Europa voelt de koude. Maar op de energiemarkt lijkt de winter al voorbij

Brussel en Parijs maken ‘ijsdagen’ door waarbij de temperaturen niet boven het nulpunt raken. In Berlijn geeft de thermometer momenteel nog maximaal -3 graden aan. ’s Nachts daalt de temperatuur er al snel richting -10. Idem in Warschau. In Stockholm drijft een koudegolf het kwik al langer fors omlaag. En zelfs in Madrid moeten ze tevreden zijn met ‘maar’ 7 graden.

U begrijpt het punt intussen wel: Koning Winter is, met de nodige vertraging, aangekomen in Europa. Maar op de energiemarkten is hier voorlopig weinig van te merken.

Op de toonaangevende Nederlandse TTF-beurs zijn de gasprijzen de laatste dagen zelfs lichtjes gedaald, richting 31 euro per megawattuur. Dat is tot twee keer minder dan in het voorjaar van 2023, tot drie keer minder dan eind 2022 en tot zes keer minder dan in de zomer van 2022 - het hoogtepunt van de energiecrisis. Ook de Europese elektriciteitsprijzen blijven onder controle, ondanks het koude weer.

Van horrorfacturen is dus geen sprake. Al blijven de prijzen wel nog altijd merkelijk hoger dan voor de crisis. Toen hingen de gasprijzen doorgaans rond 20 euro per megawattuur.

Voorraden

De reden voor dit alles? Een mix van mild winterweer in december, volle gasvoorraden, energiebesparing door gezinnen en een fors gekrompen energievraag vanuit de industrie. Zo zijn de gasreserves van de EU-lidstaten nog voor 84 procent gevuld. Wellicht zal Europa straks de winter uitkomen met voorraden die nog halfvol zijn. Doorgaans is dat maar 35 procent.

“Zelfs als de koude de rest van het winterseizoen aanhoudt, zou Europa nog steeds veel minder gas verbruiken voor verwarming dan in een normale winter. Nu de vraag afneemt, raakt de gasopslag niet zo snel uitgeput als verwacht - of gevreesd. Dat leidt tot lagere prijzen. Vergeleken met een jaar geleden zijn ze intussen aanzienlijk gedaald”, schrijft Bloomberg-journalist Javier Blas, een vooraanstaande stem rond het thema energie.

Noordwest-Europa maakt voorlopig een erg milde winter door. Uitgedrukt in zogenaamde heating-degree days - een maatstaf voor hoe koud het op een bepaalde locatie is - is deze winter ruim 20 procent warmer dan het gemiddelde van de afgelopen dertig jaar, leert cijferwerk uitgevoerd door Bloomberg.

Ook de gevolgen van de chaos in de Rode Zee, waar de Jemenitische Houthi’s de internationale scheepvaart bestoken met raketten en drones, blijven momenteel klein. De Rode Zee, met als doorgangen aan de ene kant het Suezkanaal en aan de andere kant de ‘poort der tranen’ nabij Jemen, is een belangrijke aanvoerroute voor vloeibaar gas (lng) richting Europa.

Wat het weer betreft, zal de huidige winterprik wellicht van relatief beperkte duur zijn. Sowieso maakt de wetenschappelijke wereld zich, na een historisch warm jaar, nu al op voor een nog heter 2024. De reden hiervoor is een samenloop van klimaatopwarming en een aanhoudende El Niño - een natuurlijk klimaatfenomeen in de Stille Oceaan met een wereldwijde invloed op de bestaande weerpatronen.