Joran van der Sloot vast in Challapalca, de hel van Peru

Van der Sloot werd in 2012 veroordeeld voor de moord op de Peruaanse studente Stephany Flores en zit in Peru een straf van 28 jaar uit. Tot nu toe zat hij in een gevangenis in de hoofdstad Lima, maar dit weekend werd hij overgeplaatst naar de extra beveiligde inrichting Challapalca.

Volgens de advocaat van Van der Sloot werd hij overgeplaatst omdat er tot twee keer toe een mobiele telefoon in zijn cel werd gevonden, maar volgens het gevangenisbestuur was dat omdat hij de gevangenisdirecteur met de dood had bedreigd. 

De Challapalca-gevangenis is berucht om de harde leefomstandigheden. Het in 1997 gebouwde complex is bedoeld voor terroristen, landverraders en gevangenen die zich misdragen in andere gevangenissen.

Het detentiecomplex ligt op ruim 4500 meter hoogte, in een onherbergzaam deel van de Andes. Het is, afhankelijk van de toestand van de onverharde wegen, twee uur rijden naar de dichtstbijzijnde bewoonde plek. Puno, de dichtstbijzijnde stad, ligt zelfs op zes uur rijden afstand. De temperaturen in het gebied variëren tussen de zes tot acht graden overdag tot min twintig 's nachts. 

Geen verwarming, geen stromend water
Niet alleen het klimaat in het gebied is hard. Ook het gevangenispersoneel doet er volgens een rapport van de Inter-American Commission on Human Rights (IACHR) uit 2002 weinig aan om het leven voor de gevangenen draaglijker te maken. De onderzoekers rapporteren dat de cellen alleen tussen vijf en negen uur 's avonds elektriciteit hebben en er geen verwarming is. Warm water was er niet. Omdat er in een deel van de raamkozijnen geen glas zat, waaide er een ijskoude wind door het gebouw. Op verschillende plekken is het zo vochtig, dat het in de matrassen trekt.

Ook was er geen stromend water, blijkt uit het rapport. De gevangenen wasten zich met water uit een emmer. Twee keer per week gingen ze in bad, omdat het water zo koud is dat ze liever vies blijven. Het water dat de gevangenen te drinken krijgen was niet schoon genoeg, waardoor diarree op de loer lag. Toen onderzoekers van het IACHR de gevangenis bezochten, vertelden de gevangenen dat ze geen overjassen of dekens hadden gekregen.

Hoogteziekte
Doordat de gevangenis op ruim 4500 meter hoogte ligt - ter vergelijking, de Mont Blanc is met haar 4810 meter de hoogste berg van Europa -  hebben veel van de gevangenen last van hoogteziekte. Maar medicijnen om de hierdoor ontstane bewegings- en slaapproblemen, hoofdpijn, vermoeidheid en oorpiep te verhelpen krijgen ze niet. Normaal gesproken helpt lichaamsbeweging tegen hoogteziekte, maar gevangen kunnen niet sporten in de gevangenis. Wel mogen ze af en toe luchten.

Mishandeling
De gevangenbewaarders zouden zich volgens mensenrechtenactivisten schuldig maken aan intimidatie en mishandeling, door gevangenen 's nachts met herrie wakker te maken, te bedreigen, met knuppels te slaan en koude douches te geven. In een videoreportage van journalisten van El Buho laten gevangenen hun blauwe plekken zien.

Geïsoleerd
De gevangenen voelen zich totaal geïsoleerd van de buitenwereld, en dat zijn ze ook. Het gebied ligt te hoog om radio- of TV-signalen te ontvangen, kranten of boeken zijn er niet. Ze zijn voor hun informatie over de buitenwereld afhankelijk van bezoekers, maar omdat veel mensen een tot twee dagen moeten reizen om bij de gevangenis te komen, is het bezoek door familie en advocaten beperkt. Het dichtstbijzijnde ziekenhuis is minimaal vijf uur rijden, terwijl de gevangenen regelmatig last hebben van infecties, herpes, oog- en ademhalingsproblemen.

Mensenrechtenorganisaties drongen er bij de Peruaanse overheid op aan de gevangenis te sluiten. Na acties van onder andere Amnesty International leek Peru te zwichten voor de internationale druk en werden alle gevangenen  in 2005 overgebracht naar andere locaties, waarna de gevangenis jaren leegstond. Volgens Amnesty voldoet de gevangenis niet aan de internationale regels. 

Uitbraken en muiterij
Vanaf 2007 werden er weer gevangenen naar het verwaarloosde gebouw gebracht. In de jaren die volgden waren er uitbraken en muiterijen. Ten tijde van de laatste ontsnapping in februari 2012, waarbij enkele gevangenen doodvroren, waren er op de 129 gevangenen maar 13 bewakers. Na de ontsnapping en de muiterijen riep het Committee tegen Marteling van de Verenigde Naties in november 2012 op om Challapalca te sluiten. Peru weigerde. Het land kampt met een enorm cellentekort en de gevangenissen zijn overvol. Het kan de afgelegen gevangenis simpelweg niet missen.