En toen werd ‘de schoonzoon’ Turkse minister van Financiën: wie is Berat Albayrak?
Berat Albayrak, schoonzoon van de president, wordt de nieuwe Turkse minister van Financiën. Zo trekt Erdogan steeds meer macht naar zich toe.
Met een reeks besluiten heeft Recep Tayyip Erdogan, na zijn inauguratie maandag, de overgang ingeluid naar een systeem waarin hij als president van Turkije meer dan ooit de touwtjes in handen heeft. Het meest illustratieve voorbeeld daarvan is de benoeming van zijn schoonzoon Berat Albayrak tot minister van Financiën.
De 40-jarige Albayrak is de rijzende ster aan het politieke firmament van Turkije, voor zover daar nog ruimte is naast de alomtegenwoordige ‘nieuwe sultan’. Zijn promotie – sinds 2015 was hij minister van Energie – betekent dat Erdogan zijn inner circle nog meer macht geeft, als in een Turkse variant van het Witte Huis onder Donald Trump. Het toont bovendien dat Erdogan het economische en monetaire beleid nog strakker dan voorheen eigenhandig wil kunnen bepalen.
Buitenlandse investeerders zien dat met lede ogen aan. In een ander decreet bepaalde Erdogan maandag dat de gouverneur van de centrale bank, alsook de leden van het monetair comité, voortaan direct door de president worden benoemd. Erdogan noemt zichzelf een ‘vijand van de rente’, maar het vaststellen daarvan is voorbehouden aan de gouverneur. De centrale bank is tot nu geneigd de rente op peil te houden, om de inflatie te bestrijden. De bank en de president lagen daarover herhaaldelijk in de clinch.
Geen goed teken
‘Dat Albayrak minister van Financiën wordt is geen goed teken, vooral gezien zijn nauwe banden met de president’, zei marktanalist Guillaume Tresca tegen persbureau AFP. ‘De onafhankelijkheid van de centrale bank kan worden ondermijnd.’ De lira maakte dinsdag meteen een forse duikeling.
Waarnemers zien de benoeming van Albayrak – bijgenaamd ‘de schoonzoon’ – als een vorm van nepotisme, maar geven toe dat hij een van de meeste capabele leden was van het kabinet zoals dat tot maandag diende. De oppositie noemde hem honend de ‘schaduwpremier’, naast premier Binali Yildirim. Op buitenlandse collega’s maakte hij indruk met zijn kennis van zaken, charisma en perfecte beheersing van het Engels.
Albayrak studeerde aan Pace University in New York, waar hij promoveerde op de financiering van duurzame energie. In 2002 werd hij financieel directeur en naderhand manager in de VS van het Turkse zakenconcern Çalik. Vijf jaar later al volgde zijn benoeming tot bestuursvoorzitter.
Çalik Holding opereert, zoals in Turkije gebruikelijk, op uiteenlopende terreinen, van bouw tot telecom en van textiel tot mijnbouw en media. Het bedrijf heeft tv-zenders en geeft de krant Sabah uit, min of meer de spreekbuis van de regerende AK-partij. Albayrak had jarenlang een column in Sabah.
De schoonzoon trad in 2004 in het huwelijk met Esra Erdogan, de oudste dochter van de AKP-leider. Het paar heeft drie kinderen. De president heeft nauwe banden met de familie Albayrak. Sadik Albayrak is een goede vriend. De vader van de minister is oud-journalist en een voormalig islamistisch politicus.
Gezamenlijke vakantie
Hoezeer Berat Albayrak behoort tot de intimi van Erdogan, bleek wel in de nacht van de mislukte staatsgreep, 15 op 16 juli 2016. De twee waren gezamenlijk op vakantie in het zuidwesten van Turkije toen het nieuws van de couppoging binnenkwam. Albayrak vergezelde de president in het vliegtuig naar Istanbul; een riskante vlucht, aangezien de putschisten het luchtruim beheersten. Tijdens de persconferentie op het vliegveld van Istanbul waar Erdogan verklaarde dat hij zich niet zou laten afzetten, stond Albayrak aan zijn zijde.
Albayrak is, naast minister van Buitenlandse Zaken Mevlut Cavusoglu, een van de weinige bewindslieden die terugkeren in de regering. De omvang van het kabinet is teruggebracht van 26 naar 16 ministers. Een premier heeft Turkije sinds maandag niet meer; de president zit het door hem samengestelde kabinet voor. Gekozen politici hebben grotendeels plaatsgemaakt voor bureaucraten. Vertrouwde, vrijemarktgezinde gezichten uit de oude ministersploeg ontbreken.
‘We laten een systeem achter ons waarvoor het land een zware prijs heeft betaald, gezien de politieke, sociale en economische chaos die het in het verleden heeft veroorzaakt’, zei Erdogan maandagavond in zijn eerste toespraak als president-nieuwe-stijl. ‘We gaan voort met een sterker parlement, een sterkere regering en een sterker Turkije, door de macht te gebruiken die de natie ons heeft gegeven.’