Vechtsport in Nederland lijdt aan een kwaal en die kwaal heet penoze
Vechtsport Japanners konden bogen op filosofische waarborgen tegen criminele impulsen, Nederlanders niet.
Onlangs werd de Beverwijkse kickbokser Hans Nijman in zijn auto doodgeschoten. Alles wees op een liquidatie in het criminele circuit. Nijman, wiens naam viel in Endstra's achterbankgesprekken als iemand die afpersingen uitvoerde, werd door de recherche geïmpliceerd in een onderzoek naar cocaïnesmokkel en verkeerde in de kringen van Dino Soerel en Dick Vrij, van wie de laatste zich vrijwillig liet opsluiten omdat hij op een dodenlijst zou staan.
Incidenten rondom vechtsporters
De liquidatie past in een reeks andere incidenten rondom vechtsporters. Vers in het geheugen staat Badr Hari die op het dancefeest Sensation White zakenman Koen Everink mishandelde. In Zijtaart openden bezoekers in 2012 nog het vuur tijdens een kickboksgala en niet al te lang daarna werden onafhankelijk van elkaar twee andere kickboksers geliquideerd, te weten Volkan Düzgün in juli 2013 en El Idrissi in januari dit jaar.
De vechtsport lijdt in Nederland aan een kwaal en die heet penoze. Wil de sector daarvan genezen dan is er slechts één redmiddel en dat is een terugkeer naar de filosofische wortels van de vechtsporten. Die wortels verloren vechtsporters namelijk uit het oog toen sporten als karate, judo en kickboksen vorige eeuw uit Japan naar Nederland kwamen.
Geld, ego, vrouwen en roem
Waar de Japanners konden bogen op eeuwenoude filosofische waarborgen tegen criminele impulsen, konden de jonge honden die uit ons land afreisden om de martiale kunsten af te kijken dat vaak niet. Geld, ego, vrouwen en roem deden hen afglijden naar de donkere en gewelddadige kant van de vechtkunst.
Pioniers als John Bluming, Wim Ruska en Chris Dolman (oud-trainer van Vrij) verleenden al in de jaren zeventig hand-en-spandiensten voor het door 'Zwarte Joop' (Maurits de Vries) bestierde seksimperium Casa Rosso. Zij veegden voor hem de wallen schoon van tasjesdieven en drugsdealers, maar openden zo ook ongemerkt de deuren van de sportscholen voor een hele generatie louche types.
Amsterdamse kickboxscholen
Toen niet veel later de eerste Amsterdamse kickboksscholen werden geopend door Jan Plas en Thom Harinck, Mejiro Gym en Chakuriki respectievelijk, werden daar de zware jongens geronseld door onderwereldfiguren. In het begin trainden bij Mejiro ook nog talloze politieagenten, maar toen zij tijdens hun werk steeds vaker te maken kregen met trainingsmaatjes, trokken de agenten zich terug uit het kickboksen.
De transformatie van de vechtsporten was compleet. Iets wat decennia eerder nog gehuld was geweest in de nevels van traditie was nu omgevormd tot een kweekvijver voor crimineel talent. Saillant voorbeeld hiervan is wellicht de zaak André 'De Bulldog' Brilleman, die naast een glansrijke carrière als kickbokser lijfwacht was van Klaas Bruinsma. Zijn carrière kwam tot een abrupt einde toen hij in beton gestort uit de Waal werd gevist.
De transformatie van de vechtsporten was compleet. Deze was nu omgevormd tot een kweekvijver voor crimineel talent
Filosofie in de vechtkunst
Willen we deze lange geschiedenis van liquidaties een halt toeroepen en de vechtsporten in ere herstellen, dan zijn we genoodzaakt te onderzoeken wat hun beoefenaars van oudsher in het gareel hield. Wat waren de waarden die zij hoog in het vaandel hadden staan? En kunnen we die op de sportscholen weer gaan onderwijzen?
Een van de voorvechters van de filosofie in de vechtkunst was Bruce Lee. Hij was een cultuuricoon, een cult-held, maar ook iemand die zich liet inspireren door de eeuwenoude tradities van zelfontplooiing in de vechtsport. Be like water raadde hij aan naar de oude wijsheid uit Lao Tse's Dao Te King. Wees zacht en overwin. In het karakter van de vechter mag niets liggen waar een ander op kan botsen, zodat hij zelfs wanneer hij aangevallen wordt, de kracht van zijn tegenstander gebruikt om te overwinnen.
Willen we deze lange geschiedenis van liquidaties een halt toeroepen en de vechtsporten in ere herstellen, dan zijn we genoodzaakt te onderzoeken wat hun beoefenaars van oudsher in het gareel hield
Karate & pacifisme
Ook de grondlegger van het karate, Gichin Funakoshi, was de mening toegedaan dat het al een uitzondering was als een karateka zijn kunsten één keer in zijn leven zou moeten toepassen. Hij illustreert zijn opvatting met een anekdote over een beroving. Funakoshi loopt door het donker en wordt onder dreiging van de dood om zijn bezittingen gevraagd. Hij geeft de rover een karatetrap en vlucht, maar gaat het daarna meteen bij zijn sensei opbiechten. Hij schaamt zich diep dat hij de kunst heeft gebruikt om een ander pijn te doen. Had hij maar gewoon zijn geld gegeven.
Het radicale pacifisme van Funakoshi vinden we in de kiem al terug bij zijn voorganger. De tot monnik bekeerde samoerai Yamamoto Tsunemoto schreef dat de krijger zich moet ontwikkelen met als model de monnik, terwijl voor de monnik juist geldt dat hij zich moet meten aan de krijger. De een heeft nederigheid, compassie en wijsheid nodig, de ander moed, discipline en kracht. Uit den boze is het in ieder geval dat men zich eenzijdig richt op het fysieke karakter van de vechtkunst.
Westerse traditie
Een soortgelijke gedachte vinden we ook terug als we dieper in de westerse traditie van vechtsport duiken. Het filosofieonderwijs dat in het oude Athene gegeven werd, had plaats in de zuilengalerij van de worstelschool. Atheense jeugd worstelde, bokste naast andere atletische bezigheden en combineerde het lichamelijk onderwijs met geestelijk onderricht in de filosofie.
Vechtsporters in Nederland hebben opnieuw een goeie dosis van die filosofie nodig. Ze moeten hun hoofd gaan gebruiken en niet alleen hun handen, ze moeten denken, zelfbeheersing leren en dag in dag uit schaven aan hun eigen karakter zoals ze ook dag in dag uit werken aan hun techniek, uithoudingsvermogen en kracht.