Direct naar artikelinhoud
Profiel

Brandjesblusser van Nederland Johan Remkes moet nu ook kabinetsformatie redden

Op zoek naar een breekijzer om de kabinetsformatie uit de impasse te halen, is de VVD uitgekomen bij Johan Remkes. Als het aan de liberalen ligt neemt de 70-jarige partijgenoot het stokje over van informateur Mariëtte Hamer. Zijn taak: zoeken naar een minderheidscoalitie die niet bij het eerste Kamerdebat wordt weggestuurd.

en
Is er sprake van hoge politieke nood? Bel Johan Remkes.Beeld Jiri Büller / de Volkskrant

Naar alle waarschijnlijkheid kan Remkes volgende week aan de slag als nieuwe informateur. Donderdag biedt Hamer haar eindverslag aan en in de loop van volgende week debatteert de Kamer over de mislukte pogingen om tot een stabiele meerderheidscombinatie te komen. Dan stemt de Kamer over de voordracht van Remkes om de boel uit het slop te trekken.

Remkes krijgt geen eenvoudige taak. Het wordt al een hele klus om de kemphanen VVD, CDA en D66 überhaupt  over te halen om samen een minderheidskabinet te vormen, met twee of drie partijen. En voor welk minderheidskabinet ook wordt gekozen, het zal steun moeten vergaren van een chagrijnige en sterk versplinterde oppositie. De onderlinge relaties zijn in de afgelopen vijf maanden sterk verzuurd. Ook in het masseren van die oppositie ligt een taak voor Remkes.

Politiek zwaargewicht

Niet verwonderlijk dus dat de VVD een beroep doet op een politiek zwaargewicht als Remkes. Hij  was eerder Tweede Kamerlid, staatssecretaris, minister van Binnenlandse Zaken, vicepremier en commissaris van de koning. De VVD’er heeft zich de laatste jaren ontwikkeld tot de nationale brandjesblusser, die vooral wordt ingevlogen in tijden van hoge politieke nood. Hij bijt zich graag vast in lastige dossiers. Heeft Den Haag een nieuwe burgemeester nodig na het voortijdig vertrek van Pauline Krikke (VVD)? Bel Johan Remkes. Belandt de provincie Limburg in een bestuurscrisis na het opstappen van alle gedeputeerden én de gouverneur? Bel Johan Remkes.

Remkes staat erom bekend dat hij er niet voor terugdeinst ferme kritiek te leveren op de partijtop van zijn eigen VVD. Als voorzitter van de stikstofcommissie gaf hij het beleid van het kabinet-Rutte III bijvoorbeeld een onvoldoende en schopte hij tegen – voor de VVD – heilige huisjes: de maximumsnelheid moest omlaag, de veestapel moet inkrimpen en de luchtvaart mag alleen groeien als de stikstofuitstoot daalt. 

Ook Remkes’ meest recente ervaringen als waarnemend commissaris van de koning in Limburg kunnen van pas komen in de formatie. In de zuidelijke provincie lukte het de partijen maar niet om tot een provinciebestuur te komen, waarna hij met succes ingreep. Er kwam een nieuw bestuur. Bij de installatievergadering had hij zich hardop afgevraagd hoe het eigenlijk zat met het ‘verantwoordelijkheidsgevoel’ van alle betrokkenen ‘om op een fatsoenlijke manier tot een provinciebestuur te komen’. 

Het zou zomaar kunnen dat de tijd van de eindeloze formatiegesprekken voorbij is.