Dit is een artikel uit het NRC-archief De artikelen in het archief zijn met behulp van geautomatiseerde technieken voorzien van metadata die de inhoud beschrijven. De resultaten van deze technieken zijn niet altijd correct, we werken aan verbetering. Meer informatie.
Bekijk hele krant

NRC Handelsblad

Immigratie

NRC checkt opnieuw: ‘Ruim 100.000 migranten uit islamitische landen in 5 jaar’

NRC checkte woensdag 15 februari deze uitspraak van Geert Wilders. Na kritiek op onjuistheden checken we de uitspraak opnieuw.

Wilders was dit weekend in het centrum van Spijkenisse, waar hij zijn campagne aftrapte.
Wilders was dit weekend in het centrum van Spijkenisse, waar hij zijn campagne aftrapte. Foto Remko de Waal/ANP

De aanleiding

In de afgelopen 5 jaar zijn er meer dan 100.000 mensen uit islamitische landen hier binnengekomen, zei PVV-lijsttrekker Geert Wilders op 12 februari in het programma WNL op Zondag. Voor NRC checkt afgelopen woensdag aanleiding om die stelling te checken. Met als conclusie dat die klopt.

Na publicatie was er, vooral op internet, kritiek op het artikel, onder anderen van Flip van Dyke, statistiekenspecialist als het gaat om migratiecijfers. Die kritiek spitste zich met name toe op een aantal fouten:

De periode. Bij de onderbouwing van onze conclusie maakten we gebruik van cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) over de migratie naar Nederland in de periode 2010 tot en met 2015. Dat is dus: 6 jaar, in plaats van de 5 jaar waar Wilders het over had.

Voor de selectie van moslimlanden keken we in eerste instantie naar landen die lid zijn van de Organisatie voor Islamitische Samenwerking, een club van 57 landen met een omvangrijke islamitische gemeenschap. Ethiopië en Eritrea werden ten onrechte aangemerkt als lid van die organisatie. Bovendien, zo was de kritiek, hebben niet alle bij die organisatie aangesloten landen een bevolking die voor de meerderheid uit moslims bestaat.

Om dat te ondervangen keken we ook naar het aandeel van moslims in de bevolking. Dé organisatie die wereldwijd per land weet hoe het percentage gelovigen onder de bevolking verdeeld is, is het in Washington gevestigde PEW Research Centre (PEW). PEW publiceert lijsten, waarop per land terug te vinden is, wat het percentage moslims, christen of andersgelovigen is. In de NRC.checkt van 15 februari was gebruik gemaakt van een Nederlandse versie op basis van die PEW-lijst op Wikipedia. Maar die lijst bevatte fouten bij de vermelding van het percentage moslims in Ethiopië en Eritrea (respectievelijk 50 procent in plaats van 34,6 procent op de orginele lijst en 50 procent in plaats van 36,6 procent). Een fout die inmiddels op die Wikipedia-pagina is hersteld.

Maar klopt het nu wat Wilders zei?

Het lastige is dat de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) en het CBS immigranten niet registreren naar geloof. In hun statistieken is dus niet te achterhalen of naar Nederland gekomen migranten christen, moslims of anders-gelovigen zijn.

Daarom maken we opnieuw een selectie van landen met een meerderheid van moslims waaruit de meeste migranten naar Nederland kwamen. We komen zo tot een lijst van vijftien landen: Afghanistan, Albanië, Algerije, Bangladesh, Egypte, Guinea, Indonesië, Iran, Irak, Marokko, Pakistan, Somalië, Syrië, Tunesië en Turkije. In de jaren 2011 tot en met 2015, vijf jaar dus, zijn er 117.004 mensen naar Nederland gekomen die in die landen geboren zijn. We kiezen deze periode omdat het de laatste 5 jaren zijn waarover het CBS gegevens heeft. 117.004, dat is ruim boven de 100.000 die Wilders noemde.

Daarmee is nog niet gezegd dat Nederland door die instroom ‘islamiseert’, zoals Wilders daarna betoogde. Deze migranten komen dan wel uit landen die je ‘moslimlanden’ kunt noemen, maar dat betekent nog niet dat alle migranten uit die landen moslims zijn. Bovendien vertrekken er jaarlijks ook migranten uit Nederland. Zo kwamen er, bijvoorbeeld, tussen 2011 tot en met 2015 19.078 migranten uit Turkije, maar vertrokken er uit de groep ook weer 21.487 mensen.

Conclusie

Het migratiesaldo vanuit islamitische landen (de in- én uitstroom) valt buiten de scope van de factcheck over de stelling van Wilders dat er in vijf jaar tijd meer dan 100.000 mensen naar Nederland zijn gekomen uit islamitische landen. Want hij beperkte zich tot de mensen die binnenkwamen. Ondanks fouten in de oorspronkelijke factcheck is de bewering nog altijd waar.

Ook een bewering zien langskomen die je gecheckt wilt zien? Mail nrccheckt@nrc.nl of tip via Twitter met de hashtag #nrccheckt