Grootschalige handel in illegale ov-chipkaarten
Ov-chipkaartbedrijf Translink vermoedt dat de handel in illegaal opgeladen ov-chipkaarten een georganiseerd karakter krijgt.
Dat blijkt volgens het bedrijf uit het feit dat illegale kaarten op verschillende plekken op internet op ongeveer dezelfde manier werden aangeboden.
De kaarten werden aangeboden via onder andere Marktplaats voor 17,50 per stuk. Erop stond een bedrag van 150 euro. Een legale anonieme kaart zonder reistegoed kost 7,50. Inmiddels heeft TLS ingegrepen. Met zogeheten kaartlezers, apparaten die via internet te koop zijn, is het mogelijk ov-chipkaarten op te laden met nepgeld.
Translink, voor het grootste deel eigendom van de NS, kwam de handel op het spoor toen een baliemedewerker op een station meldde honderd chipkaarten aan één persoon te hebben verkocht. Deze kaarten zijn uit voorzorg allemaal geblokkeerd.
Twee websites waar de kaarten werden aangeboden zijn weg. Dat zijn naast Marktplaats ook metkortingreizen.nl en krijgjekorting.nl. Die laatste twee zijn nu niet meer actief.
Marktplaats heeft de ene advertentie voor zo'n 'tweedagenkaart' die het nog kon vinden op verzoek van TLS verwijderd. Deze week telt Marktplaats nog zeven aanbieders van anonieme ov-chipkaarten, maar uit die advertenties blijkt niet dat die illegaal opgeladen zijn.
Ook staan op Marktplaats enkele advertenties van mensen die apparaten voor het illegaal opladen van ov-chipkaarten - readers - voor enkele tientjes aanbieden. Marktplaats zegt mee te willen werken met politie en justitie, maar kan heling niet voorkomen.
Dat het mogelijk is om ov-chipkaarten zo te bewerken dat het lijkt of er geld op staat, werd al in 2008 door computerdeskundigen ontdekt.
Sinds enige tijd zijn de apparaten om dit te doen makkelijk verkrijgbaar.
Eerder heeft een groep journalisten en burgers een aantal weken vrij gereisd op gemanipuleerde kaarten. Translink wist dat het gebeurde, maar liet ze begaan om genoeg informatie te verzamelen om aangifte te kunnen doen.
Justitie onderzoekt nu of die testreizigers strafbaar zijn. TLS zegt iedere dag zo'n twintig gemanipuleerde kaarten uit het systeem te halen. De schade is volgens het bedrijf, dat voluit Translink Systems heet en waar de NS de grootste aandeelhouder zijn, nog te overzien.
In januari vonden hackers nóg een manier om gratis te reizen. Met een computerprogramma kan een kaart thuis zo worden bewerkt dat een conducteur de melding krijgt dat de kaart is ingecheckt. Die fraude heeft Translink onmogelijk gemaakt, zegt de woordvoerder.
Voor zover zij weet zijn er geen nieuwe lekken. TLS is verwikkeld in een kat-en-muisspel met hackers die beweren dat het systeem zo lek is als een mandje.
Ondanks bezwaren van de Tweede Kamer gaat de overgang naar het chipsysteem gestaag door. Morgen neemt de provincie Zeeland definitief afscheid van de papieren strippenkaart. Dan is strippen alleen nog mogelijk in Groningen, Brabant, Drenthe en Utrecht. Bij de NS kan reizen met papieren kaartjes nog tot eind 2012, naast de ov-chipkaart.