Reizen met de ov-chip: waarom het wel werkt en waarom niet

Vanaf vandaag kun je niet meer treinreizen zonder chipkaart. Het papieren kaartje heeft afgedaan. Vier argumenten waarom de ov-chipkaart slecht functioneert en vier argumenten waarom de ov-chipkaart de reiziger ten goede komt.

De NS meldt vandaag dat er vooralsnog geen problemen op de stations zijn nu het papieren treinkaartje niet meer te koop is. Al waren er bij de klachtenlijn van de Consumentenbond rond 11.00 uur ruim tweehonderd klachten binnengekomen van mensen die niet echt enthousiast over de verandering zijn.

Waarom de ov-chipkaart maar matig is

Ook nrc.next-redacteur Peter Leijten bestempelt het gebruik van de ov-chipkaart niet op alle fronten als vooruitgang. Hij vindt dat de openbaarvervoerforens wordt geconfronteerd met een aantal matige situaties tijdens het reizen:

1. Het ellendige in- en uitchecken
Neem station Amsterdam Amstel in de ochtendspits. Treinreizigers uit Utrecht, die overstappen op de metro, moeten naar de overkant van het perron. Vroeger kon je de metro die tegelijkertijd met de trein aankwam altijd halen. Tegenwoordig moeten die treinreizigers naar een van de drie NS-uitcheckpaaltjes op het perron om uit te checken, om daarna hun kaartje langs het aanpalende GVB-incheckpaaltje te houden om in te checken voor de metro. In de spits is het altijd dringen en gedoe, natuurlijk is er een treuzelaar die ter plekke de kaart moet zoeken in z’n tas. Ondertussen rijdt de metro weg.

2. De plekken waar de paaltjes staan
Op veel treinstations staan poortjes, zodat het inchecken niet vergeten kan worden. Maar neem station Utrecht Centraal, daar staan geen poortjes, alleen paaltjes. Want dit station wordt ook gebruikt om vanaf de Jaarbeurs naar het centrum van Utrecht te lopen. En de in- en uitcheckpaaltjes staan aan de rand van de stationshal. Als je je dus pas op het perron realiseert dat je vergeten bent in te checken, dan moet je weer helemaal terug naar de ingang van de stationshal. Vroeger, toen er nog niet in- en uitgecheckt hoefde te worden, liep je met je abonnement in je portemonnee de stationshal in. Niets aan de hand.

3. Technische storingen
Wat moet je als forens nou met een incheckpaaltje waarop een post-it zit geplakt: ‘DEFECT. Gebruik andere’ (waargebeurd). Naar een ander paaltje lopen natuurlijk. Want geen treinconducteur die zal zeggen: “Oh, was het paaltje defect, ja, nee, daar kunt u niets aan doen, niks aan de hand, hoor.” Ons lot ligt toch niet in handen van een systeem?

4. Aanbieden van de kaart aan de paal
In de categorie ‘superklein leed’ waar de forens ook mee te maken heeft’: het aanbieden aan de incheckpaal. Steeds meer pasjes hebben een chipsysteem. Kantoorpersoneel heeft een pasje met chip waarmee de poortjes op het werk opengaan. En de ID-kaart heeft tegenwoordig ook een chipdingetje. Dus als je de portemonnee met al die pasjes voor de NS-paal houdt zegt het ding: ‘Bied maximaal één ov-chipkaart aan!’. Nu is het de NS ook al gelukt om onze portemonnee te reorganiseren.

Waarom de ov-chipkaart een zegen is

Tot zover de ene zijde van de medaille. Nrc.nl-redacteur Anouk Eigenraam is na de kinderziektes in het begin daarentegen overstag. Het is even wennen, maar eenmaal in bezit is ze een tevreden gebruiker. Er zitten meer voordelen dan nadelen aan de kaart.

1. Supersnel met een persoonlijke kaart
Als je kiest voor een persoonlijke kaart ben je een stuk sneller, zeker als je kiest voor automatisch opladen en koppeling aan je bankrekening. Die ene trein die al over een minuut vertrekt, kan je nu met een sprintje nog nèt kan halen. Stond je voorheen zenuwachtig in de rij voor de kaartjesautomaat op de klok te kijken en degene die aan de beurt was met je ogen tot opschieten te manen, nu kan je nog op je dooie gemak naar het perron lopen, onderwijl je espresso slurpend. Kortom, een zegen voor bepaalde mensen die notoir te laat van huis weggaan.

2. Het gaat fraude tegen
Het is een stuk lastiger geworden voor fraudeurs om zwart te rijden. Ongetwijfeld zijn er slimme nerds die een beetje handig zijn en die de kaart kunnen kraken, maar de gemiddelde zwartrijder is niet per se een hacker. Die kan als de poortjes straks voorgoed dichtgaan een stuk moeilijker met de trein reizen zonder te betalen. Fijn voor de conducteurs, die lastige zwartrijders geen boetes meer hoeven te geven, en ook fijn voor mensen die wel betalen voor het ov.

3. Je kan er ook mee in de bus of tram
Nog een voordeel is dat je eindelijk af bent van het gedoe met aparte kaartjes voor de bus, tram of metro. Dat bespaart tijd bij de automaat of het loket, scheelt gezucht van trambestuurders en buschauffeurs omdat ze geen kleingeld hebben als je met je 50 euro een kaartje wil kopen en gehannes met zoeken in je tas naar die andere chipkaart. Na je treinreis is het in de bus of tram gewoon ‘piep’ en daarna lekker zitten.

4. Online overzicht en dunne portemonnee
Ook prettig: je kan in je eigen account online reisoverzichten bekijken en downloaden. Handig om te gebruiken voor je reisdeclaraties. In de portemonnee komt weer een pasje bij, maar je hoeft al die treinkaartjes nu niet meer te bewaren want een paar drukken op de knop en je hebt een keurig pdf-overzichtje. Het euvel van opgehoopte treinkaartjes in de geldbuidel tot deze niet meer dicht kon, is vanaf nu dus verleden tijd. De schoonmakers mogen af en toe staken, de NS houdt onze portemonnee in ieder geval opgeruimd.