Als voorbeeld noemt hij zijn plek onder de lat tijdens het EK van 1988 in West-Duitsland. De Europese titelstrijd die Oranje door een 2-0 zege in de finale tegen Sovjet-Unie als winnaar afsloot. Een jaar eerder leek die rol niet bepaald vanzelfsprekend. "Er was een sterke lobby om Stanley Menzo in Oranje te krijgen en ik dreigde mijn plek kwijt te raken. Daardoor legde ik mezelf teveel druk op, was bang om fouten te maken en ging dingen doen als meevoetballen, waar ik niet goed in was", vertelt Van Breukelen tegen journalist Hans Hajée in Rivierenland Business, een zustermagazine van ELF Voetbal.
Het zogenaamde 'polletje' in de Rotterdamse Kuip zorgde voor een mediastorm. Doordat de bal plotseling op het gras bleef liggen, pakte Van Breukelen het leder in de uitwedstrijd tegen Feyenoord voor de tweede keer in zijn handen op wat verboden is. Uit de toegekende vrije trap viel de gelijkmaker, waardoor PSV een duur punt verspeelde. "Vervolgens werd ik op 29 april 1987 gepasseerd als doelman van Oranje. Sommige journalisten bestempelden mij als een geboren verliezer."
Die zomer ging Van Breukelen met zijn gezin op vakantie naar een afgelegen berghut in Zwitserland. "We wilden vooral geen Nederlanders tegenkomen. Mijn vrouw en ik waren tieners toen we elkaar ontmoetten; ze kende mij als geen ander. 'Ga je vechten of vluchten?' vroeg ze. 'Keepen is je passie. Concentreer je daarop, want dat heb je zelf in de hand. En negeer wat anderen over je zeggen; dat kun je immers toch niet veranderen.' Vanaf dat moment lukte het om me af te sluiten van negatieve prikkels en ging de focus volledig op het voetbal. Tien maanden later stond ik met twee Europese bekers in mijn handen."
Echte urgentie
Deze ervaring vormde een eyeopener voor de nu 67-jarige Utrechter, die uiteindelijk 73 interlands keepte. "Je bent veel veerkrachtiger dan je denkt. Als er maar echte urgentie is, een prikkel om te veranderen, om iets negatiefs om te buigen in een positieve situatie. Het is de kunst om dat haakje, die trigger te vinden. Is de drijfveer krachtig genoeg dan zijn mensen tot heel veel in staat."
Die overtuiging vormt nog altijd een rode draad bij Van Breukelens presentaties. "Daar ben ik al mee begonnen in de periode bij PSV. De voorzitter van een ondernemersvereniging in mijn toenmalige woonplaats Leende vroeg of ik wat wilde vertellen over parallellen tussen sport en ondernemen, over teambuilding en leiderschap. Toehoorders hadden een prima avond, het was leuk om te doen. Ook appelleerde het aan de onderwijzer die ik altijd ben gebleven."
Deze passage is een onderdeel uit het interview met journalist Hans Hajée in Rivierenland Business. Het volledige interview is hier te lezen. Daarin gaat Van Breukelen dieper in op zijn latere functies als technisch directeur bij PSV, die bij de KNVB, waarom hij na zijn vertrek daar geen interviews gaf, vertelt hij uitvoerig over mentale weerbaarheid, zijn privéleven en geeft hij tips over tegenslagen en over mentale fitheid. "Voorbereiden is niet alleen voor jongeren belangrijk."