Welkom in de hel van Hamburg

Deze week is Hamburg niet alleen een groot podium voor de wereldpolitiek, de stad dreigt tegelijk een strijdperk te worden voor demonstranten en politie. Welcome to Hell, is de leus van een van de bijna dertig demonstraties waarmee de komende dagen geprotesteerd wordt tegen de G20-top, die vrijdag en zaterdag in het hart van de stad wordt gehouden.

Zo’n 100.000 betogers – uit Duitsland en het buitenland – verwachten de autoriteiten. Ze gaan ervan uit dat er zo’n 8.000 van hen bereid zijn geweld te gebruiken. Het maakt de komst van de presidenten Trump, Poetin, Xi Jinping, Macron en de andere leiders van de twintig grootste economieën ter wereld tot een extra grote uitdaging voor Hamburg – én voor gastvrouw Angela Merkel.

Er worden speciale cellen vrijgehouden en negen rechters zitten klaar.

Rote Flora

Het bolwerk van het harde verzet tegen de wereldleiders ziet er bont, maar niet heel intimiderend uit. De ‘Rote Flora’ is een voormalig theater, al bijna dertig jaar bezet door krakers, actievoerders en linkse autonomen, midden in Hamburgs hippe Schanzenviertel. Op slechts een paar honderd meter ligt het jaarbeurscentrum, waar de top zich afspeelt.

Voor een dichtgemetselde deur van de Rote Flora liggen twee daklozen in slaapzak. De classicistische gevel gaat schuil achter graffiti, affiches, regenboogvlaggen, stickers en een groot spandoek: ‘Capitalism will end anyway; You decide when’. Op het dak staat in grote neonletters: NO G20.

Binnen, in een grote kale ruimte, zit Andreas Blechschmidt, een van de voormannen van de autonome beweging in Hamburg en van het radicale verzet tegen de G20. „Geen foto’s hierbinnen”, zegt hij streng, als hij een groepje buitenlandse journalisten binnenlaat. En met een grijns voegt hij eraan toe: „Het is hier een beetje Noord-Korea.”

Een tasje waarop een anti-G20-print staat wordt verkocht in een winkel vlakbij Hamburg. Foto Hannibal Hanschke/Reuters

G-20 is een provocatie

Veel linkse activisten in Hamburg beschouwen de komst van de G20 als een provocatie. De stad heeft een lange traditie van links en radicaal-links activisme. Dat de wereldleiders uitgerekend hier bijeenkomen, en dan nog wel in de binnenstad, heeft velen in Duitsland verbaasd. Was een afgelegen locatie niet beter, en vooral ook beter te beveiligen geweest?

Maar bondskanselier Merkel wilde Hamburg, waar ze geboren is, als wereldstad op de kaart zetten. Als havenstad is Hamburg van oudsher sterk aangewezen op internationale handel, dus wat zou een betere locatie zijn voor deze internationale top dan juist Hamburg? Maar maandag zijn winkeliers al begonnen hun etalages met houten schotten dicht te timmeren, uit vrees voor rellen.

Geweld kan voor ons een optie zijn in een politieke confrontatie.

Andreas Blechschmidt

„Geweld kan voor ons een optie zijn in een politieke confrontatie”, zegt Blechschmidt koeltjes. Naast zijn activistische bezigheden werkt hij bij een advocatenkantoor. „Wij vinden dat het geweldsmonopolie bij de staat niet in goede handen is. Kijk hoe vluchtelingen worden uitgezet. Dat is extreem gewelddadig. Het is niet genoeg om daar alleen maar tegen protesteren.”

Wat voor acties hij en zijn „medestrijders” precies in de zin hebben, zegt hij niet. Maar als de politie geweld gebruikt, kan ze rekenen op tegengeweld, aldus Blechschmidt.

Een dichtgetimmerde etalage in Hamburg. Foto Hannibal Hanschke/Reuters

20.000 agenten staan klaar

De autoriteiten maken zich grote zorgen. Minister van Justitie Maas waarschuwde dit weekeinde dat wie geweld gebruikt, zijn demonstratierecht verspeelt. „Als autobanden in brand worden gestoken of politieagenten verwond worden, zijn dat strafbare feiten.”

Er staan 20.000 agenten paraat, met 150 politiehonden en waterkanonnen. Er worden speciale cellen vrijgehouden en negen rechters zitten klaar. In een gebied rond de jaarbeurs en het nieuwe concertgebouw, waar een ontvangst voor de wereldleiders plaatsvindt, is een demonstratieverbod van kracht. Behalve tegenstanders van globalisering, kapitalisme en de huidige wereldorde, worden ook aanhangers en tegenstanders van de Turkse president Erdogan verwacht.

Volgens Blechschmidt zijn alle veiligheidsmaatregelen pogingen de protesten bij voorbaat verdacht te maken, en extra hard optreden van de politie te rechtvaardigen. Bondsdaglid Jan van Aken (Die Linke) veroordeelt de maatregelen ook. Zelf is hij medeorganisator van de grootste betoging, zaterdag, onder het motto ‘Grenzeloze solidariteit in plaats van G20’.

Politiemannen verwijderen tenten in een kamp van demonstraten die tegen de G20-top demonstreren. Foto Fabian Bimmer/Reuters

Bewapende beveiligers

Verreweg de meeste demonstranten komen om vreedzaam te betogen. Maar ook zonder rellen stelt de top Hamburg een enorme opgave. De staatshoofden en regeringsleiders hebben grote delegaties bij zich – en veelal ook eigen (soms bewapende) beveiligers. Hoe worden die allemaal soepel en op tijd door de stad vervoerd?

Een ludieke zitactie om bijvoorbeeld de auto van de Amerikaanse president Trump de weg te versperren, kan grote gevolgen hebben, waarschuwen de autoriteiten: als de presidentiële limousine tot stoppen wordt gedwongen zullen Trumps lijfwachten dat zien als een onacceptabel risico.