Zó goedkoop? Dat kan toch niet, Primark?

Hoe kan het toch dat Primark zo goedkoop is? Die vraag krijgt Paul Lister naar eigen zeggen bovengemiddeld vaak. Hij is de man die bij het moederbedrijf van Primark, Associated British Foods, over de ethiek gaat.

De ramp in het Rana Plaza in Bangladesh, vrijdag twee jaar geleden, versterkte het beeld dat Primark zaken zou doen met schimmige leveranciers en dat de arbeiders in lagelonenlanden onder erbarmelijke omstandigheden zouden werken. Hoe kan de kleding anders zo goedkoop zijn?

“De niet expliciet uitgesproken ondertoon is: er zal wel iets niet in de haak zijn”, zegt Lister. “Maar het is een misvatting dat naarmate je kleding goedkoper is, het slechter gesteld is met de arbeidsomstandigheden. Je kunt Primark niet beoordelen op zijn prijzen. Die zijn laag omdat we anders werken dan andere bedrijven, niet omdat we mensen uitbuiten.”

Hoe dat zit? Dit is waarom Primark zo goedkoop is:

1. Geen reclame

“Wij adverteren niet,” zegt Lister. “Je zult van ons geen dure reclames tegenkomen.” Alleen daarmee bespaart Primark volgens hem al “honderden miljoenen” ten opzichte van concurrenten.

In 2008 opende Primark zijn eerste winkel in Nederland, intussen heeft het bedrijf hier twaalf vestigingen. Hordes vrouwen, met name tieners en twintigers, komen op de goedkope kleding af – de bruine papieren Primark-tassen zijn een vast onderdeel van het straatbeeld geworden.

2. Slim inkopen

Het gros van de Primark-kleding komt uit China – alleen al in dat land werkt Primark met 900 fabrieken. Op de tweede plaats staat Bangladesh: in 82 Bengaalse fabrieken wordt Primark-kleding gemaakt. Daarna volgt India.

Primark is afhankelijk van lagelonenlanden, beaamt Lister. “Net als het merendeel van de kledingindustrie. Ik denk niet dat dat per se slecht is. Zolang we maar zorgen dat mensen in een veilige omgeving kunnen werken, eerlijk betaald krijgen en normale werkuren hebben.”

Wereldwijd doet Primark zaken met 1.400 leveranciers. Volgens het bedrijf verschaft Primark inkomen aan meer dan 850.000 werknemers, verdeeld over drie continenten. En hoe je dan slim inkoopt? “Wij kopen truien in op een moment dat geen andere winkelketen dat doet.”

3. De mode volgen

Een anders aspect wat van invloed is op de prijs: het moment van inkoop. Ver van tevoren, in Primarks geval. “Wij zijn niet trendsettend, wij volgen de mode. We bestellen best ver vooruit. Het is niet zo dat wat je op de catwalk ziet, een week later in onze winkels ligt.”

Whose side are you on? Women's tee £6/€8 #GameofThrones #Primark pic.twitter.com/z8TN7diZun

— Primark (@Primark) April 20, 2015

4. Groot inkopen

Heel groot. Denk: 350 miljoen paar sokken en 200 miljoen T-shirts per jaar. “Wij werken met lage marges en een minimale overhead”, zegt Lister.

5. Snel betalen = korting

En, zegt hij, tot slot betaalt Primark zijn leveranciers heel snel. Hoe snel, wil hij niet zeggen. In minder dan zestig dagen in ieder geval. Tegenwoordig is een termijn van 120 dagen geen uitzondering. Lister: “Voor die snelle betaling krijgen we ook weer korting. Al die besparingen gaan rechtstreeks van de verkoopprijs af.”

Lister antwoordt geroutineerd en functioneel fel op de kritiek. “In 98 procent van de fabrieken waar onze kleding vandaan komt, wordt ook kleding voor andere merken geproduceerd, óók voor luxemerken. Pal naast onze shirtjes worden T-shirts van 75 euro geproduceerd. Vraag dus niet waarom wij zo goedkoop zijn, maar waarom die merken zo duur zijn.”