Welkom bij The Offline Club, waar je mobiel niet welkom is: ‘Fijn idee dat ik nu samen met anderen ga lezen’

“Of ik mijn telefoon wil inleveren? Graaag!” roept Michelle van Rijnberk (24) als ze Café Brecht binnenloopt. Op deze maandagavond is het bruine café aan de Weteringschans niet tot de nok toe gevuld met bierdrinkende toeristen, stelletjes en stamgasten, maar alleen open voor deelnemers van The Offline Club.

Bij binnenkomst worden de mobiele telefoons van de deelnemers in een bakje gelegd. “Are you ready to hand in your phone?” vraagt Jordy van Bennekom (28), medeoprichter van de club, terwijl hij de naam van de deelnemer op een post-it schrijft en deze op haar telefoon plakt. “Mensen vinden de afstand die gecreëerd wordt tot hun telefoon fijn; zo kun je er even niet meer over nadenken. Je geeft het gebruik letterlijk uit handen.”

In de twee uur dat de jongeren samenzijn, proberen ze te ontprikkelen; van de indrukken van de stad én van het gebruik van hun mobiele telefoon. En een periode zonder digitale afleiding zorgt voor meer tijd voor activiteiten die juist goed zijn voor je mentale gezondheid, is het idee: denk aan lezen, breien, reflecteren, brainstormen of mediteren. Want wat levert doomscrolling, het eindeloos door newsfeeds en socialemediaplatforms scrollen, uiteindelijk op?

Inleveren telefoon is zelfbescherming

Ilya Kneppelhout (27) en Van Bennekom ontmoetten elkaar bij de master Entrepreneurship aan de UvA en kwamen op het idee van The Offline Club nadat ze zelf een weekend hun mobiele telefoons onder het matras hadden gelegd en alleen maar gingen lezen. Het resultaat? Een stroom aan creativiteit en nieuwe businessideeën.

De gedachte achter The Offline Club is gebaseerd op de Think Week van Microsoftmiljardair Bill Gates, waarin hij zeven dagen zichzelf opsloot in een boomhutje zonder mobiel en alleen maar las, nadacht, at, schreef en sliep, en zo de bouwstenen van Internet Explorer bedacht. In 2022 zetten de twee studiegenoten Het Leesweekend op poten: een weekend resetten in een natuurhuisje in het Drentse Hooghalen, ‘weg van het drukke leven’ en zonder telefoon.

“Het is een stukje zelfbescherming, je telefoon inleveren,” zegt Van Bennekom. “Jongeren worden steeds bewuster van de gevaren van sociale media en het excessieve gebruik ervan. Het probleem is dat we weten dat we te veel op onze telefoon zitten, maar niet weten hoe we het gebruik moeten verminderen.”

Ook Van Rijnberk merkt de laatste tijd dat ze zichzelf moet tegenhouden om niet eindeloos op sociale media te scrollen. Het is voor haar een manier geworden om te ontsnappen aan de realiteit en haar dopaminelevels op te krikken. Nu probeert ze die gewoonte te doorbreken. Ze heeft een eenvoudige Nokia gekocht, die alleen maar kan bellen en sms’en. “Veel van mijn vrienden hebben daarover hun oordeel klaarliggen. Ik ben blij dat dit een plek is waar het sociaal geaccepteerd is dat je geen mobiel hebt.”

‘Time to connect’

Gedurende de avond worden twee sessies ‘time to yourself’ van drie kwartier afgewisseld met een sessie van een halfuur ‘time to connect’ waarbij het de bedoeling is dat mensen met elkaar in gesprek gaan. Verspreid over de tafeltjes liggen boeken zoals Kleine filosofie van de digitale onthouding, Deep Work: Rules for Focused Success in a Distracted World en 21 Lessons for the 21st Century, maar ook tekenspullen, kaartjes met vragen om ‘betekenisvolle relaties’ te creëren, en een Rubik’s Cube.

Het stel Irene Traverso (25) en Thomas Woud (24) behoren tot de eerste gasten en zitten onderuitgezakt in een gele fauteuil, met een boek in hun hand. “Ik zei hiervoor tegen Thomas: hoe moeilijk kan het zijn, twee uur zonder telefoon?” zegt Traverso. “Nou, ik had net al mijn eerste slap of reality. Jij ging even naar het toilet, ik ben dan heel even alleen en mijn eerste reflex was: laat ik mijn Instagram checken. Daar schaam ik me dan wel een beetje voor.”

Woud leest de bestseller Becoming Supernatural van neurowetenschapper Joe Dispenza, over onder meer het verbreden van je bewustzijn en de kracht van meditatie. “Het is een fijn idee dat ik nu samen met anderen ga lezen, in plaats van alleen op mijn kamer. Dan krijg ik meestal het gevoel dat ik iets moet doen. Nu voel ik me als ik lees meer verbonden.”

Traverso heeft andere redenen waarom ze naar dit evenement is gekomen. “Ik heb een boek dat ik beschouw als mijn bijbel, dat ik wil uitlezen: Love Phobia. Verder houd ik ervan om mensen te observeren. Als ik ze zie lezen, kijk ik naar hun gezichtsuitdrukking. Dan vraag ik me af: wat lees je? En wat doet het met je? Ontroert het je?”

Woud en Traverso proberen al geruime tijd hun socialemediagebruik binnen de perken te houden en omschrijven zichzelf als slechte 'appers’. Ze wijken af van hun vrienden, die juist veel op hun mobiel zitten. “We doen nu een experiment waarbij we soms dagen geen contact hebben via sociale media,” zegt Woud. “Zo geven we elkaar meer ruimte. Als je een paar dagen zo niet communiceert, is dat eigenlijk best romantisch. ”

“Na een paar dagen zonder contact zijn we enthousiaster om elkaar te zien,” voegt Traverso toe. “Dit is wat voor onze relatie werkt. Tegenwoordig moet je in een relatie altijd telefonisch beschikbaar zijn voor elkaar. Vroeger, bijvoorbeeld in de tijd dat mijn Italiaanse grootouders een relatie aangingen, hoefde dat niet. Daar ging het veel meer over écht contact.”

Al meer dan 130.000 volgers

Een tafeltje verderop hebben Matthijs Alderliefste (31) en Manu de Roo (30) elkaar zojuist ontmoet. Er ligt een kaartje open met de vraag: ‘Wat zou je anders hebben gedaan in je leven als je het kon terugdraaien?’ “Best wel een diepe vraag voor iemand die je niet kent, haha,” zegt De Roo. “Het is de tweede keer dat ik hier ben. Ik vind het leuk om te connecten en een boek te lezen. Thuis raak ik makkelijker afgeleid en heb ik sneller de neiging om iets op te ruimen.”

Voor Alderliefste springt The Offline Club in een gapend gat in de markt. “Ik lees ’s avonds het liefst een boek, maar niet thuis. Welke plek in Amsterdam is daarvoor geschikt? Een café is meestal te druk. Toen zag ik dit evenement voorbijkomen op Instagram en dacht ik: dit is precies wat ik zoek.”

The Offline Club is nog geen twee maanden actief op Instagram – hoe paradoxaal dat ook klinkt – en heeft nu al meer dan 130.000 volgers. Een van de reels is al bijna 15 miljoen keer bekeken. “Wij moesten eerst naar cafés toe om te vragen om wij events mogen hosten, nu komen cafés naar ons toe,” zegt Van Bennekom. “Het feit dat wij nu veel volgers hebben, vinden veel ondernemers interessant. We krijgen berichten van mensen uit Londen, New York en India met met de vraag of zij The Offline Club daar mogen opzetten.” Ook het aantal volgers van Café Brecht is verviervoudigd, zegt de eigenaar.

Aan het einde van de avond is er een round-up waarbij deelnemers tips delen over hoe zij hun schermtijd verminderen. “Ik gebruik mijn telefoon alleen als wekker, maar daarna niet meer tot ik op kantoor ben. Zo creëer ik ruimte voor mezelf,” is er een. Voor Woud werkt het om van zijn schermtijd een widget te maken. “Nadat ik mijn telefoon heb ontgrendeld, is de schermtijd het eerste wat ik zie. Zo word ik er constant mee geconfronteerd en word ik me er meer bewust van.”