Direct naar artikelinhoud
Reportage

'Juf Ans' helpt de leerkracht en is tegelijk een oma voor de klas

Ans Turkenburg is vrijwilliger op basisschool De Oase in Utrecht. Ze doet er verschillende klussen, zoals helpen met lezen.

De Stichting Leergaloos zet gepensioneerden in als vrijwilliger op school. Ans Turkenburg loopt mee op De Oase in Utrecht. 'De kinderen missen haar als ze er niet is.'

Wiebelend op hun stoel en met hun voeten onder de tafel bungelend, lezen drie jongetjes rijtjes woorden op: 'jas, jan, jaap, joop, jaar, jok, jos, jip'. Ze zitten in een apart klaslokaal op De Oase, een christelijke basisschool met 600 leerlingen in de Utrechtse wijk Leidsche Rijn, en ze krijgen les van Ans Turkenburg (67).

Met veel geduld helpt de gepensioneerde vrouw de kinderen uit groep 3 met lezen. Ze geeft ze schouderklopjes, stimuleert ze en is streng als het moet: "Wat hadden we afgesproken? Letters aan elkaar plakken", en: "Opletten en meelezen, jullie zitten hier maar een beetje pompidompidom te doen".

'Juf Ans' werkt sinds maart elke maandagochtend op de school in haar buurt. Ze is er terechtgekomen via Stichting Leergaloos. Doel van deze stichting is generaties met elkaar verbinden. "Leerlingen krijgen zo extra aandacht van iemand met veel levenservaring en senioren hebben hiermee een zinvolle tijdsbesteding", aldus stichtingbestuurder Jennet Boon.

Zij keek het concept af van Zwitserland. "Een vriend van mij vertelde hoe senioren daar worden ingezet en betrokken bij de maatschappij. Zijn moeder van 75 is al jaren vrijwilliger op dezelfde school, waar zelfs een man van 80 jaar zit. Ik ben daar geweest en je ziet hoe de generaties van elkaar leren."

Opletten en meelezen, jullie zitten hier maar een beetje pompidompidom te doen
Ans Turkenburg

Klassenoma

Turkenburg ziet zichzelf ook wel tot haar tachtigste als vrijwilliger op De Oase werken. "Het geeft mij heel veel voldoening om met mijn oude vak bezig te zijn." Vanwege darmkanker en complicaties na chemotherapie werd Turkenburg al ruim voor haar pensioen afgekeurd. "Toen ik in het stadsblad over Leergaloos las, begon het weer te kriebelen."

De taken van Turkenburg variëren per week. De vaste docente van de klas waaraan ze verbonden is, beslist hierover. Het kan gaan om rekenen, nakijken of helpen met de voorbereidingen voor Kerst. Vindt ze zo'n assisterende rol niet vervelend? "Nee, helemaal niet. Het is fijn om dat extra paar handen te zijn."

Zo ging ze onlangs aan de slag met een leerling die vooruitloopt op de rest. "Dat kind is gek op dinosaurussen, dus ik heb het een werkstuk laten maken, deels op de computer. Juist ik heb daar tijd voor."

Docente Fiep Welgraven (26) is dan ook 'heel blij' met Turkenburg. "Ze heeft een meerwaarde als klassenoma. De kinderen missen haar als ze er een dag niet is. Ze is ook heel lief voor de kinderen en echt een rustpunt in de klas." Daarnaast doet Welgraven met enige regelmaat een beroep op de kennis van Turkenburg. "Ik kan goed sparren met haar over leerlingen die bijvoorbeeld ergens mee worstelen. En omdat Ans de kinderen vaker in kleine groepjes ziet, zoals bij het lezen, vallen haar soms andere dingen op. Ze denkt met mij mee."

De leerlingen kunnen zich ook geen klas meer voorstellen zonder 'juf Ans'. Docente Welgraven: "Laatst gingen we pepernoten bakken en toen hebben we Ans gevraagd of ze ook wilde komen. Ook al was het niet haar maandag. Ze hoort er helemaal bij."

Doen waar je goed in bent

In maart begon Jennet Boon van Stichting Leergaloos met een pilot op De Oase. Inmiddels doen vijf scholen in Utrecht en één in Nieuwegein mee. Er zijn tien vrijwilligers aan de slag, en aan het einde van dit schooljaar moeten het er 45 zijn. Vrijwilligers - mannen en vrouwen - worden bij voorkeur aan een school in hun buurt gekoppeld, waar ze voor maximaal vijf uur per week aan de slag gaan. Is iemand goed in handwerken, dan helpt diegene bij de handenarbeidlessen.

Helemaal vrijblijvend is deelname niet. Op vakantie gaan mag natuurlijk, maar er wordt wel op hun aanwezigheid gerekend tijdens het schooljaar. Alle vrijwilligers komen twee keer per jaar bijeen om ervaringen uit te wisselen. Boon: "Scholen zijn niet alleen blij met een extra paar ogen, oren en handen maar die oudere generatie brengt ook een andere ervaring mee en dat is waardevol."