Eindhovense Blob: icoon van innovatie

Eindhoven Eerlijk is eerlijk: hij kan het vaak niet alleen af. Maar samen met de Lichttoren en op de achtergrond De Admirant is de Blob in zeven jaar tijd uitgegroeid tot hét beeld van het huidige Eindhoven. Een doorsnee kledingzaak als symbool van innovatie, een eigenzinnig gevaarte dat de stad in één klap op de kaart van de 21ste eeuw zette. En nog steeds niet onomstreden: volgens de een een foeilelijk onding, voor de ander blijft het een spannende constructie van glas en staal waarmee de stad zich perfect onderscheidt van andere steden.

Fotogeniek is de Blob van de Romeinse architect Massimiliano Fuksas in elk geval. Of het nu de Spaanse krant El Mundo, de Belgische collega’s van De Morgen of culinair blad Jamie Magazine is: de Eindhovense ‘zwerfkei’ trekt overal de aandacht. Het is ook het eerste wat Ryanair-passagiers van de stad zien tijdens 100 seconden durend filmpje over de stad. Op de voorkant van de nieuwe stadsgids This is city guide Eindhoven staat ie ook. ,,Het is ook zo’n fotogeniek gebouw”, zegt de Eindhovense stadsmarketeer Peter Kentie. Als hij buitenlandse vloggers of journalisten meeneemt voor een stadstour, pakken ze camera’s en telefoons altijd meteen op het 18 Septemberplein. ,,En dat wordt niet door ons gestuurd, dat gaat vanzelf. Het gaat om het ensemble van de ingang van de fietsenstalling, de Lichttoren, De Admirant en de Blob. Samen symboliseren zij waar Eindhoven voor staat, het verleden, heden en de toekomst.”

Het is bovendien een bouwwerk dat zowel de zakelijke als toeristische bezoeker aanspreekt, meent imagodeskundige Rudy van Belkom. ,,Met de Blob kreeg Eindhoven een gezicht wat bij de stad van nu past. Niet een oud gebouw. Die zijn er ook weinig en het past niet bij de stad. De bedrijven en evenementen als Glow en de Dutch Design Week, daar moet de stad het van hebben en dan is dit een goed gelukt beeld”, vindt Van Belkom.

Maar even met beide benen op de grond. Het is een kledingzaak... ,,En er zitten kantoren. Maar daar gaat het niet om”, zegt marketeer Kentie. ,,Het is een gebouw dat nieuwsgierig maakt. Je kunt niet goed zien wat zich binnen afspeelt.”

Een nieuw icoon voor de stad? Er zijn ook mensen die de Blob liever nooit gebouwd hadden zien worden. Chris Manders, jarenlang architectuurcriticus van het ED, vond en vindt de Blob nog altijd een ‘verschrikkelijk ding’. ,,Wat een ellende toch, hoe heeft dat daar toch ooit terecht kunnen komen”, zo klinkt Manders vertwijfeld. ,,Stedenbouwkundig klopt het al niet; het staat veel te dicht op de andere gebouwen in de omgeving. Het is zó dominant, brutaal zelfs, dat wanneer je er voorbij loopt, je die andere gebouwen niet eens opmerkt.” Maar ook op het gebouw zelf heeft Manders veel kritiek: ,,Het is te groot en de ordening van de glazen segmenten is niet goed gedaan. Daardoor is de vorm gewoon niet mooi. Nee, ook in een ander materiaal zou het niet kloppen. En dat heeft gewoon met die dominantie te maken: de hele binnenstad gaat er zo’n beetje aan ten onder.”

Ook het gegeven dat de Blob het iconisch gebouw van de Bijenkorf (van architect Gio Ponti, red.) wegdrukt, vindt Manders een gruwel: ,,De Blob overvleugelt dat prachtige complex totaal. Ook door de belachelijke luifel boven de Piazza trouwens en dat is doodzonde. Kijk eens naar The Student Hotel, naast het station. Dat is qua opbouw, uitwerking en toepassing van materialen veel meer in evenwicht met de omgeving. Die maakt de plek aantrekkelijker. Nou, dat doet de Blob beslist niet.”

Desondanks maakt de Eindhovense marketingmachine Eindhoven365 veelvuldig gebruik van de Blob. ,,Die is niet in waarde uit te drukken. Het Evoluon werd vroeger wel de Eindhovense Eiffeltoren genoemd. Voor de jongere generatie is dat nu de Blob.” Maar hoe zit het met het Evoluon dan? Imagokenner Van Belkom: ,,Ook het Evoluon was een eyecatcher. Door de buitenkant maar ook door de binnenkant. Juist van dat laatste is weinig meer over, dat is vergane glorie. Dan oogt de Blob meer modern.” Of het Evoluon tegenwoordig nog ooit gebruikt wordt als marketinginstrument voor de stad? Kentie, terwijl hij in zijn kantoor een overzicht van nationale en internationale artikelen over Eindhoven bekijkt: ,,Uh. Nee.” Soms zijn keuzes echter verrassend. Het maandelijkse Amerikaanse technologietijdschrift Wired kwam niet aan met de Blob maar met de Hovenring. De zwevende fietsrotonde tussen Eindhoven en Veldhoven is volgens Wired metaforisch voor een stad die onconventieel denkt.

Fuksas zegt desgevraagd ‘heel blij’ te zijn met het gegeven dat zijn gebouw zo’n belangrijke rol speelt in het beeld van eigentijds Eindhoven maar: ,,Ik concentreer me altijd op de mens. Ik ben niet iemand die iconen wil ontwerpen, maar ik vind het niet erg als ze dat worden. Een icoon kun je echter niet bouwen, dat wordt besloten door mensen. Belangrijker is dat mensen mijn gebouwen herinneren en zich er mee verhouden. Het meest belangrijke dat architectuur moet doen – naast het functionele – is dan ook emoties op te roepen.”