Aan de oever van de Maas en Merwede staat de indrukwekkende Groothoofdspoort. Wanneer je in Dordrecht per boot arriveert, dan kun je dit prachtige gebouw zeker niet missen. Met een geschiedenis van meer dan 500 jaar is dit de belangrijkste poort uit de oorspronkelijke vestingwerken van de stad. In dit artikel lees je meer over het Icoon van Dordrecht, de Groothoofdspoort.
Leestip: Een stedentrip maken naar Dordrecht? In deze Ultieme Reisgids vol Historie & Tips lees je alles over deze mooie stad in Zuid-Holland!
De bouw van de vestingwerken
Dordrecht is de oudste stad van Holland. In 1220 kreeg het stadsrechten van Graaf Willem I. Daarna werd het ook één van de belangrijkste steden van de regio. Om zich te bewapenen tegen mogelijke indringers van buitenaf werd besloten een stadsmuur te bouwen. In historische bronnen uit 1307 wordt voor het eerst melding gemaakt van mogelijke vestingwerken. En ook als het gaat om de Groothoofdspoort worden er in de 13e eeuw en 14e eeuw melding gemaakt van een mogelijke stadspoort op deze plek.
De Groothoofdspoort is geboren!
De eerste keer dat er gesproken wordt in historische bronnen over deze stadspoort is in 1409 als ‘opten groten hoofde’ en in 1446 als ‘buyten den diick op tslick vanden groten hode’. Ook zou hier een toren gestaan hebben die we kennen als de Puttoxtoren. In 1607 zou deze toren volledig ingestort zijn. Voor zover we weten is de poort rond 1618 in huidige vorm ontstaan. Het behoorde tot één van de 4 toegangspoorten van de stad. Van die 4 zijn alleen nog de Groothoofdspoort en de Catherijnepoort over. Echter is de Catherijnepoort ook niet helemaal meer wat het geweest is. De Groothoofdspoort is overigens gebouwd in Laatgotische en Renaissancestijl.
De functie van de Groothoofdspoort?
Al vanaf de middeleeuwen kwamen mensen hier aan als ze Dordrecht gingen bezoeken. Het is niet aannemelijk dat de Groothoofdspoort als een verdedigingspoort gefunctioneerd heeft. Waarschijnlijk behoorde het toen al tot de mooiste poort van de stad. Volgens de Nederlandse schrijver Matthijs Janszoon Balen (1611-1691) zou de poort een lange tijd gediend hebben als gijzelkamer. Mensen die hun schulden niet konden voldoen werden hier gemarteld.
Tot slot is de Groothoofdspoort ook een belangrijk onderdeel geweest voor schilders die de stad bezochten. Zo heeft de Dordtse schilder Albert Cuyp (1620-1691) een schets gemaakt van de stadspoort. En ook de Rotterdamse schilder Willem de Haas Hemken (1841-191) kon het niet laten de indrukwekkende poort ter inspiratie te gebruiken voor één van zijn werken. Beiden werken kun je bezichtigen in het Rijksmuseum in Amsterdam.
Een bezoek brengen aan de Groothoofdspoort?
Helaas is het niet mogelijk een bezoek te brengen aan de Groothoofdspoort. Tot 2023 zat er een hotel/restaurant is, maar deze is inmiddels failliet verklaard. Het is daarmee afwachten wat er met het prachtige rijksmonument gaat gebeuren.
Maar vergeet zeker niet een kijkje te nemen aan de buitenkant van de poort. Zo staat op de voorgevel de Dordtse Maagd afgebeeld, met in haar ene hand het wapen van Dordrecht en in het andere een palmtak. Daaromheen vind je de wapens van 15 Nederlandse steden waar Dordrecht een goede relatie mee had.
Plan je reis naar Dordrecht!
- Op zoek naar accommodatie? Boek hier je Hotel in Dordrecht via Booking
- Activiteiten? Boek hier leuke Tours & Tickets via GetYourGuide
- Een boottocht maken naar de Biesbosch? Boek dan hier een ticket voor een rondvaart naar dit prachtige Nationale Park!
- De belangrijkste historische bezienswaardigheden van Dordrecht ontdekken? Boek dan hier een wandeling langs verborgen juweeltjes!
- Vervoer: Treintickets boek je via de website van de Nederlandse Spoorwegen
- Reisgidsen: Reisgidsen, wandelkaarten en fietskaarten bestel je via Reisboekwinkel De Zwerver
Heb jij nog meer tips, ideeën of opmerkingen over dit artikel over de Groothoofdspoort van Dordrecht? Laat dan gerust hieronder een bericht achter!