Komt de overlast in Park Lepelenburg wel echt als een verrassing?
18 september 2023, 18:18 • 5 minuten leestijd
Utrecht - Buurtbewoners balen van de groep overlastgevers in Park Lepelenburg die groter lijkt te zijn geworden. Sinds begin vorige maand geldt een harddrugsverbod in Utrecht en is de groep bestaande uit overwegend mannen deels verjaagd uit het Lucasbolwerk. Of er in Lepelenburg nu echt meer overlast is, hangt af van wie je het vraagt: "Zij zijn hier toch altijd al?"
In de Utrechtse binnenstad ligt aan de singel Park Lepelenburg. Met lekker weer weten veel mensen het park te vinden. Maar ook als het minder weer is, zijn er volop wandelaars en zijn de bankjes vol. Zo ook vanmiddag. Toch is het park niet bij iedereen meer in trek.
Sommige buurtbewoners voelen zich steeds minder veilig. "Ik kom er helemaal niet meer", vertelt een bewoonster. Ze wil anoniem blijven, maar heeft talloze voorbeelden van de overlast die zij ervaart. "Deze mensen zijn permanent hier. Er wordt gedeald, openlijk gebruikt en ze slapen hier bij mensen in de voortuin. Laatst ben ik zelfs bedreigd, omdat ik iemand erop wees dat ie z'n fiets zonder slot niet bij mijn buurman in de tuin moest zetten."
Ook op deze rustige maandagmiddag is een groep van een kleine twintig man te vinden op verschillende bankjes in het park. Er wordt gebedeld, drie mannen hebben ruzie over geld en constant vertrekken kleine groepjes naar de bosjes waar ze na een paar minuten weer van terugkeren. Ook wordt er zichtbaar drugs gebruikt, terwijl dat in de hele stad nu verboden is.
Na een opeenstapeling van problemen ging in juni de kogel door de kerk en stemde de Utrechtse gemeenteraad namelijk in met een harddrugsverbod. De situatie werd toen door burgemeester Sharon Dijksma bestempeld als 'zorgwekkend'. Na het besluit volgde er veel kritiek, want het probleem zou zich alleen maar verplaatsen. En dat een deel van de overlastgevers de weg naar Lepelenburg zou vinden, komt voor de omwonenden hier niet als een verrassing.
Jan woont op een steenworp afstand van het park en ziet dat de groep die hier rondhangt sinds de strenge handhaving bij het Lucasbolwerk behoorlijk gegroeid is. Hoewel hij het park zelf absoluut niet vermijdt, kan hij zich wel voorstellen dat anderen dat wel doen. De betrokken buurtbewoner ziet zelf liever een structurele oplossing: "Je moet iets voor deze mensen doen waarmee het probleem wordt opgelost." Hoe er nu gehandeld wordt, werkt volgens hem averechts. "Er worden boetes uitgedeeld aan mensen die dat toch helemaal niet kunnen betalen."
Meer controles
Parkgangers lijken deze maandag weinig last van de rondhangende groep te hebben. De volle bankjes worden niet vermeden, voorbijgangers laten weten geen ongemak te voelen bij het passeren van de groep en er is eigenlijk maar weinig interactie tussen de wandelaars en de 'overlastgevers'. Een man die vaker door het park loopt valt het niet eens op dat de groep groter is geworden: "Zij zijn hier toch altijd al geweest?" Een enkeling erkent dat het haar "in de avond minder gezellig lijkt" en een ander laat weten dat als ze in haar eentje was geweest "misschien net anders was gelopen."
Femke werkt iets verderop, in een zijstraat van Lepelenburg. In het park komt ze niet heel vaak, maar "hier hebben we ook al een paar keer een melding gemaakt van rondhangende mannen in onze gedeelde parkeergarage. Dat voelt voor sommigen toch niet helemaal veilig bij het pakken van de auto."
Wat ze vooral merkt is dat er veel meer politiecontroles zijn en handhaving veel vaker langskomt. In anderhalf uur rijden er inderdaad vier politieauto's erg rustig voorbij. Het park en de groep worden bekeken, maar gestopt wordt er vanmiddag niet. Eerder vandaag deed statenlid Sjors Nagtegaal namens de PVV daarentegen wel een serieuze oproep aan de politie.
Op X, voorheen Twitter, heeft Stadsbelang – die in de raad tegen het voorstel stemde – het vandaag over "waterbedderige symptoombestrijding". Volgens hen heeft Utrecht simpelweg de capaciteit niet om dit te handhaven en is het dus niet gek dat de overlast zich nu naar Lepelenburg heeft verplaatst. "Een kind kon dit voorspellen."
Eerder liet een woordvoerder van de gemeente RTV Utrecht al weten dat er sprake zou zijn van een waterbedeffect en er in Park Lepelenburg al enkele incidenten waren gemeld. Net als bij het Lucasbolwerk wordt hier daarom veel gepatrouilleerd. Ook is er een speciaal eropafteam dat contact blijft zoeken om de groep mensen hier naar de zorg te begeleiden. In de hostels en verslaafdenopvang De Stek zijn daarnaast de regels voor drugsgebruik uitgebreid en er is een buitenruimte bijgekomen.
Cijfers
In de maand augustus is meer dan 80 keer een zogenoemde zorgtoeleiding gedaan. Bijvoorbeeld naar gebruikersruimte de Stek, de nachtopvang, hostels of een beschermd wonen plek. Ook ging het om het regelen van een ziekenhuisopname, detox en opname in een (forensisch) psychiatrische kliniek.
"We zien dat er nagenoeg geen gebruikers meer komen van buiten de stad", meldt de gemeente. "Een deel van de groep van Utrechtse gebruikers laat zich goed naar de zorg begeleiden. Een ander deel van de gebruikers zich verplaatst heeft naar (nu) met name het Lepelenburg. Deze harde kern is wel in contact met het Eropaf-team maar wenst geen gebruik te maken van het zorgaanbod. Zij kiezen ervoor om buiten met elkaar te blijven gebruiken in plaats van dit te doen in bijvvoorbeeld de tuin van de Stek. Deze harde kern vraagt een persoonsgerichte aanpak waar ook strafrechtelijke- en bestuurlijke maatregelen deel van uitmaken. In de maand augustus zijn er dan ook 35 bekeuringen uitgedeeld op het gebruik van harddrugs in de openbare ruimte."
Den Haag
Ook in het Stationsgebied en en Lombok is al langere tijd sprake overlast. Hier zorgen veiligelanders, die toch geen verblijfstatus krijgen omdat ze uit een als veilig bestempeld land komen, al langere tijd voor problemen. Amper drie weken geleden was de maat vol voor burgemeester Dijksma omdat het volkomen uit de hand loopt.
“Er zit een grens aan wat je als stad kan tolereren", liet ze weten en ze ging opnieuw in gesprek met de staatssecretaris over de urgentie van het probleem en het belang van een landelijke aanpak. Als burgemeester kan ze gebiedsontzeggingen opleggen, maar als mensen niet naar de zorginstellingen willen, zal het probleem zich blijven herhalen.
De gemeente benadrukt dat de groep overlastplegers in Lepelenburg een andere groep is dan de veiligelanders in het Stationsgebied en Lombok.
