Naamgenoten: hoe is het om Mohammed te heten?

Ik hoop niet dat die naam een stempel wordt, zoals de jodenster

Mohamed Yusuf Boss (28) zijn echte achternaam werd geboren in Somalië maar groeide op in het Drentse dorpje Sleen. Hij woont nu in Groningen, waar hij werkt als hiphopdanser en docent bij Lucia Marthas. Ook is hij actief bij de stichting Urban House, die jongeren met danstalent stimuleert.

'Wij waren de enige buitenlandse familie in Sleen. Dat was voor de dorpelingen even aftasten, maar al snel merkten ze dat het feest was bij ons. Mijn moeder had altijd kannen ranja klaarstaan voor de kinderen uit de buurt. En bij de plaatselijke soundmixshow stonden we met de hele familie vooraan. We gaven wat extra pit.

'Als oudste jongen kreeg ik de naam Mohamed. Het is voor mij altijd een statussymbool geweest dat ik de belangrijkste naam in ons geloof mag dragen. Ik heb nog drie zussen en een jonger broertje. Onze vader bleef achter in Somalië toen we naar Nederland kwamen, om allerlei politieke redenen. In 2010, twee maanden voordat we naar Somalië zouden vliegen om hem weer voor het eerst te zien, overleed hij. Dat was ontzettend heftig.

'Ik ben van nature heel blij en maak veel goed met mijn glimlach. Ondanks mijn donkere huidskleur en de naam Mohamed denken mensen meestal: die jongen heeft een goede energie. Maar ik had een tijdje een baard. Als ik dan ook nog met mijn danskleren in de bus zat moe, mijn capuchon over mijn hoofd getrokken werd ik wel wat langer aangestaard. En tijdens trips naar de VS zei de security tot twee keer toe: jij lijkt gevaarlijk.

'Als moslims uit naam van de profeet Mohammed iets verkeerds doen, staan de media vooraan om dat te benoemen. Maar waarom pakken ze niet hun kans als een moslim of een Mohamed iets goeds heeft gedaan? Ik hoop niet dat de naam Mohamed op den duur een negatief stempel wordt, zoals de Jodenster.'

Ik wil niet dat mensen mijn naam afkorten tot Mo

Mohamed Ajouaou (46) is theoloog en universitair docent aan de VU Amsterdam. Daarnaast is hij hoofd islamitische geestelijke verzorging bij het ministerie van Veiligheid en Justitie. In 2014 verscheen zijn boek Wie is moslim?, over het beeld dat moslims hebben van hun profeet. Ajouaou is geboren in Marokko en woont nu in Eindhoven. Hij heeft drie kinderen.

'In het christendom heb je de doop, in de islam de naam: daarmee begint de overdracht van het geloof en de islamitische opvoeding. Hoe dichter je bij de naam van profeet Mohammed komt, hoe beter. De Turken vinden Mohammed echter te veel eer voor de gewone mens, vandaar dat zij de variant Mehmet hebben bedacht.

'Ik vind het zelf een heel prettige naam om te hebben. Natuurlijk omdat het de naam van onze profeet is, maar ook omdat iedereen in islamitische culturen gelijk weet dat je de oudste zoon in het gezin bent. Die heeft over het algemeen toch meer verantwoordelijkheid en meer te zeggen in het gezin. Dat werd toen ik naar Nederland kwam ineens heel anders: een naam betekent hier veel minder. Als je hem niet mooi vindt, verander je hem toch?

'Omdat ik Mohamed heet en theologie studeerde in een volledig seculiere samenleving, was ik bang voor de associaties die mensen met mijn naam zouden hebben. Daarom koos ik op mijn 23ste voor de naam Sbisban. Die had ik ooit op een postzegel zien staan op een brief uit Tunesië. Geen idee wie het was, het klonk wel grappig.

'Achteraf gezien was het een kleine identiteitscrisis. Na een jaartje als Sbisban te hebben rondgelopen, leerde ik mezelf accepteren. Ik nam de naam Mohamed weer aan, maar het nadenken over mijn naam en identiteit gaat door. Ik wil nu niet dat mensen het afkorten tot Mo, dat is echt een verminking van mijn naam. Onze kinderen hebben we namen gegeven die zowel in Marokko als in Nederland passen en die je niet kunt afkorten.'

Ik kan niet een gekke opmerking maken, zoals iedereen

Mohamed Ghabri (33) studeerde filosofie, maar is nu boeker en manager van artiesten, met name van dj's. Ook werkte hij als mc in het nachtleven. Hij is een geboren en getogen Amsterdammer van Marokkaanse afkomst. Vijf jaar geleden kreeg hij het met Geert Wilders aan de stok na een dreigtweet.

'Ik zou eigenlijk Azdin gaan heten. Maar toen ik werd geboren zei de dokter tegen mijn moeder: je zoon lijkt sprekend op Muhammad Ali. Ik was best getint en had toen nog een plat neusje. Kennelijk is mijn moeder door de arts beïnvloed. Het is de traditie om je eerste zoon Mohamed te noemen, maar mijn oudste broer heet Jamal.

'In onze buurt woonden vroeger wel zestig Mohameds, in mijn klas zaten er naast mij nog drie. Ik had dus altijd de bijnaam Ghabri, of Mootje, omdat ik vrij klein was en nog steeds ben. Ik ben een echte Amsterdamse jongen en heb altijd een grote mond gehad. Mijn naam kan daarbij soms wel in mijn nadeel werken. Zo raakte ik in 2010 verwikkeld in een rechtszaak met Geert Wilders. Hij had geroepen dat je op Marokkaanse relschoppers moet schieten, waarop ik twitterde dat ze Wilders' keel moesten doorsnijden puur om te kijken hoe men zou reageren. Ik kreeg een taakstraf van 100 uur en moest plantsoendienst doen in het Amsterdamse Bos.

'Die tweet was niet zo bedoeld. Ik ben eigenlijk een pacifist en heb een hekel aan geweld. Ik had maar tweehonderd volgers op Twitter, nauwelijks een publiek. Maar de rechter keek er anders naar: hij vroeg of ik mijn actie in het verlengde zag van wat Mohammed B. had gedaan. Dan speelt mijn naam daar natuurlijk een rol in.

'Sindsdien ben ik wel voorzichtiger met wat ik zeg en dat vind ik kut. Taal gaat over context. Ik kan niet een gekke opmerking maken, zoals iedereen, de context is bij mij altijd meteen: Mohamed Ghabri.'

Ik zou nooit mijn naam wijzigen omdat die anderen niet zint

Mohamed El Majdoubi (49) is medeoprichter van Arrahil Uitvaartzorg, dat begrafenissen verzorgt van moslims in en buiten Nederland. Met een team van vijf vaste medewerkers regelt hij de rituele wassing, het gebed en andere praktische zaken. De van oorsprong Marokkaanse 'kraai' woont in Amsterdam.

'Niemand droomt ervan om grafdelver te worden, of kraai. Het kwam gewoon op mijn pad. Het klinkt misschien raar, maar ik put energie uit de dood. Ik kan nabestaanden helpen door hun praktische zorgen weg te nemen ze hebben al zoveel verdriet. Bij een islamitische begrafenis moet je snel handelen, je gaat een heel lijstje af. Wordt de overledene hier begraven of gerepatrieerd? Waar vinden de bewassing en het gebed plaats?

'We doen gemiddeld een begrafenis per dag, al komen mensen natuurlijk niet op afspraak. De dood is de dood, maar iedereen gaat er anders mee om. Soms heeft de familie al afscheid genomen en zeggen ze tegen ons: neem hem maar mee en zorg dat het goed komt. De dankbaarheid die je van familie terugkrijgt, laat je zweven.

'We waren thuis met z'n negenen, ik ben de oudste. Mijn moeders vader heette ook Mohamed. Veel mensen willen mijn naam afkorten, maar dat vind ik niet prettig. Ik heet Mohamed, zeg ik dan, niet Mo. De naam zegt niet uit welk hout je bent gesneden. Ik ken genoeg Mohameds die op het verkeerde pad zijn gegaan.

'Ik zou nooit mijn naam veranderen omdat die anderen niet zint. De wereld zit vol contradicties en vooroordelen, als ik daarop zou focussen... De heisa over de islam en de profeet, daar moeten we boven staan. Ik dank Allah dat ik leef en gezond ben. En ik ben blij met wat wij hebben opgezet; dat als ik doodga, er ook goed voor mij wordt gezorgd en mijn lichaam niet zomaar op een tafel wordt gesmeten.'

Uiteindelijk telt niet je naam, maar je gedrag

Mohammed Allach (41) is een voormalig profvoetballer van Marokkaanse afkomst. Hij speelde onder meer voor Excelsior, FCGroningen en VVV-Venlo. Allach is nu technisch directeur van Vitesse en woont in Veldhoven. Hij richtte de stichting MaroquiStars op, die zich inzet voor kwetsbare jongeren.

'Mijn naam kun je handig afkorten tot Mo. Op het voetbalveld word je naam sowieso nooit volledig uitgesproken, je hebt nog geen fractie van een seconde om te communiceren. Ik werd dus altijd Mo genoemd, alleen mijn ouders gebruiken mijn volledige naam. Ik behoor tot de tweede generatie Nederlands-Marokkaanse voetballers die doorbrak in het betaalde voetbal. Omdat ik nogal uitgesproken ben en ook nog Mohammed heet, wisten media mij altijd makkelijk te vinden.

'Ik ben niet naïef, ook in het voetbal zijn vooroordelen. Maar als voetballer werk je intensief samen, het is in ieders belang dat je als team functioneert. Het draait om het gezamenlijke resultaat. In bepaalde branches kan ik me voorstellen dat de naam Mohammed in je nadeel werkt, bij voetbal draait het om andere kwaliteiten. Toch ben ik me altijd bewust van het podium waarop ik sta: als Nederlandse Marokkaan, moslim én Mohammed probeer ik dus het goede voorbeeld te geven.

'Mijn oudere broers heten Abdeslam en Said. Het is dus niet volgens de traditie gegaan: dat de oudste zoon Mohammed heet. Door die traditie is de naam ook niet origineel meer. Ouders moeten vrij zijn hun kinderen de naam te geven die ze zelf fijn vinden. We moeten niet zo aan een naam hangen. Omdat Mohammed een islamitische naam is, wordt die steeds vaker in verband gebracht met geweld, maar ik associeer hem met vrede, liefde en saamhorigheid, met onze profeet. Uiteindelijk telt niet je naam, maar je gedrag.'

In godsnaam, het is maar een naam

Mohamed El-Fadawi (24) studeert Media & Entertainment Management aan hogeschool Inholland in Haarlem. Hij woont in Amsterdam. Daarnaast werkt hij als promotor bij Pepperminds en werft hij onder voorbijgangers op straat voor goede doelen. El-Fadawi's vader is Egyptisch, zijn moeder Marokkaans.

'Werken in de sales is een mind game. Soms spreek ik mensen aan op straat, die zeggen: ik praat niet met mensen van jouw soort. Mijn bloed kookt dan, maar ik moet professioneel blijven. Op het voetbalveld proberen ze je ook uit te lokken door tegen je schenen aan te schoppen. Gelukkig kan ik dat soort opmerkingen goed van me afzetten. Ik kan mezelf overtuigen dat die mensen nu eenmaal slecht zijn.

'Ik ben het inmiddels ook wel gewend. Toen 9/11 plaatsvond, was ik 11. Zolang als ik me kan herinneren is de islam negatief in het nieuws.

'Een Mohamed die in Saoedi-Arabië is opgegroeid is anders dan iemand als ik, die hier is geboren. Ik mag toch hopen dat mensen dat onderscheid kunnen maken? In godsnaam, het is maar een naam! Je kent me niet eens!

'Ik spreek beter ABN dan 40procent van de mensen die mij het leven zuur willen maken. Als iemand zegt dat hij Marokkanen, moslims of mensen met de naam Mohamed haat, leg ik mijn Nederlandse identiteitskaart op tafel.

'Je naam, je afkomst je kunt er niks aan doen. Dus waarom zou ik trots of schaamte voelen over iets waar ik geen invloed op heb gehad? Ik word niet elke ochtend wakker: yes, ik heet Mohamed! Ik heb ook geen mening over andere namen. Het is niet dat ik denk: Juan, dat is nou een mooie naam. Het zijn maar woorden om elkaars aandacht mee te trekken. In het dierenrijk hebben ze ook geen namen en kunnen ze prima met elkaar overweg.'

Een homo ontheiligt die naam? dan steek ik mijn middelvinger op

Mohamed Chaibi (33) werkt als adviseur voor de overheidsafdeling Basisregistratie Personen. Daarnaast was de openlijk homoseksuele Chaibi betrokken bij de eerste Marokkaanse boot die meevoer tijdens de Amsterdam Gay Pride, in 2014. Hij verhuisde toen hij 2 jaar was van Marokko naar Papendrecht en woont nu in Amsterdam.

'Mijn vader heet Mohamed, mijn opa ook. Het verhaal gaat dat ik eigenlijk een andere naam zou krijgen. Mijn oma wilde dat ik Shahid zou gaan heten. Maar mijn overgrootvader deed de aangifte en hij vergat onderweg die naam. Dus werd het Mohamed, dat was makkelijk te onthouden. Ik geloof het natuurlijk niet helemaal, maar het heeft wel iets bijzonders. Shahid was ook leuk geweest, nu heet mijn neef zo.

'Zolang ik me kan herinneren heb ik nooit last gehad van mijn naam. Ook niet bij sollicitaties, zoals je die straatjochies weleens hoort klagen. Soms zeggen mensen wel: wat spreek je goed Nederlands, maar dan antwoord ik grappend: moet jij nodig zeggen, met je platte accent. Dan is het ijs meestal wel gebroken. Formele brieven sluit ik af met M. Chaibi. Volgens de mensen om mijn heen zou Chaibi uit verschillende windstreken kunnen komen. Je kunt mij niet in een hokje plaatsen.

'Toen ik een keer door Metro werd geïnterviewd over de zichtbaarheid van Marokkaanse homo's, reageerden bepaalde moslims: schande, hij moet zijn naam veranderen. Ik zou als homo niet de heilige naam Mohamed mogen gebruiken. Tegen dat soort types steek ik mijn middelvinger op. Ik laat mijn naam niet annexeren.

'De Profeet heette toevallig zo, maar het had net zo goed wat anders kunnen zijn. Voor de een is de naam heilig, voor anderen is het gewoon een naam waarmee je in de maatschappij functioneert. Net zoals niet iedere Mohamed een terrorist is, moet men ook accepteren dat er homo's zijn die toevallig Mohamed heten.'

Een krachtige naam, ik wil hem ten goede gebruiken

Mohamed Achahboun (40) bracht alleen zijn eerste levensjaar door in Marokko. Hij zat tot zijn 21ste op taekwondo, deed zijn militaire dienst bij het Korps Commandotroepen en werkte als personal trainer voor de sjeik van Dubai. Nu heeft hij zijn eigen 'high end' sportschool in Amsterdam: The Athletic Club.

'Ik had thuis geen structuur. Mijn vader was er niet genoeg en als puber loop je makkelijk over je moeder heen. Ik was niet echt een randfiguur, maar voelde me wel verloren. Ik vind mezelf best een intelligente jongen, maar de leraar dacht dat ik beter mavo kon doen. En toen mijn vader het schoolgeld niet betaalde, zeiden ze: blijf maar thuis terwijl ik gewoon onder de leerplicht viel. De discipline die ik zo hard nodig had, vond ik bij de commando's.

'Als oudste zoon heet ik logischerwijs Mohamed, maar omdat ik vooral met Nederlandse jongens omging, noemde iedereen mij Mo. Ik heb ook nooit een accent gehad en probeerde me vooral aan te passen. Als ik bij mijn vriendje Robby op bezoek was, keek ik hoe zij met mes en vork aten en met de hond omgingen. Wat ik thuis niet kreeg, leerde ik bij vriendjes. Ik heb me tijdens de militaire dienst niet voor niets gespecialiseerd in survival.

'De laatste jaren neig ik weer meer naar Mohamed. Ik vind het eigenlijk wel een krachtige naam en wil hem ten goede van mezelf gebruiken. Uit de naam van Allah en de profeet Mohammed worden er nu hoofden afgehakt dat slaat nergens op. Ik wil een positieve draai aan mijn naam geven en stel me nu dus ook vaker zo voor. Ik ben Mohamed: ik werk hard, heb een florerende zaak, ben goed voor de medemens en doe niemand kwaad. Racistische opmerkingen als kutmarokkaan of kaaskop zul je nooit uit mijn mond horen.'

Voor alle stukken uit de Mohammed-special van Vonk zie www.volkskrant.nl/vonk