Dit is een artikel uit het NRC-archief De artikelen in het archief zijn met behulp van geautomatiseerde technieken voorzien van metadata die de inhoud beschrijven. De resultaten van deze technieken zijn niet altijd correct, we werken aan verbetering. Meer informatie.

Koningshuis

Vandaag 42 jaar geleden: Gaddafi komt aan de macht

De jonge Gadaffi in zijn beginjaren.

Op de kop af 42 jaar geleden pleegde de charismatische Moammar Gaddafi met tien andere jonge officiers een staatsgreep in het door armoede geteisterde Libië. Een revolutionaire republiek leek geboren, totdat duidelijk werd dat de kolonel bezig was zich te ontpoppen tot dictator.

Gaddafi, geboren in de woestijn nabij Sirte in 1942, koesterde al op vroege leeftijd het verlangen de monarchie in Libië ten val te brengen. In zijn ogen was zijn land beter af met een socialistisch systeem met een duidelijke islamitische signatuur. Hoe hij dit precies beoogde, omschreef hij enkele jaren later in zijn Groene Boekje.

De omverwerping van de Libische monarchie in ’69 door toedoen van Gaddafi en de andere officieren verliep zonder veel geweld, onder meer omdat koning Idris I op dat moment vanwege een medische behandeling in Turkije verbleef.

In de jaren die volgden speelde Gaddafi het klaar om de vele tribale stammen in het land voor zich te winnen. De kolonel verkondigde de Jamahiriyya, een socialistische visie waarbij de burgers van het land de macht zouden hebben. Maar in werkelijkheid, zo zou later blijken, was het Gaddafi zelf die de touwtjes in handen had.

Bekijk hieronder een oude reportage van de VPRO over de staatsgreep van Gaddafi:

Lees hier de BBC-biografie van Moammar Gaddafi.