Als Nederland van iedereen is, dan het debat ook graag

Meer dan anderhalf miljoen Nederlanders zagen zondag het tot op de seconde gescripte debat waarin acht lijsttrekkers het tegen elkaar opnamen in Carré. We mochten meekijken hoe Marianne Thieme in de make-up werd gezet. Het debat begon. De openingsvraag aan Thieme: welke van jouw collega-lijsttrekkers vind je het leukst? Met verbazing in haar ogen stamelde ze dat ze Roemer mee zou nemen op vakantie als ze moest kiezen. Met hem had ze het wel gezellig. Er werd schaapachtig gelachen. Ik huilde vanbinnen.

Dit is het belangrijkste televisiedebat van het jaar. Hier krijgen lijsttrekkers de kans hun plannen voor een land waar ingewikkelde kwesties spelen te presenteren. Kiezers willen zich oriënteren: welke partijen behartigen hun eigen en het gezamenlijke belang het beste? Maar Thieme wordt als vrouw lastiggevallen met deze stupide vraag. Het komt in niemand op Rutte in beeld te brengen terwijl zijn gezicht gepoederd wordt.

Elke lijsttrekker werd ‘geroast’ door Diana Matroos, die ze stuk voor stuk als een pitbull in hun nekvel greep. De stellingen van het debat zelf waren weinig spannend. Er werd gesproken over onderwerpen waarvan we eigenlijk al weten wat de lijsttrekkers vinden. En hoewel Matroos veel kritiek kreeg op haar botte ondervragingstechniek, was dit het enige onderdeel dat voor spanning en verrassing zorgde.

Lees ook: De opvallende verhoormethode van Diana Matroos tijdens het Carrédebat kreeg veel kritiek

Terwijl twitterend Nederland over Matroos struikelde, was ik om een andere reden teleurgesteld. Tijdens het debat zag ik oude mannen praten over uitgekauwde onderwerpen. Ik zag zeven mannelijke lijsttrekkers, zes blanke mannen bij de nabeschouwing, en een mannelijke presentator. Daartegenover stonden één vrouwelijke lijsttrekker en één vrouwelijke presentator.

Het gebrek aan diversiteit onder fractievoorzitters, presentatoren en commentatoren draagt bij aan het gebrek aan diversiteit in de speerpunten voor de verkiezingen. Het is niet voor niks dat alleen de enige vrouw (Thieme) en de jongste lijsttrekker (Klaver) over een van de allerbelangrijkste onderwerpen van dit moment begonnen: klimaatverandering. Alleen deze twee vreemde eenden kunnen worden betrapt op een wezenlijk ander wereldbeeld. Maar ook zij konden niet voorkomen dat de avond ontaardde in een discussieavond voor oude blanke mannen.

Nederland heeft een diverse bevolking. Als dit debat bedoeld was voor alle Nederlandse kiezers kunnen we niet verwachten dat alle Nederlanders geïnspireerd werden of zich überhaupt aangesproken voelden.

De helft van de inwoners van dit land is vrouw, een groot deel heeft een niet-westerse achtergrond. Daar merk je niks van in de politieke strijd in aanloop naar de verkiezingen. De meeste partijen roepen wel dat het in dit land niet zou moeten uitmaken welke kleur je hebt, of je man of vrouw bent en wat je seksuele voorkeur is. Zolang je maar ‘meedoet’ hoor je erbij.

Het is daarom een gotspe dat er maar twee lijsttrekkers vrouw zijn – de politieke partijen hebben geen oplossing voor dit probleem. Een redactie als die van RTL had ervoor kunnen zorgen dat deze verkiezingen van iedereen zouden zijn. Diana Matroos spreekt zich nota bene geregeld uit voor het belang van diversiteit in redacties en op televisie. Zorg op zijn minst voor een gemengde groep commentatoren die iets kan toevoegen. Want als je alles zo goed overdenkt en script, had je ook dit van tevoren kunnen bedenken.

Lees de NRC Programmawijzer, een overzicht van de verkiezings­programma’s. Met een handig filter lees je alleen over de partijen en onderwerpen die je het meest interesseren.