Arthur Docters van Leeuwen (1945-2020): Oud-topambtenaar en markante ‘bulldozer’ wilde zijn armoedige jeugd wreken
Arthur Docters van Leeuwen was een markant topambtenaar die de grens opzocht van de dienstbaarheid aan de politiek. De man die bekend stond als een ‘bulldozer’, overleed zondag op 75-jarige leeftijd. Hij had al decennia een broze gezondheid.
De grootste bekendheid ontleende Docters van Leeuwen aan een conflict in 1998 met toenmalig D66-minister van justitie, Winnie Sorgdrager. Hij was destijds voorzitter van het college van procureurs-generaal bij het Openbaar Ministerie. Een collega van Docters van Leeuwen, de procureur-generaal van het ressort Leeuwarden Dato Steenhuis, werd verweten dat hij de schijn wekte van belangenverstrengeling. Docters van Leeuwen nam het voor hem op en kwam daardoor in een machtsstrijd terecht met Sorgdrager die hem vervolgens de laan uit stuurde.
Docters van Leeuwen had daarvoor naam gemaakt als directeur van de Binnenlandse Veiligheidsdienst (BVD). Na zijn periode bij het Openbaar Ministerie werd hij bestuursvoorzitter van de Stichting Toezicht Effectenverkeer en de Autoriteit Financiële Markten.
‘Ik moest en zou slagen in het leven’
Politieke aspiraties had Docters van Leeuwen ook. Hij was lid van D66 en vervolgens van de VVD. Voor die partij zou hij de Tweede Kamer in gaan. Maar hij vond plaats tien op de kandidatenlijst te laag, vooral omdat ex-officier van justitie Fred Teeven op nummer vijf stond. Hij trok zijn kandidatuur in. Na zijn pensionering in 2007 schreef hij gedichten en erotische verhalen (onder het pseudoniem van Hein Wybrand).
De ambitie die hij aan de dag legde, kwam voort uit zijn jeugd, legde hij in 2014 uit in een interview in Trouw. Zijn vader overleed toen hij twaalf was. Daarna had het gezin het moeilijk, mentaal en financieel. “Ik moest mijn armoedige jeugd wreken, zeker, maar ik kon al vrij snel in mijn carrière niet één maar twee boeken kopen. Het is toch iets wat dieper zit. Mensen die het op een betekenisvolle manier zwaar hebben gehad en die tegenslag overwinnen, hebben een grotere kans om meer dan normaal te slagen in het leven. En met uw welnemen reken ik mezelf maar even tot deze groep. Ik heb alles gedaan wat ik mij ooit had voorgenomen om te gaan doen.”
Naar eigen zeggen veroorzaakte de ambitie een zwakke gezondheid, maar leidde die weer tot betere prestaties. “Het is waarschijnlijk aan mijn grote geldingsdrang te danken dat ik al rond mijn drieëndertigste mijn eerste hartinfarct kreeg. Ik moest en zou slagen in het leven. Ik had er de brains voor, dat weet inmiddels iedereen, maar ik moest het eerst nog wel bewijzen. Het interessante was nu dat ik enorm opknapte van dat infarct; die overmatige ambitie was verdwenen, een tweede trap in mijn loopbaan ontbrandde en die bracht mij, als vanzelf, naar een hogere positie.”
Lees ook:
‘Ik moest en zou slagen in het leven’
Topambtenaar Arthur Docters van Leeuwen (Den Haag, 1945) kennen we vooral als hoofd van de Binnenlandse Veiligheidsdienst en voorzitter van de Autoriteit Financiële Markten. Hij is ook dichter en werkt aan een promotieonderzoek.