Vostok-meer op Antarctica zit vol leven

Het Vostok-meer is zo'n 260 kilometer lang en meer dan 70 kilometer breed en beslaat zo'n 15.000 vierkante kilometer. Het is het op 6 na grootste meer wat volume betreft en het op 3 na diepste meer op aarde.15 miljoen jaar geleden raakte het meer voor het eerst helemaal bedekt met ijs en sindsdien is het niet meer blootgesteld aan de lucht. Nu ligt het onder een 4 kilometer dikke ijslaag, wat voor een enorme druk zorgt. 

Verleden jaar boorden Russische geleerden door de ijslaag, tot ze ijs bereikten dat bestond uit water van het meer dat vastgevroren was aan de ijslaag op het meer.

Door de extreme omstandigheden hadden de geleerden gedacht dat het meer grotendeels steriel zou zijn, maar het bleek integendeel vol leven te zitten. In totaal vonden de geleerden DNA van 3.507 verschillende organismen, vooral van bacteriën. Onder die bacteriën waren er een aantal die vaak gevonden worden in het spijsverteringssysteem van vissen, schaaldieren en ringwormen. Dat opent de mogelijkheid dat er ook nog complexere organismen in het meer leven.

Een aantal DNA-sequenties bleken toe te behoren aan bacteriën die tot nu onbekend waren. Mogelijk gaat het om nieuwe soorten die zich ontwikkeld hebben in de diepte van het meer tijdens de 15 miljoen jaar dat het nu al geïsoleerd is van de buitenwereld.

Doctor Scott Rogers, een bioloog van de Bowling Green State University in Ohio, en de leider van de DNA-analyse van het biologisch materiaal uit de boorkernen, publiceerde de resultaten in het "peer reviewed" online-magazine PLOS One. Rogers zei: "De sequenties laten vermoeden dat er een complex milieu bestaat in het Vostok-meer. We hebben DNA gevonden van organismen uit water, zeewater, uit sedimenten en uit een ijzige omgeving."

"Bovendien is een groot deel van het DNA afkomstig van organismen die symbionten zijn (organismen die samen leven met een ander organisme in het voordeel van beide) van dieren of planten."

"Meer dan 35 miljoen jaar geleden was het Vostok-meer blootgesteld aan de atmosfeer en omringd door een ecosysteem bestaande uit bos. Het meer, dat toen mogelijk een zeebaai was, bevatte toen waarschijnlijk een complex netwerk van organismen. Tot 15 miljoen jaar geleden waren er stukken van het meer op zijn minst een deel van het jaar nog ijsvrij. Gedurende die tijd kwamen er ook nog organismen terecht in het meer", zei Rogers.

"En hoewel de omstandigheden nu anders zijn dan op een vroeger tijdstip in de geschiedenis, lijkt het meer een verrassend diverse gemeenschap van organismen behouden te hebben. Deze organismen hebben zich langzaam aangepast aan de veranderende omstandigheden in het Vostok-meer terwijl het meer bedekt raakte met een dikke laag ijs."

De ontdekking doet de hoop stijgen dat er leven kan gevonden worden onder extreme omstandigheden op andere planeten. Een van de manen van Jupiter, Europa, is bijvoorbeeld bedekt met een ijzige huls waaronder mogelijk een vloeibare oceaan zit. En daar zou dus ook leven in kunnen bestaan.

Doctor Rogers zei aan The Telegraph: "We hebben veel meer complexiteit gevonden dan wie ook gedacht had. Het toont aan hoe hardnekkig het leven is, en hoe organismen kunnen overleven op plaatsen waarvan we een jaar geleden dachten dat er niets kon overleven."

"De grenzen van wat bewoonbaar is en wat niet, zijn aan het veranderen."

Een andere micro-organisme uit het meer, dat als bijnaam "Klingon" kreeg.