Slootje springen bij de Fundatie

Volgens directeur Ralph Keuning heeft hij De Fundatie ‘opnieuw bevleugeld’. Kunstcriticus Hans den Hartog Jager presenteert zaterdag zijn vierde overzichtstentoonstelling in het Zwolse museum. Met de expositie ‘Vrijheid’ vraagt hij aandacht voor vijftig Nederlandse ‘kernkunstwerken’ vanaf zijn geboortejaar 1968.

In de vorige Fundatie-projecten zocht Den Hartog Jager al de grenzen van schoonheid, gevaar en macht in de kunst. Deze keer slaat hij zijn vleugels uit buiten het museumgebouw. Op de Blijmarkt pronkt naast de ingang een enorm bronzen beeld van Joep van Lieshout. The Monument (2010-15) is volgens Den Hartog Jager een cruciaal werk ‘van één van de meest dubbelzinnige kunstenaars van Nederland’. De beeldengroep stond in hartje Berlijn en kwam vrijdag naar Zwolle.

Ook de onopvallende container achter het museum is deel van deze expositie. Met twee of drie personen maximaal mag de bezoeker dit ‘polderkunstwerk’ van Job Koelewijn beleven. Zijn installatie met de uitnodigende titel ‘Jump!’ (2005) bestaat uit groen drassig grasland, “gekregen van een boer uit de omgeving van Zwolle” en een gemoedelijk slootje. Door de spiegelwanden lijkt het alsof de weilanden oneindig zijn. Den Hartog Jager springt naar de overkant en waarschuwt voor glijpartijen. “Het moet tenminste 15 graden zijn zodat er veel beestjes komen en het gras hoger kan groeien. Dat ziet de kunstenaar graag. De installatie is aangekocht door Museum Pont in Tilburg maar daar hadden ze nog geen goede plek. Het is niet geschikt voor een museale ruimte”, bevestigt Den Hartog Jager. “De kunstenaar groeide op in Spakenburg en het leven van alledag is een terugkerend thema in zijn oeuvre. Met Jump! toont hij ons letterlijk in geuren en kleuren zijn polderjeugd.”

De twee andere kunstwerken waarmee Den Hartog Jager in deze expositie een lijntje naar buiten legt, brengen ons naar Flevoland. Via een webcam kijken we uit op het stadhuis van Lelystad waar de 36 meter hoge Zuil van Lely (2002-04) staat, een ontwerp van Hans van Houwelingen. ,,Deze kunstenaar gaf hiermee het gezichtsloze Lelystad een ambitieus gezichtsbepalend kunstwerk. Zo kreeg de stad toch een centrum en identiteit.” Het vierde uitstapje is de Engelenzender van Moniek Toebosch. De in 2012 overleden kunstenares liet een muziekstuk maken dat tussen 1994 en 2000 alleen te horen was op de Houtribdijk in het IJsselmeer. Er stonden zelfs ANWB-borden met de aankondiging: Engelen/Angels FM98.0. De Engelenzender zond 24 uur per dag uit via een computer in de PTT-toren van Lelystad. In samenwerking met de erven Toebosch heeft Museum de Fundatie nu de app Engelenzender gemaakt zodat de compositie weer op dit 26 kilometer lange traject is te beluisteren.