‘De Schreeuw’ brengt recordbedrag van 120 miljoen dollar op

Het wereldberoemde werk ‘De Schreeuw’ van Edvard Munch is bij Sotheby’s in New York vannacht geveild voor een recordbedrag van 120 miljoen dollar. Vooraf werd gerekend op een opbrengst van zo’n 80 miljoen.

De koper van het schilderij uit 1895 bood telefonisch op het werk, en blijft anoniem. ‘De Schreeuw’ wordt gezien als het bekendste schilderij dat nog in handen is van een particulier.

Versie nummer drie van de vier

Munch maakte in totaal vier versies van ‘De Schreeuw’ in verschillende fases van zijn loopbaan. Het schilderij dat vannacht onder de hamer ging is versie nummer drie. De eerste is gemaakt in 1893, en wordt als het origineel beschouwd volgens Hans den Hartog Jager, kunstredacteur voor NRC Handelsblad. Dit werk hangt in de Nasjonalgalleriet in Oslo. Twee andere versies, een pastel en nog een tempera, zijn in het bezit van het Munch Museum in dezelfde stad.

‘Verhalen dragen bij aan status en waarde van het schilderij

Dat dit schilderij een recordbedrag oplevert is volgens Den Hartog Jager deels veroorzaakt door de verhalen die de laatste jaren naar buiten kwamen omtrent het klassieke werk, dat in de loop der jaren een merk op zich is geworden:

“‘De Schreeuw’ is een psychisch zelfportret (en het meest aangrijpende werk) van Munch en bevat een beeld dat overal terugkomt. De spookachtige figuur die staande op een brug meekronkelt met het expressionistische landschap om hem heen werd vereeuwigd in spotprenten, pastiches en graffiti-uitingen en op t-shirts, mokken en iPhone-hoesjes.

Een klassieker wordt gemaakt door verhalen, en die zijn er over ‘De Schreeuw’: een van de vier versies werd in 2004 gestolen en pas twee jaar later na een grootscheepse zoektocht teruggevonden. Het droeg alleen maar bij aan de status van het schilderij.”

Ook zal de koper volgens Den Hartog Jager waarschijnlijk economische overwegingen hebben gemaakt bij de aanschaf:

“De nieuwe eigenaar zal uit de hype ongetwijfeld klinkende munt weten te slaan. De huidige eigenaar, de Noorse zakenman Peter Olsen die het werk erfde van zijn vader Thomas, vriend en mecenas van Munch, zal het met genoegen aanzien.”

Volgens Sotheby’s is dit schilderij de kleurrijkste en meest levendige van de vier. Het is bovendien de enige versie met op de lijst een gedicht van Munch waarin hij zijn inspiratie voor het schilderij beschrijft. Hij vertelt hoe hij “trilde van angst” en een “grootse schreeuw in de natuur” voelde.

‘Sotheby’s speelde in op rijke sjeiks’

Den Hartog Jager benadrukt daarnaast dat Sotheby’s met deze verkoop nadrukkelijk inspeelde op de opkomende markt van Arabische kopers:

“De sjeiks hebben geld genoeg om musea te bouwen en ongelimiteerd kunst aan te schaffen, maar missen de werken waar bezoekers voor willen omreizen - waardoor de prijzen voor de echte top fors zijn gestegen.

Zo werd het vorige veilingrecord voor schilderijen nog maar drie maanden geleden gebroken door de emir van Quatar die ruim 250 miljoen dollar betaalde voor ‘De kaartspelers’ van Cézanne, opvallend genoeg ook een schilderij uit een serie.”

Opbrengst gaat naar museum in Hvitsten

Het kunstwerk werd te koop aangeboden door de Noorse zakenman Petter Olsen. Zijn vader was een vriend, buurman en begunstiger van Munch. Olsen wil de opbrengst investeren in een museum, kunstcentrum en hotel in Hvitsten, ooit de kleinste zelfstandige gemeente van Noorwegen. Munch maakte er enkele van zijn bekendste werken.