Aandelen

Het eigendom van sommige bedrijven is vastgelegd via aandelen. In dit artikel leggen we uit wat aandelen zijn, waarom en wanneer bedrijven ze uitgeven, wat je ermee kunt doen en wat de waarde ervan is.

Inhoud:

• Wat zijn aandelen?
• Wanneer heeft een bedrijf aandelen?
• Wat kun je ermee doen?
• Stemrecht en dividend (winstuitkering)
• Waarom zou je aandelen verkopen?
• Hoeveel zijn er, en wat zijn aandelen waard?
• Waarde aandelenkapitaal bepalen bij oprichting

Wat zijn aandelen?

Aandelen zijn eigendomsbewijzen. Bij sommige bedrijven is het eigendom heel duidelijk. Daar is de directeur bijvoorbeeld ook de enige aandeelhouder. Bij andere bedrijven is dat soms meer verdeeld. De oprichter heeft een deel van zijn bedrijf verkocht aan een investeerder, weggegeven aan medewerkers of familieleden, of een nieuwe directeur aangesteld die zich heeft ingekocht in het bedrijf.

Hierdoor is de oprichter niet (langer) de enige eigenaar. Iedereen die een aandeel heeft is aandeelhouder, en daarmee een stukje eigenaar. Vergelijkbaar met handelen op de beurs. Als je daar een aandeel Philips, Shell of Heineken koopt, ben je in theorie een klein beetje eigenaar van dat bedrijf.

Aandelen bepalen het eigendom van een onderneming.

Aandeelhouders kunnen als bestuurder of werknemer betrokken zijn bij het bedrijf, maar dat hoeft dus niet. Het aandeelhouderschap maakt je niet aansprakelijk voor schulden. Wel kunnen aandelen je een stem geven bij bedrijfsbeslissingen en de verdeling van de winst. Hoe dit werkt is in de bedrijfsstatuten bepaald.

Aandelen kopen van beursgenoteerde bedrijven als Shell, Apple of Tesla? DEGIRO staat als broker bekend om gebruiksgemak en lage kosten. Let op: beleggen kent risico's. Je kunt je inleg verliezen.

Wanneer heeft een bedrijf aandelen?

Of een bedrijf ze heeft hangt helemaal af van de ondernemingsvorm. Zo hebben een eenmanszaak of vennootschap onder firma geen aandelen, en een naamloze en besloten vennootschap wel. Een ondernemer met een eenmanszaak kan dus nooit zijn medewerkers belonen met aandelen van het bedrijf, hij blijft altijd 100% eigenaar (en dus ook 100% verantwoordelijk).

Als ondernemer met een besloten vennootschap heb je wel aandelen. Je kunt er 100% van bezitten, maar je kunt ze ook verkopen, ruilen of weggeven. Ze geven dus meer flexibiliteit in het eigendom wat altijd een voordeel is, maar omdat er bij een besloten vennootschap andere fiscale regels gelden, kiezen sommigen toch voor een eenmanszaak zonder aandelen.

Wat kun je ermee doen?

Met aandelen kun je het eigenaarschap opknippen en verdelen. Bij een besloten vennootschap staan aandelen op naam, dus je kunt ze niet zomaar weggeven. Het eigendom kan alleen worden overgedragen via een notaris, die het aanpast in het handelsregister. Bij een besloten vennootschap wisselen aandelen niet heel vaak van eigenaar.

Bij een besloten vennootschap staan alle aandeelhouders in het handelsregister beschreven. Wat je rechten en plichten zijn als aandeelhouder is in de statuten van het bedrijf vastgelegd. Dit zijn een soort bedrijfsvoorwaarden waarin staat wat een aandeelhouder mag en kan.

Met aandelen kun je het eigendom opknippen en verdelen tussen meerdere aandeelhouders.

Stemrecht en dividend (winstuitkering)

Vaak kan een aandeelhouder stemmen over bepaalde beslissingen. Meestal werkt dat democratisch, en als de oprichter dus nog altijd het merendeel van de aandelen heeft kan hij alleen alle beslissingen uitvoeren. Maar soms is dat niet het geval en moeten de aandeelhouders stemmen om bepaalde beslissingen te maken.

Daarnaast kan besloten worden, of in de statuten beschreven staan, dat winst die is opgebouwd in de onderneming wordt uitgekeerd aan aandeelhouders. Dit wordt ook wel dividend genoemd. Soms wordt er gekozen om geen dividend uit te keren, maar dit als reserve op te bouwen voor onverwachte kosten of toekomstige investeringen.

Waarom zou je aandelen verkopen?

Je kunt aandelen verkopen. Of dit kan en hoe dit werkt is in de statuten van het bedrijf beschreven. Waarom zou jij een stukje van jouw bedrijf willen afstaan?

Als een investeerder jou groeikapitaal geeft zodat jij jouw bedrijf snel kunt laten groeien, dan zal jouw bedrijfswaarde waarschijnlijk stijgen. Als jij hem in ruil daarvoor aandelen geeft dan lift de investeerder mee op die waardestijging en krijgt hij dus rendement op zijn investering.

Een investeerder geeft geld, maar voor sommige startups zijn de eerste medewerkers van onschatbare waarde. Als jij ze nog niet het gewenste salaris kunt uitkeren, kun je ze ook een klein beetje mede-eigenaar maken van het bedrijf met de gedachte dat ze zo uiteindelijk worden beloond voor de bedrijfsstijging die hun werk realiseert. Een andere reden om aandelen te verkopen is als jij wilt cashen. Bij een bedrijfsovername verkoop je feitelijk aandelen van jouw onderneming.

Aandelen kopen van beursgenoteerde bedrijven als Shell, Apple of Tesla? DEGIRO staat als broker bekend om gebruiksgemak en lage kosten. Let op: beleggen kent risico's. Je kunt je inleg verliezen.

Hoeveel zijn er, en wat zijn aandelen waard?

Bij de start van je onderneming kun je zelf bepalen hoeveel aandelen je uitgeeft en wat deze waard zijn. De meeste ondernemers kiezen voor een wat groter aantal, zodat ze in de toekomst een deel kunnen verkopen. Bij honderd of meer kun je elk gewenst percentage verkopen, wat veel vrijheid geeft.

Wat elk aandeel waard is, kun je bij de oprichting zelf bepalen. In het verleden gold er een minimumbedrag, maar die regel is afgeschaft. Je kunt dus zelf bepalen hoeveel geld je ervoor  betaalt en welke waarde deze dus bij de start vertegenwoordigen. Je kunt dus ook je bedrijf beginnen met honderd aandelen die samen één euro waard zijn.

Waarde aandelenkapitaal bepalen bij oprichting

Er is geen minimum meer wat een bedrijf bij de start waard moet zijn, maar verstandig is het vaak wel om het aandelenkapitaal bij oprichting voldoende waarde mee te geven. Veel bedrijven die zaken gaan doen met andere bedrijven zoeken eerst op hoe kredietwaardig een bedrijf is.

Omdat het aandelenkapitaal openbaar te vinden is in het handelsregister, telt dit vaak mee voor de kredietscore. Bedrijven die jouw onderneming niet goed kennen, zoals buitenlandse leveranciers, zullen dus mogelijk makkelijker met je in zee gaan als jouw aandelenkapitaal een bepaalde waarde vertegenwoordigt.

Aandelenkapitaal kan invloed hebben op aansprakelijkheid

Ook zijn bestuurders van een vennootschap verplicht om alleen verplichtingen aan te gaan die de onderneming kan dragen. Als het ‘eigen vermogen’ van een bedrijf maar één euro waard is, is elke uitgave dus per definitie eigenlijk té risicovol. Dat kan zelfs effect hebben op de aansprakelijkheid van bestuurders.

Want ook al is een bestuurder in eerste instantie niet aansprakelijk voor gemaakte schulden, als hij grotere uitgaven maakt dan dat hij wist dat de organisatie kon dragen, dan kan hij alsnog daarvoor verantwoordelijk worden gesteld. Bij een zeer lage aandelenwaarde kan dit sneller gebeuren.

Aandelenwaarde verandert continu

Bij de start bepaal je dus zelf de waarde van je aandelen. Maar ze vertegenwoordigen niet alleen dat kapitaal wat je inlegt, ze vertegenwoordigen ook het eigendom van je bedrijf. Als iemand jouw bedrijf wil kopen of erin wil investeren, dan kun je op dat moment opnieuw bepalen wat je aandelen waard zijn.

Bedrijven die de aandelen aan het grote publiek willen verkopen kunnen dit doen via een beursgang. Op een aandelenbeurs bepalen vraag en aanbod wat de waarde is van elk aandeel. Hiervoor is het wel nodig om de onderneming eerst aan te passen in een naamloze vennootschap, want bij een besloten vennootschap staan de aandelen op naam en wisselen deze van eigenaar via de notaris. Bij een naamloze vennootschap zijn deze makkelijker zelf verhandelbaar.

Voor meer informatie over aandelen zie de pagina’s over de besloten vennootschap, een holding of dividend.