EK’s atletiek, turnen, wielrennen, roeien en nóg vijf sporten beginnen in München. Waarom?

Welke sporten komen aan bod in München?

Het programma oogt als tamelijk willekeurig samenraapsel van gevestigde olympische sporten en gelegenheidsevenementen. Atletiek, turnen, wielrennen en roeien vormen de hoofdmoot. Tafeltennis, kanovaren, sportklimmen, triatlon en beachvolleybal maken het speelschema compleet. Er worden 4.700 deelnemers verwacht, iets minder dan de helft van het aantal dat deelnam aan de Zomerspelen van Tokio. Er zijn in tien dagen tijd 177 gouden medailles te verdelen.

Aanvankelijk leek ook zwemmen deel uit te maken van het sportfestival, maar de Europese zwembond LEN heeft gekozen voor een toernooi in Rome. Dat wordt tegelijkertijd gehouden.

Hoe serieus nemen de sporters de EK’s in München?

Voor verreweg de meeste deelnemers is het een belangrijk toernooi. Veel landen vaardigen hun beste sporters af. Dat geldt ook voor Nederland, al laten sommige prominenten München aan zich voorbij gaan.

Zo zijn atlete Sifan Hassan en wielrenner Mathieu van der Poel niet van de partij, omdat het toernooi voor hen geen prioriteit heeft. Sprintster Dafne Schippers heeft zich met een rugblessure afgemeld. Harrie Lavreysen ontbreekt om de wielrenbaan naar zijn smaak te kort is: 200 meter in plaats van de gebruikelijke 250 meter. Dat is volgens hem te gevaarlijk.

Andere sporters uit de olympische succesploeg van Tokio zijn wel aanwezig, onder wie de overige baanwielrenners en roeiploegen die veel medailles veroverden. Bij het wegwielrennen zijn sprinters Fabio Jakobsen en Lorena Wiebes, etappewinnaars tijdens de Tour, de voornaamste kanshebbers. De atletiek stuurt een serieuze afvaardiging van 61 sporters, ook al is de WK in Eugene net achter de rug. De titelkansen van Femke Bol, Lieke Klaver, de estafetteploegen en werpers zijn bij een EK veel groter. 

Wat is de bedoeling van het samenvoegen van negen EK’s?

Het idee komt uit de koker van de Zwitserse sportmarketeers Nicolas Duchoud en Mark Jurg: die laatste was een van de geestelijke vaders van de Champions League in het voetbal. Zij gaan ervan uit dat een groot gezamenlijk EK meer zendtijd oplevert, meer geld genereert en meer toeschouwers trekt. ‘Tien dagen van tien tot tien’ olympische sport op tv brengen, zou tegenwicht moeten bieden aan de overvloedige aandacht voor voetbal.

München is de tweede editie. Er is een budget van 130 miljoen euro, waarvan 100 miljoen wordt opgebracht door de stad. Vier jaar geleden werd het concept halfslachtig gelanceerd door kampioenschappen in twee  steden onder een noemer te brengen: Berlijn en Glasgow. Destijds behoorden zeven sporten tot het hoofdprogramma. Het leek toen de bedoeling om de ‘European Championships’ te bouwen met de drie olympische kernsporten (atletiek, zwemmen, turnen) en een wisselende groep andere sporten.

Waarom is zwemmen afgehaakt en wat gaat atletiek doen?

Volgens Europese zwembond LEN zijn de faciliteiten in het Olympia Park van München minder goed dan in Rome. Wat wellicht ook meespeelt: de LEN kende ten tijde van de toewijzing een Italiaanse voorzitter. 

Veel goeds voorspelt die keuze niet voor de toekomst van het tiendaagse sportfestival, dat om de vier jaar moet plaatsvinden. Hoewel de data voor het toernooi in 2026 al zijn vastgelegd, heeft zich nog geen organiserende stad aangediend. Atletiek zal bovendien niet van de partij zijn. De Europese atletiekbond EAA organiseert over twee jaar een toernooi in Birmingham of Boedapest en gaat voortaan solo verder met om de twee jaar een EK.

‘Atletiek zal in München de meeste kijkers en aandacht trekken. Dat is duidelijk’, aldus vicevoorzitter Jean Garcia in FrancsJeux. ‘Samenwerken is goed voor andere sporten, niet voor ons. Er zijn meer beperkingen dan voordelen.’

Hoe verhouden de EK’s in München zich tot de Europese Spelen? Oftewel: waarom bestaan de ‘European Championships’ en ‘European Games’ naast elkaar?

Er is sprake van een felle concurrentiestrijd op bestuurlijk niveau tussen de Europese sportfederaties, die hun eigen EK’s organiseren, en het Europese Olympische Comité, dat in 2015 de Europese Spelen lanceerde. Dat toernooi wordt ook om de vier jaar gehouden. Volgende jaar staat de derde editie gepland in Krakau, Polen. In 2015 was het toernooi in Bakoe, Azerbeidzjan, in 2019 in Minsk, Belarus.

De Europese Spelen tellen meer deelnemende sporten dan de verzamelde EK’s, vijftien bij de laatste editie in Minsk. Maar lang niet alle sporten nemen het toernooi even serieus. Slechts bij vier sporten waren destijds Europese titels te verdienen: judo, kanovaren, badminton en boksen. Atletiek en zwemmen lieten in Minsk jeugdteams of alleen kleine landen deelnemen.

Veel Europese sportbonden verkiezen om financiële redenen hun eigen titeltoernooien boven de Europese Spelen. ‘De EK’s zijn hun enige inkomensmodel. Europese confederaties als de LEN (zwemmen) en EAA (atletiek) eten niet mee uit de ruif van het IOC. Dat olympische geld gaat naar de wereldbonden’, aldus initiatiefnemmer Jurg vier jaar geleden in de Volkskrant.