NU.nl spreekt Hamer in haar reeds ontruimde werkkamer met uitzicht op het Plein. Wel staan er nog een aantal stoelen, een bureau, een systeemkast met oude rapporten en in elke hoek een muizenval.
Toen Hamer in 1998 haar zetel betrok draaide de economie nog op volle toeren, was iedereen volop internet aan het ontdekken, had nog bijna niemand gehoord van Pim Fortuyn en maakte niemand zich druk om de gevaren van de islam.
In haar zestien jaar als Kamerlid zag ze de politiek ingrijpend veranderen. De mediacratie stelt tegenwoordig andere eisen aan politici, de polarisatie is toegenomen en kabinetten vallen steevast ruziënd uiteen.
Ook haar eigen PvdA holt al anderhalf decennia van crisis naar crisis. Hamer zat er in de periode 2007-2010 als fractievoorzitter bovenop. In die periode probeerde ze in de Kamer haar partij vaker naar de SP te laten kijken. Tot irritatie van sommige partijgenoten, zoals Frans Timmermans.
Hamer wordt dan ook gezien als exponent van de linkerflank van de PvdA.
"Mijn linkse imago heeft meer met de verschuiving van de partij te maken, dan dat ik zelf links ben geworden. Oud-PvdA-Kamerlid Paul Kalma heeft weleens mooi over zichzelf gezegd dat hij het ene moment ultralinks is en als de partij beweegt ineens helemaal rechts zit. In het beeld gaat het heen en weer. Dat heb ik zelf ook weleens zo ervaren. "
Heeft u dat linkse imago ook weleens gecultiveerd? Om een bepaalde groep kiezers aan te spreken.
"Nee, ik zie dat beeld wel, maar ik ben nooit bezig geweest om mezelf neer te zetten als linksepolitica. Toen ik als fractievoorzitter in de discussie belandde over versoepeling van het ontslagrecht, kreeg ik te maken met Piet Hein Donner (CDA-minister van Sociale Zaken in Balkenende 4, red.)."
"Niemand dacht ik tegen hem 'nee' durfde te zeggen. Maar ik dacht dat ik dat op dat moment moest doen. Dat was belangrijk voor de PvdA. Dat was wel een dossier dat de aandacht vroeg dus daardoor is dat imago zo gegroeid."
U heeft er toen weleens voor gepleit om meer samenwerking te zoeken met de SP. Timmermans, toen staatssecretaris, was daar toen niet blij mee en sprak van een 'conservatieve reflex'. Hij vond de SP niet hervormingsgezind genoeg.
"Ik heb geprobeerd de cultuur te doorbreken dat wij alleen maar zaken doen met andere partijen, maar niet met de SP. Ik vond het in het belang van de PvdA en het draagvlak van links dat je een grotere vuist maakt, en dat kan door met ze samen te werken."
"Daarom vond ik het raar dat we zo weinig deden met een partij waar wij veel verwantschap mee hebben. Ik vond dat een verwaarloosde kant."
Is die samenwerking niet nog altijd verwaarloosd? De linkse samenwerking komt nog steeds niet van de grond.
"Job Cohen (partijleider tussen 2010 en 2012, red,) heeft daar nog veel aan gedaan en daarna zijn we het kabinet in gegaan. In zijn algemeenheid vind ik het jammer als we partijen links of rechts laten liggen. Zeker als er veelomvattende akkoorden worden gesloten. Maar ik ga nu niet in een soort testament terugkijken waar dat aan gelegen heeft."
Timmermans zit nu in het kabinet, de PvdA regeert met de VVD. Betekent dat niet gewoon dat uw lijn het verloren heeft van de lijn van Timmermans?
"Ik ben begonnen in een kabinet met Paars. Zelf heb ik meeonderhandeld over Paars plus. Ik vind het erg jammer dat dat niet is gelukt. Er is niet één weg. Ik heb overigens zelf prima met Paul Ulenbelt (SP-Kamerlid, red.) samengewerkt aan een wet die nu kabinetsbeleid is. Het is niet zo dat er niks is gebeurd. Toen ik begon was het nog ondenkbaar dat ik samen met de SP aan een wetsvoorstel zou werken."
In uw tijd als fractievoorzitter zat de PvdA in zwaar weer. De peilingen waren slecht en er lekte een brief uit van Kamerlid Diederik Samsom die stelde dat de partij in 'een deplorabele staat' verkeerde. Zijn kritiek leek zich op u te richten. U slaagde er onvoldoende in het beleid uit te leggen.
"Dat heeft hij nooit zo persoonlijk bedoeld."
Heeft hij dat tegen u gezegd?
"Ik zat samen met hem in de auto toen die mail uitlekte. Ik heb gezien hoe ontdaan hij was, want dat was helemaal zijn bedoeling niet. In de buitenwereld is dat anders overgekomen. Maar natuurlijk is er discussie geweest. Het is geen functie waarbij je van was moet zijn. Je moet tegen een stootje kunnen."
Voelde u zich niet aangesproken door hem?
"We vonden allemaal dat we beter voor het voetlicht moesten brengen wat we aan het doen waren. Maar het kwam op een moment dat we net het eerste crisisakkoord hadden bereikt en op het punt stonden om een AOW-akkoord te gaan sluiten. Dus over de resultaten was ik redelijk tevreden en uiteindelijk zijn de verkiezingen daarna ook redelijk meegevallen."
De PvdA heeft het nu weer moeilijk in een tijd dat er akkoorden worden gesloten en er wordt hervormd. Waarom heeft de PvdA dat altijd? Meer dan andere partijen lijkt het.
"Dat soort analyses zijn altijd moeilijk. De VVD heeft ook moeilijke tijden gehad. Toen ik in 2012 een maand voor de verkiezingen voorspelde dat we zouden winnen werd ik door de SP voor gek verklaard."
Is dat niet frustrerend?
"Je kan ook gefrustreerd raken over het weer. Dat kan je niet voorspellen."
Maar aan het weer kan je niks veranderen, het beleid wel.
"Daarom ben ik altijd voor de inhoud gegaan. Je moet staan voor wat je doet, ook al zijn dat niet altijd makkelijke beslissingen. Ik snap dat wat wij doen voor sommige mensen pijn kunnen betekenen. Daarom kijk ik bij moeilijke maatregelen wat dat voor de onderkant van de samenleving betekent. En kunnen we daar wat compenseren? Je kunt geen politiek bedrijven als je de hele dag bezig bent met peilingen."
In profielen wordt u vaak omschreven als een goede onderhandelaar, maar vooral achter de schermen. Is dat de reden dat u nooit bewindspersoon bent geworden?
"In het spel, al is dat niet helemaal het goede woord, ben ik steeds net buiten de prijzen gevallen. Dat had ermee te maken met de combinatie dat bijvoorbeeld net niet de goede post voor de PvdA beschikbaar was."
Had u het wel gewild?
"Ik vond het altijd een beetje flauw als collega's heel moeilijk zeiden: 'Oh, ik wil dat niet worden'. Als je politicus bent wil je ook besturen, maar het is ook niet zo dat ik er van wakker heb gelegen."
"Ik ben heel erg met de kinderopvang bezig geweest en ik heb er toen voor gepleit dat bij onderwijs onder te brengen. Dus die post had ik willen hebben, maar toen werd ik fractievoorzitter dus was ik juist blij dat ik geen staatssecretaris was geworden. Als je terugkijkt gaat het in het leven vaak zo dat er uiteindelijk wel iets leukers voorbijkomt."