Proeven met je brein
Zoet proef je vooral op het puntje van je tong, zout links en rechts daarvan, zuur iets verderop aan de zijkanten en helemaal achterop de tong proef je bittere smaken het best. Dat stond vroeger in alle biologieboeken, en nog steeds zingt de smaakkaart van de tong op veel plaatsen rond. Er hoort zelfs een onderhoudend proefje bij: druppel met een pipet wat koffie of water met suiker, azijn of zout op verschillende plaatsen op je tong. Waar proef je de verschillende smaken het best?
De kans is groot dat het proefje niets oplevert: het idee dat verschillende regio’s van de tong goed zijn in het proeven van verschillende smaken klopt namelijk niet. Wél hebben wetenschappers inmiddels aangetoond dat er op de tong verschillende cellen zitten die de losse smaken oppikken. De verschillende smaakreceptorcellen zitten echter samen in smaakpapillen, die weer verspreid zijn over tong, gehemelte en keel. En elke smaakpapil is even goed in het waarnemen van alle vijf de basissmaken – de vijfde basissmaak is nog niet zo lang bekend: het is een hartige smaak die ook wel bekend staat als umami.
Het echte proeven gebeurt overigens helemaal niet op de tong, blijkt uit nieuw onderzoek van Amerikaanse wetenschappers. In het blad Nature van 5 november schrijven ze hoe de smaaksignalen vanuit de receptoren elk door hun eigen type zenuwcellen naar de hersenen worden doorgegeven. Die zetten de signalen dan om in een smaakervaring: zout, zuur, zout, bitter of umami. Ieder op een eigen plekje in de hersenen, maar daar zijn geen huis-tuin-en-keukenproefjes voor.
door Jeroen Scharroo