Ik vroeg museumsuppoosten naar hun mening over kunst

Er zijn weinig mensen die meer tijd in een museum spenderen dan de suppoosten. Ze vormen de hoeksteen van een goed functionerend museum door bezoekers te helpen, de orde te bewaren en zo efficiënt mogelijk relatief weinig te doen. Tussen al deze bedrijvigheden door hebben ze dus zeeën van tijd om zich te verdiepen in de wereld van schilderijen en sculpturen. In de wereld van ART. Dag in, dag uit.

Ik was benieuwd naar wat er allemaal omgaat in de hoofden van de dames en heren die corrigerend kuchen tot kunst verheven hebben en zonder te zuchten tientallen keren op een dag uitleggen dat je gewoon de pijlen moet volgen om bij de uitgang te komen. Ik vroeg aan suppoosten van de Hermitage, het Rijksmuseum en het Stedelijk wat ze nou eigenlijk vonden van de door hen zo scherp in de gaten gehouden werken en kreeg (voor het grootste gedeelte) enthousiaste reacties.

(De bijgevoegde foto's zijn een beetje wazig. Dat komt omdat ik geen zin had in een gevecht met het monster dat "persafdeling van een populair museum" heet, alleen maar om een beetje toestemming te krijgen.)

Je zult een suppoost zelden betrappen op onjuist gevouwen handen.

Ik begon bij de Hermitage. De eerste suppoost die ik sprak had geen hoge pet op, zeker niet van kunst. "Ik heb niets met kunst en ben hier alleen om te werken. Van Gogh vind ik nog wel mooi, maar die hangt hier niet." De volgende suppoost ventileerde zijn mening gelukkig stukken uitgebreider, en hij leek aangenaam verrast dat ik niet vroeg naar het toilet of de afdeling impressionisme: "Als je bedenkt dat mensen deze prachtige schilderijen eeuwen geleden al konden maken, wauw! God geeft iedereen een talent, en deze kunst laat mooi zien dat ieder mens uniek is." Ik vroeg hem of Van Gogh zijn favoriete schilder was, net als bij zijn collega: "Nee, Monet is mijn favoriet. Van Gogh was niet goed bezig, dat zie je aan hoe hij schildert. Ik vind het helemaal niet mooi. Hij leefde te gehaast, en het is later ook slecht met hem afgelopen. Datzelfde geldt voor Herman Brood. Seks, drugs en rock 'n roll is voor niemand goed. Je moet de rust bewaren en soms een stapje terug doen. Ik hou wel van moderne kunst hoor, maar dan alleen kleur op grote vlakken. Kijk bijvoorbeeld eens naar de muur van deze zaal. Een prachtige blauwe kleur, misschien wel net zo mooi als de kunst zelf. Als de mensen een stapje terug zouden doen zouden ze deze prachtige zaal eens goed in zich op kunnen nemen. In plaats daarvan staan ze met hun neus bovenop kleine schilderijtjes. Maar ik maak me niet druk hoor! Hier in het museum kom ik tot rust."

De man had duidelijk heel veel nagedacht over kunst tijdens al die lange, lange dagen dat hij door de gangen van het museum heeft gebanjerd. Ik ging verder naar het Stedelijk Museum, een soort levensechte mega-Tumblr gemaakt van sanitair.

Deze suppoost van het Stedelijk Museum had kunnen zeggen dat dit een hele grote halve wasknijper was. In plaats daarvan wees hij de mevrouw op de informatiebordjes. Hij zuchtte hier niet bij.

De binnenkomst in het Stedelijk voelde alsof ik in een geabstraheerd bad vol vernikkeld ganzenvoer en conceptueel design stapte. Deze vergelijking begrijp je misschien niet helemaal, maar dat geeft niet bij moderne kunst. Er stond ergens een steen op een tafeltje en ik aarzelde niet om de dichtstbijzijnde suppoost te vragen wat hij ervan vond:

"Tja, ik weet ook niet zo goed wat de kunstenaar hier nou mee bedoelt. Ik dacht dat de steen misschien uit de Berlijnse muur kwam, ofzo. Maar het is volgens mij gewoon een steen. Het is wel een beetje raar, ja. Verderop heb je nog een zaal vol met stoelen. Die heb je thuis vast ook wel. Maar het is een kwestie van smaak, hè? Andere dingen vind ik wel mooi, zoals dat sculptuur ernaast. Daar heeft iemand echt veel moeite voor gedaan. Dat zie ik liever in kunst. We hebben ook een paar werken van Van Gogh, die vind ik schitterend."

Ha! Alweer een suppoost die het werk van Van Gogh een warm hart toedraagt. Mocht je directeur van een groot Nederlands museum zijn en bij het naderen van de decembermaand niet weten welk replica je dit jaar weer in de kerstpakketten van je personeel moet oprollen, dan ken ik nog wel een schildertje.

Steen (links):niet mooi. Sculptuur (rechts): mooi. - Behulpzame suppoost, 2013. In de grote hal van het Rijksmuseum - de laatste van de drie musea - liep er een schoonmaker langs met een soort Ghostbustersrugzak. Hij was aan het stofzuigen. Ik besloot ook bij hem te informeren naar zijn mening over de kunst en kreeg een enthousiaste reactie. "Het is prachtig! Ja ik vind het heel erg mooi allemaal. De Nachtwacht is wel mijn favoriet. Leuk dat je het vraagt!"

Tututuuutu tuutu. Tutututututuuu.

Nadat ik de aardige schoonmaker had gesproken kwam er meteen een tweetal beveiligers op me af. Ze hadden me een tijdje in de gaten gehouden en vonden het vreemd dat ik een schoonmaker aansprak en een foto van hem maakte. Dit begreep ik. Ik legde uit dat ik een artikel schreef.

Vervolgens wilden ze weten hoe ik heette, waar en wanneer ik geboren was, waarvoor ik schreef, of ik de hoofdredacteur was, wie dan wél mijn hoofdredacteur was, wie de vorige hoofdredacteur was, wat ik gestudeerd had, welk transportmiddel ik had gebruikt om bij het Rijksmuseum te komen, enzovoorts. Toen het trivialiteitsgehalte van het vragenvuur in rap tempo de categorie "schoenmaten en favoriete provincies" begon te naderden vond ik het welletjes. Ik drukte de beveiligers op het hart dat mijn bedoelingen niet verkeerd waren, en dat ik geen stukje Nachtwacht in mijn tas had gestopt. Ik kon uit de wantrouwende blik van de quizmaster opmaken dat ik geacht werd het Rijksmuseum binnen korte tijd te verlaten. Ik gaf een beleefd knikje om mijn goede intenties te benadrukken en vroeg nog snel wat hij eigenlijk van de kunstwerken in het Rijksmuseum vond. "Ik heb helemaal niks met kunst. Ik ben hier voor de veiligheid."