Coronapatiënten die reuk verloren kunnen hun neus trainen

Volgens Elbrich Postma heeft reukverlies invloed op de kwaliteit van leven: ,,Patiënten merken dat ze minder genieten van eten of koken. Daarnaast worden ze vaak onzeker omdat ze hun lichaamsgeuren niet ruiken.” Ook geeft het een onveilig gevoel, mensen ruiken namelijk geen gas- of brandgeuren.

Aangeleerde eetgewoontes
,,Ik had verwacht dat patiënten met reukverlies minder gezond zouden eten”, bekent Postma. ,,Dit bleek helemaal niet zo te zijn. Veel van hen hebben aangeleerde eetgewoontes van huis uit.” Sommige mensen houden vast aan het eten dat ze al kennen omdat zij zich dat herinneren. Daarentegen vinden mensen het ook leuk om andere dingen uit te proberen.

,,Een patiënt vertelde ooit dat hij geen liefhebber van vis was. Nu vind​t hij haring het lekkerste dat er is”, aldus Pos​tma. Mensen met reukverlies hebben een voorkeur voor voedingsproducten met sterkere smaken. Hiermee compenseren zij ​hun veranderde smaakbeleving.

Zo’n 5 tot 20 procent van de Nederlandse bevolking heeft een verminderd reuk- of smaakvermogen. Dit heeft allerlei oorzaken, zoals ouderdom, een ongeluk, griep of een verkoudheid. Postma liet patiënten zonder reukvermogen in de MRI-scanner geuren ruiken. De patiënten gaven aan niks te ruiken, maar de hersenen reageerden wel op de geuren. ,,Dit was voor mij een aanleiding om verder te onderzoeken of de bewustwording actief gemaakt kan worden”, zegt Postma. ,,Je laat mensen weer oefenen met ruiken. Een soort fysiotherapie voor je neus.”

Ze vond een relatie tussen het hersengebied dat te maken heeft met geur en smaak en hoe goed patiënten konden ruiken. ,,Reuktraining kan een klein effect hebben op de reukfunctie en leiden tot veranderingen in de hersenen. Hierdoor kunnen we in toekomstig onderzoek veranderingen in eetgedrag en in de hersenen aan elkaar koppelen”, aldus Postma. 

Hoe belemmerend een niet-functionerend reukorgaan is, weet kookboekenauteur Joke Boon. Reukverlies is ontwrichtend, weet ze. Op haar vierde verloor ze haar vermogen om te ruiken. Ze heeft ‘leren leven’ met die handicap, vertelde ze onlangs tegen AD. ,,Reuk bepaalt voor ruim 90 procent je smaak”, zegt ze. Gelukkig valt er aan tafel met wat trucjes nog best wat te beleven en te genieten. Gebruik bijvoorbeeld kleur, adviseert Boon, en verschillende structuren (zacht, romig, knapperig) om het eten interessant te maken.

Bekijk hier de video's over Koken & Eten: