Operatie aan een stijve elleboog

De elleboog bestaat uit 3 botdelen:

• de bovenarm (humerus)
• het kopje van het spaakbeen (radius)
• de ellepijp (ulna)

Om het gewricht heen zit een gewrichtskapsel. Om de elleboog zitten ook banden die zorgen voor stabiliteit. Deze banden noemen we ook wel ligamenten. Op de plek waar de twee botten elkaar raken, zit kraakbeen.

Bij een stijve elleboog kunt u uw elleboog minder goed buigen, strekken of draaien. Hierdoor kunt u uw arm niet meer goed gebruiken. U kunt bijvoorbeeld niet goed bij uw mond komen of uw haren kammen. Soms hebben patiënten hierbij ook pijn of zwelling. Daarnaast kan het zijn dat de arm niet meer recht staat.

Oorzaken van een stijve elleboog

Uw gewricht kan stijf worden door een val, breuk, ontsteking of een bloeding. We noemen dit een posttraumatische stijve elleboog.

Een posttraumatische stijve elleboog kan ontstaan doordat:

• het beschadigde bot verkeerd vastgroeit
• verklevingen van het gewrichtskapsel
• verkalkingen of losse stukjes bot die in de weg liggen

Diagnose en onderzoek

De arts bepaalt of u een stijve elleboog heeft door:

• u te vragen naar uw klachten
• een lichamelijk onderzoek
• röntgenfoto's
• CT-scan

Soms maken we ook een CT-scan van uw gezonde elleboog. Daarna maken we met een computerprogramma een 3D analyse. Zo kunnen we de 2 ellebogen naast elkaar leggen en zien hoe de stand van de botten is veranderd na de breuk.

Behandeling

Een stijve elleboog zullen we altijd eerst proberen te behandelen met fysiotherapie en een brace. Deze brace moet u de hele nacht óf 3 keer 30 minuten overdag dragen. Met de brace proberen we het gewricht 'op te rekken'.

Zijn uw klachten zo ernstig dat de fysiotherapie en de brace niet helpen? Dan kunnen we u opereren.

Nuchter

Voor de operatie moet u nuchter zijn. Dit betekent dat u op de dag van operatie niet meer mag eten, drinken of roken. U krijgt een opnamebrief waarin staat vanaf hoe laat u nuchter moet zijn.

Medicijnen

Met sommige medicijnen (bijvoorbeeld antistollingsmedicijnen) moet u tijdelijk stoppen voor de operatie. Dit heeft de anesthesist met u besproken. Moet u nog medicijnen innemen op de dag van de operatie? Dit mag met een klein beetje water.

Roken

Door roken heeft u een veel grotere kans dat er iets misgaat rondom de operatie. Zo heeft u bijvoorbeeld meer kans op ontstekingen of op dat het bot niet goed vastgroeit. Daarom raden we u aan om minimaal 6 weken voor de operatie te stoppen met roken. Uw huisarts kan u eventueel daarbij adviseren of begeleiden.

Wat mag u niet meenemen of opdoen?

De volgende dingen mag u niet meenemen of opdoen tijdens de operatie:

• crèmes
• make-up
• nagellak
• sieraden
• horloges
• contactlezen
• gebitsprotheses

Daarnaast is het handig om waardevolle spullen thuis te laten.

Door de operatie zal u uw elleboog weer beter kunnen bewegen. Een arthrolyse is een operatie om het gewricht los te maken.

We doen deze operatie als uw stijve elleboog vooral komt door verklevingen van het kapsel en stukjes los bot in de elleboog. Deze operatie doen we op 2 manieren:

• Kijkoperatie: we maken 2 tot 6 kleine steekgaatjes van ongeveer 1 centimeter. Via 1 sneetje gaat de scoop met spoelvloeistof naar binnen en via een ander steekgaatje kunnen we uw elleboog behandelen.
• Snee aan de buitenkant of binnenkant van de elleboog: we maken een snee van ongeveer 6 tot 8 centimeter aan de binnenkant of buitenkant van de elleboog.

De arts kiest welke manier voor u het beste werkt. Hierbij gebruikt hij of zij de resultaten van het lichamelijk onderzoek en de röntgenfoto's.

Tijdens de operatie kunnen we stukjes kraakbeen weghalen, het gewricht schoonmaken en verklevingen weghalen. Hierdoor kunt u uw elleboog meestal weer beter bewegen.

U bent onder narcose tijdens de operatie. Dit betekent dat u slaapt en niks van de operatie merkt.

Na de operatie

In het ziekenhuis
Het is belangrijk dat u de 1e dag na de operatie uw arm en elleboog zo snel mogelijk gaat bewegen. Dit doet u met een fysiotherapeut en door zelf oefeningen te doen. U mag uw elleboog vanaf de operatie meteen volledig gebruiken, tenzij de arts u iets anders vertelt. Als het nodig is, krijgt u ook een machine die uw elleboog continue in beweging brengt. Dit noemen we een CPM machine.

Fysiotherapeut
Een fysiotherapeut komt u helpen met het bewegen van uw elleboog. Dit doet de fysiotherapeut op de dag van de operatie of op de dag daarna. Hij of zij helpt u met deze bewegingen:

• buigen
• strekken
• naar binnen draaien van de hand, met een gebogen elleboog (om bijvoorbeeld shampoo op je handpalm te doen)
• naar buiten draaien van je hand, met een gebogen elleboog (je kijkt dan tegen je handrug)

Zelf oefenen
U krijgt ook instructies om zelf te oefenen en uitleg waarom oefenen zo belangrijk is. Een handige manier om te oefenen is door op uw zij te gaan liggen op uw geopereerde kant. Pak uw pols van de geopereerde kant vast met de hand aan de niet-geopereerde kant. Duw uw onderarm richting strekken van de elleboog en daarna richting buigen. U kunt uw pols ook naar binnen en naar buiten draaien met uw andere hand.

Deze filmpjes laten zien hoe u de oefeningen moet uitvoeren:

• Buigen van elleboog in zijlig
• https://telefysio.erasmusmc.nl/public/exercise/81a3e
• Strekken elleboog in zijlig
• https://telefysio.erasmusmc.nl/public/exercise/81d65
• De pols passief draaien (in de hand kijken) in zit
• https://telefysio.erasmusmc.nl/public/exercise/2af36
• De pols passief draaien (handrug naar boven) in zit
• https://telefysio.erasmusmc.nl/public/exercise/2b25d

Doe de oefeningen voor elleboog/pols minimaal zes keer per dag.
Volg dit schema:

• 10 x buigen 3 sec vasthouden op de eindstand
• 10 x strekken 3 sec vasthouden op de eindstand
• 10 x naar binnen draaien 3 sec vasthouden op de eindstand
• 10 x naar buiten draaien 3 sec vasthouden op de eindstand

Doe ook oefeningen voor uw schouder en hand. Hierdoor gaat het bloed in uw arm stromen en wordt uw arm minder dik.
Deze filmpjes laten zien hoe u de oefeningen moet uitvoeren:

Pols/hand/vingers:

• Vingers buigen en strekken in zit:
• https://telefysio.erasmusmc.nl/public/exercise/3b1b4
• Pols actief buigen en strekken in zit:
• https://telefysio.erasmusmc.nl/public/exercise/2c220

Schouder:

• Armen gelijktijdig omhoog bewegen in lig
• https://telefysio.erasmusmc.nl/public/exercise/3597
• Arm gestrekt zijwaarts heffen in zit
• https://telefysio.erasmusmc.nl/public/exercise/64e0

Doe de oefeningen voor elleboog/pols minimaal zes keer per dag.
Volg dit schema:

• 10x Vingers buigen en strekken
• 10x Pols buigen en strekken
• 10x Armen gelijktijdig omhoog bewegen
• 10x Arm gestrekt zijwaarts heffen in zit

Thuis
U mag naar huis als u uw elleboog goed kunt bewegen, u niet te veel pijn heeft en uw wonden (bijna) droog zijn.

De eerste 3 maanden na de operatie moet u thuis zoveel mogelijk oefenen. De fysiotherapeut helpt u daar 1 tot 2 keer per week bij. Dit is belangrijk om uw elleboog goed te kunnen blijven bewegen.

Zelf oefenen
Algemene tips over oefentherapie:

• Oefentherapie is voor iedereen anders. De fysiotherapeut bepaalt welke oefeningen u doet, hoe vaak u ze doet en op welk moment.
• Het is belangrijk dat u regelmatig oefeningen doet en deze verspreid over de dag.
• Stop met de oefeningen als u te veel pijn heeft of als u niet meer genoeg ruimte heeft door het drukverband.
• Als het nodig is, kunt u een pijnstiller innemen voor het oefenen.

Fysiotherapeut
Als u naar huis gaat moet u zelf een afspraak maken bij een fysiotherapeut. We raden u aan om een fysiotherapeut te zoeken die gespecialiseerd is in elleboogproblemen. We geven u een verwijzing en informatie voor de fysiotherapeut mee naar huis. U krijgt bij de fysiotherapeut een oefenprogramma waarbij u uw elleboog steeds meer mag gaan belasten en gaan gebruiken bij de dagelijkse activiteiten. Het doel van de therapie is dat u uw elleboog weer (volledig) normaal kan gebruiken.

Geen enkele operatie is zonder risico’s. Complicaties die u kunt krijgen zijn:

• Nabloedingen of infecties: deze kans is erg klein.
• Zenuwbeschadiging: vlakbij de elleboog lopen een aantal zenuwen. Als we die raken kunt u minder gevoel of kracht krijgen in uw hand. Deze kans is erg klein. Ook gaat de zenuwschade vaak weer weg.
• Stijfheid komt terug: soms kan de stijfheid van voor de operatie weer terugkomen.

Heeft u hechtingen? Meestal zijn deze hechtingen oplosbaar. Zijn ze niet oplosbaar? Dan kunt u ze bij de huisarts laten weghalen.

U krijgt twee afspraken voor controle op de polikliniek. Een na 8 weken en na 6 maanden.

Werk

Wanneer u weer kunt gaan werken, hangt af van het soort werk dat u doet en of u uw elleboog tijdens uw werk moet gebruiken. Dit kunt u tijdens uw controle op de polikliniek nog bespreken met uw arts.

U neemt contact op met uw huisarts of de verpleegkundige wanneer:

• De wond rood of dik wordt.
• De wond gaat lekken.
• U koorts krijgt.
• U plotseling meer pijn krijgt.

Vragen kunt u altijd stellen aan uw behandelend arts of de verpleegkundige. Zij helpen en adviseren u graag.

Tijdens kantooruren:

• Polikliniek orthopedie (010) 704 01 36

Buiten kantooruren, bij spoed:

• Algemeen nummer Erasmus MC (010) 704 0 704

Alle patiënten die met elleboogklachten op de polikliniek van het Erasmus MC komen, moeten voor het 1e gesprek een digitale vragenlijst invullen. Dit is om beter inzicht te krijgen in uw klachten en het gesprek daardoor beter te laten verlopen. Om te kijken hoe het met u klachten gaan na de behandeling en om de zorg te verbeteren, sturen we deze vragenlijsten ook na 8 weken, 6 maanden, 1, 2, 3, 5, 7 en 10 jaar naar u.

In het Erasmus MC doen we vaak wetenschappelijk onderzoek. Dit doen we om nieuwe en betere behandelingen te ontwikkelen voor aandoeningen van de elleboog. We kunnen u vragen mee te doen aan een onderzoek. Tijdens zo'n onderzoek blijven uw gegevens altijd geheim of anoniem.