Hoornvliesoedeem: een beter inzicht

Het hoornvlies¹

 Het hoornvlies is de voorste oogwand. Deze is sterk en transparant, beschermt het oog en zorgt ervoor dat de lichtstralen op het netvlies samenkomen om een helder en duidelijk zicht te verkrijgen.

_{Schema van een longitudinale doorsnede van het menselijke oog}

Hoornvliesoedeem²

Hoornvliesoedeem is een zwelling van het hoornvlies door een ophoping van vocht. Deze zwelling leidt tot een toename van de dikte van het hoornvlies en het optreden van onregelmatigheden die leiden tot een verminderde transparantie van het hoornvlies en dus een verminderde gezichtsscherpte. Bovendien kan een oedeem pijnlijk zijn.

Oorzaken van hoornvliesoedeem²

De oorzaken van een hoornvliesoedeem kunnen te wijten zijn aan:

• De oppervlakkige laag van het hoornvlies (epitheel),
• De tussenlaag van het hoornvlies (stroma),
• De diepe laag van het hoornvlies (endotheel).

Epitheliale oorzaken (niet-limitatieve lijst)

• Chronische en uitgebreide epitheliale ulceraties,
• Ischemie van het hoornvlies: verminderde zuurstoftoevoer naar het hoornvlies door het dragen van contactlenzen.

Stromale oorzaken (niet-limitatieve lijst)

• Virusinfectie met bepaalde virussen zoals herpes,

Endotheliale oorzaken (niet-limitatieve lijst)

• Fuchs-dystrofie: chronisch oedeem veroorzaakt door een aanzienlijk verlies aan endotheelcellen. Deze ziekte wordt gekenmerkt door de aanwezigheid van uitgroei in druppelvorm in de diepe laag, we spreken dan van “Cornea Guttata”¹,
• Cataractchirurgie: cataractchirurgie veroorzaakt de vernietiging van een aantal endotheelcellen die kunnen leiden tot de vorming van hoornvliesoedeem,
• Andere oorzaken: trauma, brandwonden, hoornvliestransplantatie.

Symptomen en diagnose van hoornvliesoedeem¹

Hoornvliesoedeem wordt gekenmerkt door:

• Het bestaan van fotofobie (overmatige gevoeligheid voor licht),
• De waarneming van gekleurde halo's rond lichtbronnen,
• Vermindering van de gezichtsscherpte,
• Het gevoel van mist bij het opstaan in een vroeg stadium en vervolgens de hele dag door,
• Het bestaan van traanvloed,

Om de diagnose te stellen, onderzoekt de oogarts met een spleetlamp of er sprake is van belletjes en onregelmatigheden op de oppervlaktelaag van het hoornvlies, verdikking van de middelste laag of oppervlaktelaag van het hoornvlies of sporen van littekens in de meest gevorderde stadia. De oogarts meet ook de hoornvliesdikte, endotheelceldichtheid en gezichtsscherpte. De oogarts kan ook een microscopisch onderzoek uitvoeren om de toestand van het hoornvlies te bekijken.

Behandelingen²

De behandeling van hoornvliesoedeem kan, in minder gevorderde gevallen, worden uitgevoerd door:

• Oogdruppels op basis van natriumchloride;
• Oogdruppels op basis van siliconen.

In de meest geavanceerde gevallen blijft de referentiebehandeling de hoornvliestransplantatie.

_{Neem voor meer informatie contact op met uw oogarts.}

<sub>1. https://mens-en-gezondheid.infonu.nl/aandoeningen/166104-corneaoedeem-zwelling-van-het-hoornvlies.html, geraadpleegd op 17/03/2021.
2. Borderie, V., Touzeau, O., & Laroche, L. (2009). Hoornvliesoedeem. EMC - Oogheelkunde, 6(1), 1–20.</sub>

_{Gebruik van de beelden:
https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Eye_scheme_mulitlingual.svg - Talos, gekleurd door Jakov.}