Cultuur & Media
NTR

Bertien van Manen blikt terug op een indrukwekkend oeuvre

foto: Fotograaf: Pieter Henketfoto: Fotograaf: Pieter Henket
  1. Nieuwschevron right
  2. Bertien van Manen blikt terug op een indrukwekkend oeuvre

Bertien van Manen krijgt een bijzondere tentoonstelling het Stedelijk Museum van Amsterdam. Hoewel zij wordt gezien als één van de grote vernieuwers van de documentairefotografie is dit pas het eerste grote overzicht van haar werk. In Kunststof vertelt de grand dame van de Nederlandse fotografie, over Beyond the Image: Bertien van Manen & Friends.

Video niet beschikbaar

De overzichtstentoonstelling

Zoon Joris van Manen vertelt over zijn moeder: "Ze is altijd op zoek geweest naar de gezelligheid. De menselijkheid die ze wel aantrof bij de mijnwerkers. Haar hele leven is een afzetten tegen het rijke, deftige bestaan." "Daar zit een kern van waarheid in ja. Dat klopt wel", reageert de fotografe.

Quote

Het is iets onwezenlijks eigenlijk

Bertien Van Manen

Vorige week is Van Manen 78 jaar geworden. Wat brengt het teweeg als je zo'n oeuvre tentoonstelling maakt? Hoe is het om door al dat werk gaan?

"Dat is natuurlijk heel bijzonder. Ik vind het resultaat eigenlijk ook heel mooi, daar ben ik heel blij mee, maar het is altijd nog iets wat ik me niet helemaal realiseer. Dat het echt mijn tentoonstelling is, en dat het mijn werk is. Het is iets onwezenlijks eigenlijk."

"Mijn moeder heeft het pas begrepen of kon het pas waarderen toen ik de tentoonstelling in het Rijksmuseum kreeg. Toen had het natuurlijk cachet. Ze begreep mijn fotografie niet zo goed, en dat snap ik best. Het is niet zozeer mooie, esthetische fotografie, die ik maak. Althans niet in haar ogen."

Foto's durven maken

Van Manen blikt terug op de periode, lang geleden, waarin ze vrouwen in de katholieke kerk fotografeerde. Ze ging terug naar de nonnen. "Ik vond het heel moeilijk. Ik ben dus niet bang; niet in oorlogsomstandigheden of voor dronken kerels. Maar in de kloosters heb ik echt peentjes gezweet. Het eerste klooster waar ik was, was Carmel te Oirschot in 1983. Ik was daar drie weken en toen zei die moeder-overste op een gegeven moment: ga nou eens foto's maken, want daarvoor ben je hier. Ik durfde gewoon niet.

Quote

Een priester fotograferen terwijl hij de mis opdraagt; ik durfde het niet.

Bertien van Manen

Je bent zo katholiek streng opgevoed, dus alles is heilig. Daar mag je niet aankomen. Een priester fotograferen terwijl hij de mis opdraagt; ik durfde het niet. Doodeng. Dat heb ik vaker meegemaakt; dat als er zoiets heiligs aan de gang was en ik durfde het niet. Ik hoefde alleen maar met mijn vinger op het knopje te drukken en ik durfde het niet."

De tentoonstelling Beyond the Image: Bertien van Manen & Friends is 29 februari t/m 9 augustus 2020 te zien in het Stedelijk Museum in Amsterdam.

Kunststof Radio

Het cultuur- en mediaprogramma van NTR van maandag tot en met donderdag te horen tussen 19.30 en 20.30 uur op NPO Radio 1 of op elk moment terug te luisteren als podcast. Volg Kunststof op Twitter, Facebook en Instagram.

Ster advertentie
Ster advertentie