Συνεχίζει να αφανίζει τα φοινικόδεντρα στη χώρα μας το λεγόμενο «κόκκινο σκαθάρι», όπως αποκαλείται το ρυγχωτό σκαθάρι Rhynchophorus ferrugineous, με τις εκτιμήσεις των επιστημόνων να μην αποκλείουν ακόμη και το ενδεχόμενο να έχουν χαθεί περίπου τα μισά από τα δέντρα αυτά που είχαμε στην Ελλάδα.
Την ίδια στιγμή, παρά το γεγονός ότι το ξενόφερτο έντομο αναπτύχθηκε και πολλαπλασιάστηκε επιθετικά, προσβάλλοντας μέσα σε λίγα χρόνια τα φοινικοειδή σε όλη τη χώρα, δεν φαίνεται πλέον να υπάρχει ιδιαίτερη ανησυχία, καθώς το καθεστώς καραντίνας που υπήρχε για αρκετά χρόνια, έπαψε από το 2018 και το έντομο πλέον θεωρείται πως έχει εγκατασταθεί κανονικά στην Ελλάδα.
Δείτε στο παρακάτω βίντεο που γυρίστηκε την περασμένη εβδομάδα στην Πιερία, ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα προσβεβλημένου φοίνικα που έχει καταστραφεί ολοκληρωτικά, καθώς οι εκατοντάδες προνύμφες του κόκκινου σκαθαριού έχουν γεμίσει το εσωτερικό του. Το συγκεκριμένο δέντρο κάηκε για να αποφευχθεί ο κίνδυνος επιβίωσης των σκαθαριών.
Τα ίχνη πάντως από το πέρασμα του «κόκκινου σκαθαριού» είναι εμφανή σχεδόν παντού. Ένα από τα χαρακτηριστικά παραδείγματα, η Παναγία Χαλκέων στη Θεσσαλονίκη, στην αυλή της οποίας δέσποζαν παλαιότερα πανέμορφοι φοίνικες, οι οποίοι πλέον έχουν ξεραθεί, όπως μπορείτε να δείτε και στις φωτογραφίες του GRTimes.gr.
Το «οπλοστάσιο» κατά του κόκκινου σκαθαριού
Όπως αναφέρει στο GRTimes.gr ο Δρ Δημήτρης Κοντοδήμας, εντομολόγος στο τμήμα Εντομολογίας και Γεωργικής Ζωολογίας του Μπενάκειου Φυτοπαθολογικού Ινστιτούτου, από το 2005 έως το 2006 περίπου, όταν είχε αρχίσει να πρωτοεμφανίζεται το έντομο, τα πρώτα 3 χρόνια τα δέντρα έπρεπε να καταστρέφονται, βάσει του νομικού πλαισίου. Μετά την εξάπλωση του «κόκκινου σκαθαριού» σε όλη τη χώρα, η υποχρεωτική καταστροφή σταμάτησε και άρχισαν πλέον να εφαρμόζονται διάφορες μέθοδοι είτε καταπολέμησης, είτε πρόληψης.
«Για να περιοριστεί η εξάπλωση χρησιμοποιήθηκαν παγίδες, δενδροχειρουργική, εντομοκτόνα ή άλλα βιολογικά σκευάσματα, ακόμη και μικροκύματα, μέθοδος με την οποία ανεβαίνει η θερμοκρασία στο εσωτερικό του δέντρου πάνω από 60 βαθμούς ώστε να σκοτωθεί το έντομο και οι προνύμφες του» επεσήμανε ο Δρ Κοντοδήμας.
Σύμφωνα με τον ίδιο, εδώ και καιρό εφαρμόζεται με επιτυχία η καταπολέμηση μέσω της μηχανικής εξυγίανσης, που περιλαμβάνει την αφαίρεση των περιφερειακών φύλλων, ή μέσω της δενδροχειρουργικής αφαίρεσης της προσβολής, μέθοδοι που συνδυάζονται με εγκεκριμένα σκευάσματα φυτοπροστασίας.
Όλες οι παραπάνω μέθοδοι αντιμετώπισης χρησιμοποιούνται αναλόγως του μεγέθους της προσβολής στο κάθε δέντρο, καθώς σε περίπτωση προχωρημένης προσβολής, το μόνο που μπορεί να γίνει είναι η ολική κοπή και η ενδεδειγμένη απομάκρυνση – καταστροφή του.
Ο εντομολόγος λέει πως το τελευταίο διάστημα οι κηποτέχνες και όσοι έχουν φοινικοειδή, έχουν «εκπαιδευτεί» γενικά για να αντιμετωπίζουν τις προσβολές, γνωρίζοντας πλέον αρκετά για το Rhynchophorus ferrugineous, ωστόσο κατά την εκτίμηση του, από τα 100.000 φοινικοειδή που είχαμε στην Ελλάδα μέχρι πριν λίγα χρόνια, πρέπει να έχουν απομείνει τα μισά.
Τονίζει επίσης πως πλέον, αν κάποιος θελήσει να σώσει ένα δέντρο που έχει προσβληθεί από το κόκκινο σκαθάρι, μπορεί να το κάνει με διάφορες μεθόδους και με διαφορετικό κόστος και πρέπει απευθύνεται για αυτό σε εξειδικευμένο προσωπικό.
«Η μέθοδος π.χ καταπολέμησης με μικροκύματα, μπορεί να είναι λίγο ακριβή, περίπου 300-400 ευρώ, ποσό που μειώνεται συνήθως αν υπάρχουν πολλά δέντρα, ωστόσο αν κάποιος θελήσει να κόψει, να ξεριζώσει και να θάψει ή να κάψει το προσβλημένο δέντρο, το κόστος είναι εξίσου σημαντικό» δηλώνει ο εντομολόγος του Μπενάκειου.
«Μόνιμος κάτοικος» Ελλάδας το σκαθάρι
Όπως δηλώνει στο GRTimes.gr o Αντώνης Βαϊτσόπουλος, γεωπόνος του τμήματος Ποιοτικού και Φυτοϋγειονομικού Ελέγχου, της Διεύθυνσης Αγροτικής Οικονομίας και Αλιείας Μητροπολιτικής Ενότητας Θεσσσαλονίκης, το καθεστώς καραντίνας που ίσχυε για το έντομο στην Ελλάδα έχει σταματήσει από το 2018. «Αυτό σημαίνει πως έχει εγκατασταθεί πλέον στη χώρα μας και άρα το έντομο αντιμετωπίζεται όπως αντιμετωπίζονται όλοι οι υπόλοιποι εχθροί, έντομα και ασθένειες. Δεν υπάρχουν δηλαδή κάποια συγκεκριμένα μέτρα που λαμβάνουν οι υπηρεσίες του κράτους» επισημαίνει ο γεωπόνος.
Προσθέτει πως πλέον υπάρχουν διάφοροι τρόποι καταπολέμησης αλλά και σκευάσματα εγκεκριμένα από το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και μπορεί κάποιος να απευθυνθεί σε συνεργεία ή άτομα που έχουν τη δυνατότητα να ψεκάζουν, για να κάνουν εφαρμογές και να σώσουν το δέντρο τους.
«Όποιος θέλει να σώσει τους φοίνικες του, πρέπει να μπει σε ένα πρόγραμμα ψεκασμών, γιατί αργά ή γρήγορα, αν δεν έχει πάει ήδη το ρυγχοφόρο σκαθάρι, θα πάει κάποια στιγμή» λέει χαρακτηριστικά.
Όπως τονίζει ο κ. Βαϊτσόπουλος, το τμήμα του έχει εκπαιδεύσει πολλές φορές στο παρελθόν συνεργεία από δήμους ή ιδιώτες για τους τρόπους αντιμετώπισης του κόκκινου σκαθαριού και ακόμη και σήμερα πολλοί απευθύνονται εκεί για πληροφορίες, όμως επειδή είναι λίγο δαπανηρή η διαδικασία, συνήθως πλέον ασχολούνται όσοι έχουν πολλά φοινικοειδή που θέλουν να σώσουν, όπως πχ μεγάλα ξενοδοχειακά συγκροτήματα που έχουν και την οικονομική δυνατότητα.
Ανεπαρκής η ενημέρωση
Ο κ. Ιωάννης Ρέβας που διατηρεί εστιατόριο θαλασσινών στη Λεωφόρο Μεγάλου Αλεξάνδρου στη Θεσσαλονίκη, τοποθέτησε πριν μερικά χρόνια 8 ανεπτυγμένους φοίνικες που πλέον είναι ηλικίας περίπου 30 χρονών και οι οποίοι έδωσαν άλλο «χρώμα» στον υπαίθριο χώρο της επιχείρησης του. Ωστόσο πέρυσι οι δύο από αυτούς καταστράφηκαν από το κόκκινο σκαθάρι.
Μιλώντας στο GRTimes.gr, δήλωσε πως επειδή είχε πληρώσει για τον κάθε έναν 6.000 ευρώ, αναγκάστηκε να απευθυνθεί σε γεωπόνο, μέσω του οποίου εφαρμόζει κάθε δύο μήνες πρόγραμμα προληπτικού ψεκασμού, προκειμένου να σώσει τους υπόλοιπους.
«Δεν μας ενημέρωσε ποτέ κανείς για το τι πρέπει να κάνουμε. Ότι κάναμε, το κάναμε μόνοι μας. Μόλις διαπιστώσαμε πως υπάρχει πρόβλημα, φέραμε γεωπόνο και πλέον ψεκάζουμε τους φοίνικες κάθε δύο μήνες με κόστος 124 ευρώ. Για τους δύο που είχαν προσβληθεί σε μεγάλο βαθμό, δεν μπορούσε να γίνει κάτι» είπε ο κ.Ρέβας.
