Tweakers voelen Brein aan de tand

In aanvulling op het eerdere Brein-artikel en het bijbehorende interview met Tim Kuik heeft Tweakers de community de mogelijkheid geboden om vragen te stellen aan de Brein-voorman. Hiervan hebben de tweakers in groten getale gebruikgemaakt. Zo zijn er veel vragen over de beschikbaarheid van content in Nederland. Iedereen heeft wel eens meegemaakt dat een veelbelovende serie pas laat via de legale kanalen te bekijken is. Het blokkeren van websites en het sommeren van inbreukmakers behoort tot de vaak controversiële activiteiten van de stichting, wat eveneens tot de nodige vragen heeft geleid. Daarnaast plaatsen tweakers vraagtekens bij de schade die piraterij zou veroorzaken en willen ze meer weten over het systeem dat Brein inzet om grote uploaders op te sporen. Ook persoonlijke vragen aan Tim Kuik blijven niet achterwege.

Na een selectie door de redactie, waarvan de resultaten in het desbetreffende topic bekend zijn gemaakt, heeft Tim Kuik de vragen beantwoord. De in totaal 28 vragen zijn per onderwerp gebundeld. Op sommige punten vroeg de redactie om verheldering of aanvullende informatie. Verder zijn de antwoorden vrij van bewerkingen, anders dan kleine taalkundige aanpassingen. Tot slot zal Tim Kuik reageren op vragen die naar aanleiding van dit artikel nog ontstaan.

Gebrek aan content

Veel tweakers hadden vragen over het gebrek aan content in Nederland. Zo zou het aanbod achterlopen op andere landen en moet Nederland het over het algemeen doen met kleinere contentbibliotheken. Hierdoor zouden veel gebruikers sneller gebruikmaken van illegale bronnen om aan content te komen die niet legaal beschikbaar is. Ook leek uit het topic op te maken dat er geen gebrek is aan bereidheid om voor muziek en films te betalen, maar dat dit in sommige gevallen niet mogelijk is. Deze vragen zijn gesteld door Morax, Raven, basdej, Ircghost, Bjornski. Ruudjah, CH40S, meules, Twazerty, JCE, F_J_K, Ad de Jong, absrnd, D4NG3R en Bockelaar.

1. Kan Brein hier iets aan doen?

"Los van de vraag of het inderdaad zo is dat Nederland achterloopt, is Brein geen brancheorganisatie, maar een private organisatie met als enig doel collectieve handhaving tegen illegaal aanbod en het gebruik daarvan. Brein vertegenwoordigt daarin alle soorten rechthebbenden, kort gezegd zowel makers als exploitanten. Met de zakelijke kant bemoeit Brein zich niet. Wel heeft Brein altijd duidelijk gemaakt dat legale alternatieven voor piraterij even essentieel zijn als bestrijding van die piraterij, omdat die immers concurreert met legale alternatieven."

2. Wat is de visie op dit probleem?

"Ik denk dat het achterlopen op andere landen wel meevalt en dat waar achterstand bestaat, er gestreefd wordt naar het wegwerken ervan. Dat is een kwestie van licenties en aanpassing aan nieuwe online businessmodellen. Het lost zich vanzelf op."

3. Wordt er bij het handhavend optreden rekening gehouden met de legale beschikbaarheid van content?

"Ja, als een film alleen nog maar in de bioscoop te zien is en nog niet online, dan is de schade door piraterij groter dan later in de distributieketen. Als de film ook nog niet in de bioscoop beschikbaar is, dan is de schade het grootst."

4. Handhaaft Brein rechten van content die niet legaal in Nederland te verkrijgen is? Zo ja, welk belang is daarmee gediend?

"Wij hebben nog niet meegemaakt dat commercieel vervaardigde content niet op een of andere wijze legaal beschikbaar komt in Nederland. Als er vraag is, dan wordt daarop ingespeeld. Brein pakt illegale concurrentie aan, ook als de content nog niet legaal beschikbaar is, maar wel komt. Content die nooit naar Nederland komt, heeft geen prioriteit."

5. Is er nagedacht over het starten van een lobbygroep om licentieproblemen in de EU aan te pakken?

"De Europese Commissie is bezig met Copyright in de Digital Single Market. De huidige commissie heeft bij haar aantreden beloofd daar vaart achter te zetten en op 14 september is de commissie met voorstellen gekomen. Er wordt dus hard aan gewerkt."

6. Waarom lukt het de entertainmentindustrie niet om een site op te zetten waar eenvoudig naar een breed legaal aanbod gekeken kan worden?

"Ik denk dat dit juist wel lukt. Die sites zijn er immers voor muziek en voor film ook. Bij series zie je wel concurrentie tussen verschillende diensten. De abonnementsgelden worden gebruikt voor de productie van series en de concurrentie zorgt voor geweldig mooie content. De diensten willen immers dat consumenten voor hen kiezen in plaats van voor de (legale) concurrent. Je kunt je dus afvragen of het de consument wel ten goede zou komen als alles op een hoop gegooid zou worden. Dan heb je misschien wel een tijdje meer voor minder geld, maar ook mindere kwaliteit en ik denk uiteindelijk ook een verschralend aanbod."

7. Waaruit blijkt dat er meer naar muziek geluisterd wordt, maar er minder aan wordt uitgegeven? In het interview werd dit verband door Tim Kuik gelegd.

"Het gebruik van muziek (maar ook andere content) is door het internet enorm toegenomen. Bijvoorbeeld via YouTube, dat daar ook dik aan verdient. De inkomsten voor rechthebbenden zijn echter gedaald. Dit verschil wordt de 'value gap' genoemd. Er moet een eerlijker verdeling komen. Volgens cijfers van de muziekindustrie levert Spotify 18 dollar per gebruiker op en YouTube maar 1 dollar. Met betrekking tot de value gap verwijs ik naar cijfers van industriebronnen, waaronder de IFPI. Het is geen discussie waar Brein zich direct in mengt."

8. Treedt Brein ook op tegen illegale content op platforms als YouTube? Zo nee, waarom niet?

"Op aanvraag van rechthebbenden meldt Brein wel illegale content aan YouTube. Wij raden rechthebbenden echter aan dit zelf te doen. Zij kunnen ervoor kiezen om te licenseren in plaats van de content te laten weren. Dat gebeurt ook, al is er terecht gesteggel over de value gap. Daarnaast is er 'stream ripping', waar YouTube betere maatregelen tegen kan nemen. Er wordt al te weinig betaald, maar bij stream ripping wordt er helemaal niks betaald."

9. Waarom worden consumenten geacht meer dan eens voor dezelfde content te betalen? Bijvoorbeeld eerst op lp, dan op cd en vervolgens via iTunes.

"Deze vraag is inmiddels achterhaald door de nieuwe businessmodellen. Punt is dat je kunt kiezen via welke techniek je content wilt krijgen. Je betaalt wel apart voor die verschillende technieken. Wil je naast Spotify ook een lp, dan betaal je daar apart voor. Brein helpt er dan voor zorgen dat het een legaal exemplaar is."

Handhaving en schikkingen

Andere vragen gingen over het beleid dat Brein hanteert op het gebied van schikkingen en het handhaven van auteursrechten van de aangesloten organisaties. Zoals in het eerdere artikel naar voren kwam, maakt Brein daarbij veelvuldig gebruik van de zogenaamde ex-parte-procedure. Daarbij wordt een inbreukmaker niet gehoord door een rechter, die toch een verbod kan opleggen. Ook zijn er vragen over andere acties van Brein, zoals het blokkeren van websites. De effectiviteit van dit soort maatregelen staat ter discussie. Deze vragen zijn gesteld door JCE, pven, Awsom, JensFC, Azbest, inVision, swbr, emnich en HTT_Thalan.

10. Het aanbieden van een schikking lijkt een vorm van chantage, waarom wordt niet alles via de rechter afgedaan?

"Het gaat om gevallen waarin opzettelijke, grootschalige inbreuk vaststaat. Dat is niet alleen onrechtmatig, maar zelfs een strafbaar feit. Het is dus eigenlijk heel redelijk dat een schikking wordt aangeboden. Als de inbreukmaker geen schikking wil, dan gaat de zaak naar de rechter. Dat is goed, maar dan gaan we wel voor de volle mep. Een schikking kost je minder, dus kun je daar het best voor kiezen. Bij het bepalen van de hoogte van de schikking wordt immers rekening gehouden met de persoonlijke omstandigheden en draagkracht van de inbreukmaker."

11. Wat gebeurt er precies met het via schikkingen verkregen geld?

"Dat geld is van de rechthebbenden en aangezien het om collectieve handhaving gaat, kiezen die ervoor het geld binnen Brein te laten, zodat zij minder geld aan bijdragen hoeven te betalen. Brein is immers een non-profitorganisatie, waarvan de inkomsten gelijk zijn aan de uitgaven."

12. Waarom kiest Brein steeds voor ex-parte, als een gewone procedure ook volstaat?

"Brein kiest in een aantal gevallen voor ex parte bevelen, met name wanneer extra snelheid is geboden om oplopende schade door evidente inbreuk te stoppen. Dat zijn dan gevallen waarin een gewone procedure juist niet volstaat. Brein maakt in de praktijk in minder dan vijf procent van zijn acties gebruik van ex partes. Een ex parte is een zwaar middel en wanneer het wordt ingezet, staat vast dat er sprake is van opzettelijke, grootschalige inbreuk waarbij de inbreukmaker zich moeite heeft getroost om zijn identiteit te verhullen. Er is geen verweer op basis waarvan dit soort inbreukmakers er juridisch of moreel een beroep op zouden kunnen doen dat zij eerst door een sommatie gewaarschuwd moeten worden alvorens te stoppen. Ze zouden er niet aan begonnen moeten zijn. Als ze ondanks hun pogingen anoniem te blijven toch worden gepakt, dan moeten ze op de blaren zitten."

13. Waarom denkt Brein dat een blokkade van websites effectief is, gezien het feit dat vooral jongeren downloaden, die over het algemeen handiger zijn met computers?

"Onderzoek in landen waar blokkering al breed wordt toegepast, zoals in Groot-Brittannië, toont aan dat het effectief is. Wij zien geen reden waarom dat in Nederland anders zou zijn. Met betrekking tot websiteblocking verwijs ik naar een publicatie van de ITIF waarin blokkeren en de effectiviteit ervan worden besproken met verwijzing naar relevante studies van onder andere de Carnegie Mellon University."

14. Heeft de bestrijding tot nu toe eigenlijk succes gehad, gezien de mogelijkheid dat na het neerhalen van de grote sites piraterij in het klein doorgaat?

"Ja, maar we zijn er nog niet. Nederland is allang niet meer het preferente hostingland voor illegale sites en diensten, al staan we door de goede infrastructuur en lage kosten nog altijd wel hoog in de lijst. Hostingproviders werken over het algemeen goed mee, met uitzondering van een enkeling die zich met bulletproof hosting juist richt op dubieuze partijen. Maar dat trekt natuurlijk ook strafrechtelijk aandacht."

"Blokkering van toegang tot sites die vanuit het buitenland opereren, is ook nodig. Die zaak ligt voor aan de Hoge Raad, die vragen van uitleg over wetgeving heeft gesteld aan de hoogste Europese rechter. Zitting daarin vindt op 27 oktober plaats. Daarnaast zien we effect van onze aanpak van frequente uploaders."

"Aan de gebruikerskant streven we naar voorlichting en denken daarbij aan gerichte mails aan accounts waarop illegaal gebruik wordt geconstateerd. Uit onderzoek blijkt dat het op de juiste manier positief aanspreken op gedrag ook tot hoge naleving leidt."

15. Hoe gaat Brein om met downloads via een openbaar wifi-netwerk?

"Daar is begin september een rechterlijk oordeel over geveld door de hoogste Europese rechter. Als de aanbieder van open wifi louter en alleen passief doorgeeft, dan is hij niet aansprakelijk voor schade door inbreuk via zijn netwerk. Maar er kan wel een bevel gegeven worden om het netwerk te beveiligen met een wachtwoord en te eisen dat gebruikers zich identificeren. Als gebruikers weten dat ze niet anoniem zijn, zijn ze minder geneigd misbruik te maken."

16. Gaat Brein op een gegeven moment ook achter projecten als Kodi, Sickbeard en couchpotato aan?

"Het gaat ons niet om de technologie, maar hoe die wordt gebruikt. Prima als dat rechtmatig gebruik is, maar niet als het onrechtmatig is en schadelijk. Dat houden we in de gaten. Er loopt bijvoorbeeld nu een rechtszaak over mediaspelers waarop handelaren add-ons installeren die gebruikmaken van illegaal aanbod. Wie zich op onze aandacht mag verheugen, hangt dus af van het feitelijk gedrag op enig moment."

Voorlichting door Brein

Naast vragen over de handhavingspraktijken waren er ook veel opmerkingen in het topic te vinden over de voorlichtingsfilmpjes van Brein. Je weet wel, die filmpjes aan het begin van een dvd. De consensus was dat deze filmpjes vrij irritant zijn en daarom is dan ook de ondertoon van de vragen of deze niet wat klantvriendelijker kunnen. Bovendien vragen tweakers zich af of er niet ook andere voorlichtingsinitiatieven van Brein zijn. Deze vragen zijn gesteld door Teunis, Hassiebassie, fandango, Atomsk en jurroen.

17. Waarom zijn er eigenlijk geen voorlichtingscampagnes anders dan de mededelingen bij legaal gekochte content?

"Die voorlichtingcampagnes zijn er wel, bijvoorbeeld de Week van de Mediawijsheid op scholen. Ook zijn er initiatieven als Thecontentmap.nl. Er wordt gekeken naar mogelijkheden voor een landelijke campagne. Tijdens het Nederlands Film Festival is Film.nl aangekondigd, een app en website waarmee gebruikers veilig en snel kunnen vinden waar films en series legaal beschikbaar zijn."

18. Waarom kunnen deze mededelingen niet overgeslagen worden en ben ik verplicht om ernaar te kijken? Kunnen de filmpjes niet wat klantvriendelijker?

"Die trailers worden al jaren niet meer gebruikt. Het advies van Brein was destijds overigens dat ze wel overgeslagen konden worden. Er waren, naast trailers die door middel van een hardere boodschap tot nadenken moesten aanzetten, ook trailers die gebruikers bedankten voor de aanschaf van een legaal exemplaar."

19. Vindt er daadwerkelijk nog analoge piraterij plaats en ontvangt Brein naar aanleiding van de voorlichtingsfilmpjes wel eens meldingen?

"Wij halen toch elk jaar nog steeds duizenden advertenties voor illegale kopieën van Marktplaats. Daar is een goede samenwerking mee. Counterfeiting op vinyl komt overigens weer om de hoek kijken. Daar zijn we alert op. Wij krijgen inderdaad ook meldingen van consumenten. Vroeger zeker ook naar aanleiding van de trailers, maar die worden nu al jaren niet meer gebruikt. Toch weten mensen ons wel te vinden."

Schade door piraterij

In het interview stelde Tim Kuik dat er schade ontstaat door piraterij. Ook in andere berichtgeving komen er steeds nieuwe cijfers uit de entertainmentindustrie naar voren. In de vragen komt terug of deze schade niet veel te hoog wordt geschat. Ook vragen tweakers naar de onderbelichte aspecten van piraterij, zoals de mogelijkheid tot het bereiken van een groter publiek. Deze vragen zijn gesteld door JCE en xinl.

20. Waarom wordt er gedaan alsof de entertainmentindustrie zoveel inkomsten misloopt door piraterij?

"Rechthebbenden, makers en exploitanten, lopen wel degelijk enorm veel inkomsten mis door online piraterij. Vele wetenschappelijke onderzoeken wijzen dat uit. Er is de laatste anderhalf jaar voorzichtige groei in online inkomsten voor de muziekindustrie, maar dat is nog maar een fractie van de 60 procent die de veertien jaar daarvoor verloren is gegaan."

"Overigens verwerven veel illegale sites inkomsten, met name uit de verkoop van advertentieruimte. Die steken ze in eigen zak zonder dat de rechthebbenden wiens werk wordt gebruikt, er een cent van terugzien."

21. Zijn er betrouwbare berekeningen van de schade?

"Daar is regelmatig wetenschappelijk verantwoord onderzoek naar gedaan. Als ik het moet samenvatten, dan zou ik zeggen dat het er gemiddeld op neerkomt dat voor elke drie illegale consumpties online meer dan één legale consumptie gemist wordt. Er is onder andere het Considerati-onderzoek 'Feiten om te delen', dat een wetenschappelijke beoordeling omvat van meer dan tweehonderd verschillende onderzoeken naar online piraterij van muziek. Daarnaast is er onderzoek van onder andere TNO en het Amsterdamse Instituut voor Informatierecht naar de economische en culturele gevolgen van filesharing. Deze studie is opgevolgd door 'Filesharing 2012' van het IViR en CentERdata, dat ook ingaat op legaal downloadgedrag. Meer dan een kwart van de Nederlandse bevolking downloadt (ook) illegaal."

22. Komt illegaal downloaden niet ook de bekendheid van artiesten ten goede?

"Het zijn juist de populaire artiesten (en songs, films, series, games en boeken) die het meest illegaal gedownload worden. En een kleinere artiest wordt relatief juist harder geraakt als die inkomsten misloopt. Als een artiest ervoor kiest om iets gratis weg te geven dan is dat prima, maar het moet wel diens eigen keuze zijn en niet die van iemand anders zonder toestemming."

"Wat bioscoopfilms betreft is het zo dat de verhouding winstgevende films en verliesdraaiende ongeveer één op tien is. De kaskrakers moeten ook de minder populaire films financieren. Roomt piraterij de kassuccessen af, dan blijft er minder geld over voor gedurfde producties en krijg je verschraling van het aanbod. Daarnaast geldt ook hier dat kleinere filmmakers relatief harder geraakt worden door piraterij, omdat ze financieel minder incasseringsvermogen hebben."

Vragen over de stichting

De laatste vragen zijn verschillend van aard en richten zich voornamelijk op de stichting zelf. Deze vragen zijn gesteld door Arnevld, gast, Bjornski, Chocochaos, Pietervs en r_bleumer.

23. Brein is sterk verbonden met de naam Tim Kuik en die is niet overal even geliefd. Wist Tim Kuik wat voor taak hij op zich nam toen hij bij Brein startte?

"Toen ik bij Brein begon, stond de digitale distributie nog in de kinderschoenen. Het beeld was simpel: piraterij was de verkoop van illegale kopieën. De handelaren waren de piraten. De consumenten dachten er niet over na."

"Met de opkomst van internet werden de consumenten zelf opeens piraten, de illegale sites fungeren meestal als helers die het geld opstrijken. Omdat gebruikers zelf piraten werden, begonnen ze hun gedrag te rechtvaardigen en de verantwoordelijkheid ervoor op anderen af te schuiven. De mogelijkheid op internet om meningen anoniem te ventileren is de kwaliteit van het debat niet ten goede gekomen."

24. Waarom wil Brein geen inzicht geven in inkomsten en uitgaven?

"Brein is een non-profitorganisatie, de inkomsten en uitgaven zijn aan elkaar gelijk. Er wordt daarnaast een reserve aangehouden. Onze jaarrekening wordt door een registeraccountant gecontroleerd en gewaarmerkt. De hoogte van onze begroting beschouwen wij als strategisch gevoelige informatie en houden wij vertrouwelijk."

25. Om welke reden hebben medewerkers van Brein ervoor gekozen om bij de stichting te werken?

"Ongetwijfeld is dat een sterk ontwikkeld rechtvaardigheidsgevoel."

26. Hoe kijkt Brein aan tegen het verkorten van de beschermingstermijn van auteursrecht?

"Het is aan onze aangeslotenen zelf om daar een standpunt over in te nemen. Zelf denk ik dat die discussie eigenlijk over toegang gaat en over werk dat niet meer wordt uitgebaat of waarvan de rechthebbenden niet getraceerd kunnen worden. Dat kan worden opgelost met speciale regelingen, zoals voor verweesde werken."

27. Uploadt of downloadt Brein zelf ook bij de inzet van het systeem om inbreukmakers op te sporen?

"Bij het opsporen van illegaal aanbod gedraagt Brein zich in principe als een consument. Om bewijs te verzamelen wordt uiteraard gedownload."

28. Hoe kijkt Brein aan tegen het verlies in de zaak tegen usenetprovider NSE en de door NSE geleden schade?

"Het is de vraag wie de uiteindelijke winnaar of verliezer wordt in deze zaak. Het eindarrest van het Hof in hoger beroep moet nog gewezen worden en partijen kunnen daarna en na de tussenarresten nog in cassatie bij de Hoge Raad. Van schade voor NSE lijkt ons geen sprake. Het is duidelijk dat NSE onvoldoende effectieve maatregelen nam om de beschikbaarheid van ongeautoriseerde content van zijn dienst te weren. Had het dat wel gedaan, dan zouden zijn inkomsten uit de verkoop van toegangsabonnementen aanzienlijk zijn afgenomen. De inkomsten die het uit de beschikbaarheid van illegaal aanbod verwierf, kan het uiteraard niet als verlies claimen en het besluit zijn diensten geheel te staken, komt voor zijn eigen rekening. Brein was altijd tot overleg bereid."