Hoe zinvol is een verbod op te dunne modellen?

De Franse modewereld kan er binnenkort wel eens heel anders uit gaan zien. Geen gevaarlijk dunne modellen meer die over de catwalk paraderen, maar alleen modellen met een gezond BMI. Tenminste, als het wetsvoorstel dat is ingediend daadwerkelijk wordt aangenomen. De wet moet het inhuren van 'extreem dunne modellen van wie het gewicht mogelijk een gevaar vormt voor hun gezondheid' gaan verbieden.

Initiatiefnemer van het voorstel, parlementslid Olivier Véran van de Socialistische Partij, wil het aantal te dunne modellen hiermee terugdringen. "Het is onacceptabel om ondervoeding te promoten en om mensen die hun gezondheid in gevaar brengen commercieel uit te buiten," zegt hij tegen Le Parisien. Véran is naast parlementslid ook arts. Volgens hem zijn er in Frankrijk tussen de 30 en 40 duizend mensen die aan anorexia lijden, in de meeste gevallen zijn dit jongeren.

Boete en gevangenisstraf
Als de wet er komt, moeten modellenbureaus modellen gaan vragen naar een medische verklaring met vermelding van hun BMI (Body Mass Index). Een model moet minstens 18 jaar oud zijn en met een lengte van 1.75 minstens 55 kilo wegen. Als het BMI te laag is en het model toch wordt ingezet, riskeren de bureaus een geldboete of een gevangenisstraf van maximaal zes maanden.

De kans is groot dat de nieuwe wet er ook daadwerkelijk gaat komen. De Franse minister van volksgezondheid Marisol Touraine heeft gezegd dat zij de wet steunt en dat het kabinet waarschijnlijk hetzelfde gaat doen. Volgens Touraine moeten modellen zich vooral bewust worden van hun voorbeeldfunctie voor jongeren: "Als model moet je zorgen dat je gezond bent en goed eet zodat je een voorbeeld kunt zijn voor jonge meisjes," zegt zij tegen Le Parisien.

Maar de wet pakt niet alleen de modewereld aan. Ook het 'verheerlijken van excessieve dunheid' wordt strafbaar. Dat is specifiek gericht tegen de vele websites die eetstoornissen promoten onder jonge vrouwen. Zogenaamde 'pro-ana'-of 'thinspiration'-websites geven jonge meisjes advies over hoe ze kunnen overleven op zo min mogelijk eten of hoe ze hun benen zo dun krijgen dat er een zogenaamde 'thigh gap' ontstaat: een flinke ruimte tussen beide dijbenen.

Zinvol
Veel te dunne modellen zijn al langer een probleem en Frankrijk is niet het eerste land dat maatregelen neemt. In 2013 werd een soortgelijke wet al ingevoerd in Italië, Spanje en Israël. Ook in Amerika kwam ontwerpster Diane Von Furstenberg in 2012 met een aantal richtlijnen die ervoor moesten zorgen dat modellen gezonder gingen eten en eerder professionele hulp zouden zoeken als zij een eetstoornis hadden.

De vraag is natuurlijk hoe zinvol dit soort maatregelen zijn. Zeker wanneer het gaat om richtlijnen zijn modellen en modellenbureaus niet verplicht zich eraan te houden. De kern van het probleem lijkt te liggen in het schoonheidsideaal dat door de modewereld zelf in stand wordt gehouden.

In 2007 probeerde Frans model Isabelle Caro de modewereld al bewust te maken van het verkeerde schoonheidsideaal dat werd gecreëerd door meisjes met maatje 0 over de catwalk te laten paraderen. Caro zelf worstelde al haar hele leven met anorexia en toonde haar graatmagere lichaam in een campagne voor het Italiaanse kledingmerk Nolita getiteld 'No to Anorexia' om jonge meisjes te waarschuwen voor de gevaren van de ziekte.

De nieuwe norm
De campagne, waarin Caro naakt werd getoond en te zien was hoe anorexia haar lichaam had aangetast, deed veel stof op waaien. Tijdens de modeweek in Milaan werden de posters door de hele stad opgehangen. Uiteindelijk verbood Italië de poster omdat hij als te schokkend werd ervaren. Maar de boodschap was aangekomen en online laaide de discussie over de gevaren van anorexia flink op. Caro overleed in 2010 op 28-jarige leeftijd.

Ook Dove probeert al tien jaar met de 'real beauty'-campagne een ander beeld te geven van wat een mooi lichaam is. In de campagne zijn vrouwen te zien met een voller figuur, zonder dat er Photoshop aan de foto's te pas is gekomen. Volgens Dove is meer dan tweederde van de vrouwen niet tevreden met hun lichaam vanwege de dunne modellen die meestal voor campagnes worden gebruikt. Dove wil laten zien dat deze vrouwen ook gewoon tevreden zijn met hun lichaam. De campagne loopt inmiddels al ruim tien jaar.

Ondertussen is mode zelf ook erg veranderlijk, de kans is groot dat het schoonheidsideaal daar ook vroeger of later gaat veranderen. Modefotograaf Otto van den Toorn zei onlangs tegen Trouw dat hij verwacht dat dunne modellen langzaam uit de mode raken. "Mode weerspiegelt een bepaald tijdsbeeld. Nu het economisch minder gaat is authenticiteit het kernwoord. Foto's worden niet meer plat gephotoshopt. Een plaatje hoeft geen droombeeld meer te zijn, want dat kunnen we met onze smartphones inmiddels ook zelf creëren. Modellen met een maat 38 of 40 liggen in het verlengde van die ontwikkeling. Het is een kwestie van tijd voor ze de norm worden."