Mariëtte Hamer: ‘Als je moeder wordt, begin je een beetje opnieuw’

Wat is het beste advies dat je zelf ooit kreeg?

“Bij mijn overstap van de politiek naar de SER bleef ik dicht bij de politiek, maar er toch verder vanaf dan eerst. Toen zei een goede vriend: ‘treed iedereen waarvan je dacht: ‘hm, nou’, weer open tegemoet. ‘Vergeef ze allemaal collectief.’

Het is heel fris als je met mensen gaat samenwerken in een andere rol, een soort emotionele schoonmaak. Voor jezelf en anderen kan dat verrassend zijn: ik ging weer openstaan voor iedereen. Dit heeft mij erg geholpen en ik zeg het ook vaak tegen anderen in dit soort functies. In de politiek heb je te maken met mensen van andere partijen of concurrenten op je eigen onderwerpen. Als je elkaar dan weer op een andere manier tegenkomt, is het fijn om op die manier je hoofd weer schoon te maken. Dat geeft veel levensenergie.”

Wat beschouw je zelf als je grootste prestatie?

“Waar ik zelf heel blij mee ben: bij de SER zijn we druk bezig geweest met een advies voor meer diversiteit, meer vrouwen aan de top. Hoe zorg je dat er in alle lagen veel meer ruimte is om op een andere manier te kunnen werken? Om mensen met biculturele achtergronden in die diversiteit te laten meedoen? Daar is een groot advies over geschreven, dat nu bekend is als de quotumwet. Een derde van de raad van commissarissen moet nu uit vrouwen bestaan. Dat dit een wet is geworden, is heel belangrijk.

Maar ook in mijn huidige werk zie ik dat niet-diverse werkomgevingen tot seksueel grensoverschrijdend gedrag kunnen leiden, want dat is de andere kant van die werkculturen. Als in organisaties meer aandacht aan gelijkwaardigheid wordt geschonken, gaan werknemers zich daar ook meer naar gedragen. Daarmee wordt het er leuker en productiever."

Wat zou je vrouwen adviseren in door mannen gedomineerde werkculturen?

“Blijf jezelf. Blijf gewoon de dingen doen die bij je passen. Ga je niet als een man gedragen. En zoek maatjes. Die kun je in je organisatie zoeken of daarbuiten. Met maatjes kun je reflecteren op wat er om je heen gebeurt, en dan zie je ook dat het niet aan jou ligt. Met gelijkgestemden kun je even boven de situatie gaan hangen. De echte kracht zit in jezelf en je bent het sterkst als je gewoon jezelf bent. Want dan ben je goed genoeg.”

Van wie/wat heb je het meeste geleerd?

“Ik leer veel van mijn dochter. Ik ben op latere leeftijd moeder geworden, toen ik veertig jaar was. En het is heel leuk om als zestigplusser nog een kind te hebben dat nu 24 jaar is. Zij leert mij veel over de jonge generatie. Hoe je nu je weg moet vinden als je die leeftijd hebt. Ook van haar vriendinnen leer ik. Het voelt heel rijk om zo’n groep jonge vrouwen in huis te hebben af en toe; een soort permanente testgroep. Ik maak als regeringscommissaris momenteel een podcast en een onderwerp daaruit, seksueel grensoverschrijdend gedrag in het uitgaansleven, besprak ik met mijn dochter. Wat maken zij en haar vriendinnen mee? Ik leer er veel van, maar schrik er ook van. Zij zijn gewend om tijdens het uitgaan vier of vijf keer ongewenst betast te worden. Dat raakt alle aspecten die ik ook in mijn werk tegenkom.”

Waar krijg je energie van?

“Van mijn werk. Ik heb voor dit interview net een gesprek gevoerd met een slachtoffer van seksueel grensoverschrijdend gedrag. Daar leer ik zelf ook van. Dan weet ik meteen: hier ga ik met die en die over praten of ik ga het daar aankaarten. Ik ben heel dankbaar dat ik dingen kan doen, die voor veel mensen van belang zijn. Net zoals ik in de Tweede Kamer veel met het onderwerp kinderopvang heb gedaan.”

Hoe vond je het om zestig te worden?

“Dat vond ik wel meevallen. Toen ik vijftig werd, was ik net fractievoorzitter voor de PVDA en heb ik een groot feest gegeven. Dat vond ik echt een mijlpaal, maar toen dacht ik ook: oh, maar straks ben ik zestig, dat is echt oud. Maar toen ik eenmaal zestig jaar werd, heb ik dat gevoel helemaal niet gehad.

Wat in mijn geval ook scheelt; ik heb een jonge dochter. En als je moeder wordt, begin je een beetje opnieuw. Ik heb nu de leeftijd van oma's van de vriendinnen van mijn dochter. En ik word altijd jonger ingeschat, dat voelt heel positief.”

Wat zou je vrouwen boven de zestig aanraden?

“Blijf lekker actief zolang het kan. Doe de dingen waar je gelukkig van wordt. Ga dingen leren waar je eerder in het leven niet aan toekwam. Zestig zijn betekent niet meer op de bank zitten en denken: wat gaat er nu gebeuren?

Het voordeel van ouder worden vind ik dat je al veel dingen hebt overleefd. Je leert ook dat er altijd nieuwe kansen komen. Ook dingen die je niet ziet aankomen. Na jaren bij de SER werken, wilde ik heel graag iets in de emancipatiehoek doen. De schandalen bij tv-programma The voice hebben het kabinet een duwtje gegeven om een onafhankelijk persoon op dit thema te zetten. Dat ben ik geworden. En het is druk, maar het druk hebben is niet erg als je er energie van krijgt. Ik heb een ontzettend leuk team om me heen. Mijn advies is: doe het niet alleen, zoek goede mensen om je heen.”

Margriets 60 boven 60: stem mee!

Wil je op Mariëtte stemmen in Margriets 60 boven 60, of is een andere vakvrouw je favoriet? Breng dan hier je stem uit: Margriets 60 boven 60: stem mee! Je kunt per categorie één stem uitbrengen. In Margriet 41 maken we de zes winnaars bekend.