Dat 100 jier Heerenveen in formaat ‘stoeptegel’ zou verschijnen, stond in de sterren geschreven. Eerder maakte Kick Uitgevers (voorheen de Buitenspelers ) vergelijkbare pronkjuwelen over Go Ahead Eagles, FC Twente, PSV, NAC, Sparta, Feyenoord, FC Groningen, FC Utrecht en SC Cambuur. 100 jier Heerenveen is de tiende in de serie. En het is, zo zegt Verkamman (69) zonder met zijn ogen te knipperen, de mooiste. Met de ‘romantische voetbalheld’ Abe Lenstra is de historie van Heerenveen namelijk uniek van kleur.

In het jubileumboek komt dat ondubbelzinnig en bijna letterlijk tot uitdrukking doordat tientallen originele zwart-wit foto’s op magnifieke wijze naar de tijd van toen zijn ingekleurd. Het is het werk van Julia Ukolova, een 22-jarige sportjournaliste uit Samara, een miljoenenstad duizend kilometer ten oosten van Moskou. Een van de auteurs, Johann Mast uit Grou, ontdekte het werk van de Russin bij toeval op Twitter. Als biograaf van Abe Lenstra had Mast onnoemelijk veel foto’s van Abe gezien - zwart-wit én kleur - maar geen enkele had de kwaliteit van de ingekleurde foto van het kampioenselftal van Heerenveen van 1950 die Ukolova op haar account geplaatst had.

Meesterlijk

Verkamman, die talloze historische voetbalboeken op zijn naam heeft staan, is minstens zo enthousiast. ,,Zoiets moois had ik nog nooit gezien, het was volkomen nieuw voor mij. Er zullen ongetwijfeld mensen zijn die het ook kunnen, maar niet zo goed en ik ken ze niet.” Aan het inkleuren van één foto heeft Ukolova al snel zes tot zeven uur werk. Maar het resultaat is er dan ook naar. ,,Ze zijn meesterlijk.”

Nooit is er ook maar enige druk op ons uitgeoefend. We hadden geheel vrij spel. Dat is best wel bijzonder

De voormalig sportjournalist van Trouw is de ‘aanvoerder’ van een auteurscollectief dat de 100-jarige geschiedenis van de club vastlegde. Ook Johann Mast, Anne Roel van der Meer, Henk Mees, Lex Muller, Hielke Biemond, Herman Joustra en Jaap Visser hadden hun aandeel in de totstandkoming van het boek. De eerste contacten met Heerenveen dateren van drie jaar geleden. ,,Luuc Eisenga, toen directeur, was meteen enthousiast. En dat enthousiasme is overgenomen door zijn opvolgers. En nooit is er ook maar enige druk op ons uitgeoefend. We hadden geheel vrij spel. Dat is best wel bijzonder.”

Verkamman, onder meer auteur van de (nog niet afgeronde) encyclopedische serie Oranje Toen & Nu , hecht grote waarde aan volledigheid. Daarom maakte het hart van de geboren Zeeuw een sprongetje toen vlak voordat het boek deze week naar de drukker ging nog een naam van een ‘onbekende soldaat’ opdook. ,,Jappie van der Vlugt, een jeugdspeler. Speelde mee in de laatste wedstrijd van Heerenveen in het seizoen 1965-1966, thuis tegen Gooiland.”

Tweede club

Dat vele voetballiefhebbers in den lande Heerenveen als hun ‘tweede club’ beschouwen, zegt volgens Verkamman heel veel over het unieke karakter. ,,Ik heb dat ook. Altijd hoop ik dat Heerenveen wint. Behalve van Sparta, want dat is mijn club.” Dat de waardering voor de club in het laatste decennium vanwege bestuurlijke beslommering zou zijn afgebrokkeld, gelooft Verkamman niet. ,,Supporters zijn daar niet gevoelig voor. Inderdaad, het stadion zit niet meer vol. Maar waar wel?”

In het boek zijn 170 pagina’s ingeruimd voor alle namen en cijfers van alle wedstrijden die Heerenveen sinds de invoering van het betaalde voetbal in 1954 speelde. Het is een van de vaste formules in de boeken van Kick Uitgevers over jubilerende voetbalclubs. Andere vastigheden zijn de verhalen over iconen van de club en de cover met 84 spelersportretten. ,,Die cover levert vaak leuke discussies op. Want ja, wie wel en wie niet?” Tot op het laatste moment wordt de cover daarom ‘open’ gelaten. Zo veroverde Rodion Camataru - ten koste van Piet Fleur - in extremis nog een plekje op de cover.

Riemer van der Velde heeft gezegd: ‘Niemand is groter dan de club, behalve Abe’. Helemaal mee eens

Voor het ‘icoon der iconen’ Abe Lenstra is uiteraard veel plek ingeruimd. ,,Ik heb met Faas Wilkens en Kees Rijvers, met wie hij het ‘gouden binnentrio’ vormde, na de dood van Abe in 1985 vaak over hem gesproken. Ze waren nog altijd laaiend enthousiast. Technisch volmaakt. Riemer van der Velde heeft gezegd: ‘Niemand is groter dan de club, behalve Abe’. Helemaal mee eens. Als naamgever van het stadion heeft Abe de egards gekregen die hij verdient.”

Een hebbeding

Of Abe alles uit zijn carrière heeft gehaald, betwijfelt Verkamman overigens. ,,Bij Heerenveen stak hij ver boven de rest uit. In 1955 vertrok hij naar SC Enschede. Hij was toen al 35 jaar. In Enschede hadden een paar spelers ook een hoog niveau. Niet voor niets speelde Abe nadien nog vier jaar in het Nederlands elftal.”

Het boek reist uiteraard door alle tijdsvakken en beschrijft alle hoogte- en dieptepunten. Toch noemt Verkamman het voorwoord van Johann Mast het hoogtepunt van het boek. ,,Doorgaans schrijf ik het voorwoord zelf, maar vanwege het unieke karakter van Heerenveen wilde ik het per se door een echte Fries laten schrijven.”

Dan heb je ook wel wat in handen. Een allesomvattend boek over Heerenveen, een boek dat nauwelijks te tillen is

Ook het verhaal daaropvolgend waarin supporter en journalist Hielke Biemond het ‘Heerenveen-gevoel’ omschrijft, is volgens Verkamman zeer bijzonder. Het jubileumboek kost 79 euro. Voor 100 euro krijg je daar een retroshirt bij. ,,Dan heb je ook wel wat in handen. Een allesomvattend boek over Heerenveen, een boek dat nauwelijks te tillen is en een boek dat anders dan alle andere boeken is. Een echt hebbeding.”

De presentatie is op vrijdag 10 juli. De eerste oplage telt 3000 exemplaren. Bij voorinschrijving zijn reeds 1300 boeken besteld.

100 jaar Heerenveen: Voor de eeuwigheid

Wat doe je als je in een grijs verleden zes seizoenen de club hebt gediend en toevallig een gesprek opvangt die over die tijd gaat? Dan wil je opstaan uit je stoeltje in vak 18, je in de conversatie mengen en zeggen: 'Heren. Ik was erbij.' Dat is wat hij zou willen.