De toekomst staat even stil door overlijden Titulaer

© ANP

Sterrenkundige, tv-presentator en futuroloog. Chriet Titulaer overleed afgelopen zondag op 73-jarige leeftijd. De geboren Hout-Blerickenaar opende voor miljoenen mensen de poort naar morgen.

Marco van Kampen

Beste Chriet,

We zullen u missen. Deze wondere wereld zal nimmer hetzelfde meer zijn. Haije!

Zo luidt de ‘laatste chrote chroet’ aan Chriet Titulaer van de initiatiefnemers van de ‘Chrietitie’, een Facebook-pagina die al jaren ijvert voor de terugkeer van de futuroloog uit Hout-Blerick op de televisie. Die hoop vervloog afgelopen zondag definitief, toen Titulaer overleed in een verzorgingshuis in Driebergen.

Laatste groet
Die ‘laatste chrote chroet’ werd gedaan namens de 20.000 volgers van de Facebook-site. Onder die ‘Chriëters’, zoals ze zichzelf noemen, opvallend veel mensen die nooit een aflevering van Tros Wondere Wereld, het wetenschappelijke programma (1983-1990) waarmee Titulaer z’n grootste faam verwierf, op tv hebben gezien. Ze waren simpelweg nog te jong om Titulaer onder meer als warm pleitbezorger van de telefoonfiets op de buis te aanschouwen. Dat geldt ook voor Daan de Haan (36). De geboren Blerickenaar kreeg naar eigen zeggen slechts de ‘staartjes’ mee van TrosWondere Wereld, maar de markante sterrenkundige sprak niettemin tot zijn verbeelding. Ontwerper De Haan is, samen met collega Tim Arts, al ruim een jaar bezig met het realiseren van een monument als eerbetoon aan de wetenschapper. Het project, waar ook de gemeente Venlo en de provincie Limburg aan bijdragen, behelst een oude PTT-telefooncel in Hout-Blerick waarin Titulaer middels een soort hologram tot leven wordt gewekt en voorbijgangers worden getrakteerd op bewegende archiefbeelden en bekende uitspraken.

Cultfiguur
Waar die bewondering voor Titulaer vandaan komt? Allereerst was hij de enige échte BN’er uit deze contreien, aldus De Haan. Maar minstens zo belangrijk: hij was een echt cultfiguur. Met zijn typerende ringbaard zónder snor was hij de hipsters van nu ver vooruit. En dan die zalvende zachte g waarvan zijn karakteristieke hoge stem zich bediende: anno 2017 een zeldzaamheid op de nationale televisie. Het dringende verzoek van zijn toenmalige werkgever, de NTS, om dat Limburgse accent af te leren, kon rekenen op een resoluut ‘nae’. „Mijn accent hoort bij mij en ik ben zoals ik ben. Ik verander dat accent niet. Zoek dan maar een betere maandeskundige dan ik.”

Titulaer was onversneden zichzelf, en die authenticiteit sprak ook jongere generaties aan die via YouTube kennis met hem maakten. Denk aan de ludieke ‘Ga Chriet’-campagne die online werd gevoerd: ‘Laat je baard staan, maar je snor niet!’

Wetenschapper
Chriet was cult. Maar we doen hem ernstig tekort als we enkel die kant belichten. Want Titulaer werd als wetenschapper zeer serieus genomen. Hij werkte jaren als astronoom in Parijs en Arizona, en volgens de vermaarde astronaut André Kuipers drukte Titulaer een grote stempel op de ontwikkeling van de ruimtevaart in Nederland. Niet voor niets werd een planetoïde naar hem vernoemd: de 12133 Titulaer. Zijn doorbraak bij het grote publiek beleefde hij toen hij samen met ‘Apollo Henkie’ Terlingen rechtstreeks verslag deed van de eerste maanlanding in 1969.

TV-presentator
Later, in de jaren tachtig, werd hij een bekend tv-presentator. In Tros Wondere Wereld introduceerde hij papieren batterijen en traangashorloges, en gunde hij zijn kijkers een blik in de toekomst met de nieuwste technologieën. Dat deed hij nog eens dunnetjes over met het ’Huis van de Toekomst’, een succesvol project waar hij al lang zijn zinnen op had gezet. Typisch Chriet, weet zijn zus Mia. „Als Chriet iets had bedacht, dan gebeurde dat ook. Dat was vroeger al zo. Hij kon ook slecht tegen zijn verlies. Kon ontzettend kwaad worden als hij had verloren met een potje kaarten. Niet dat hij een lastig kind was, hoor. Hij was een hele gezellige jongen. Technologie? Daar kreeg hij pas op latere leeftijd wat mee, toen hij sterrenkunde ging studeren.”

Huis van de toekomst
Het Huis van de Toekomst werd in 1989 geopend in Rosmalen. Een woning tjokvol technologische innovaties. Het Huis trok in de zeven jaar dat het open was 3,5 miljoen nieuwsgierigen, die de eerste etage bereikten via een transparante schroeflift. Verscheidene daar gepresenteerde noviteiten zijn later gemeengoed geworden, zoals een pc met isdn-verbinding, afvalscheiding, het gebruik van zonnepanelen en stemherkenning. Hoewel hij er met zijn voorspellingen ook wel eens naast zat - hij voorzag de opkomst van internet, maar alleen gebruikt door grote bedrijven en instellingen - ontpopte Titulaer zich zo rap tot dé kenner van de toekomst. Hij opende voor miljoenen mensen de poort naar morgen. Een rouwende twitteraar wist zijn impact vlak na zijn overlijden treffend samen te vatten: ‘de toekomst staat even stil’.

Gezondheid
De inspanningen van de ‘Chriëters’ ten spijt werd de kans dat Titulaer zou terugkeren op televisie elk jaar kleiner. Al vanaf 1995 tobde hij met zijn gezondheid. Vier herseninfarcten noopten hem ertoe de publiciteit steeds meer te mijden, met name vanwege concentratieproblemen. Ook leed hij aan diabetes. De laatste jaren sleet Titulaer in een verpleegkliniek. Daar ging zijn gezondheid snel achteruit, vertelt zus Mia. „Chriet zei altijd: het maakt me niet uit hoe oud ik word, als ik maar zo veel mogelijk kan doen, en veel kan zien van de wereld. Dat is gelukt. Zijn familie is altijd trots op hem geweest.”

Echt oud zou Titulaer niet worden. Afgelopen zondag nam hij op zijn 73e afscheid van deze wondere wereld.

Ik verander mijn accent niet. Zoek dan maar een betere maandeskundige dan ik.Chriet Titulaer