NRC checkt: ‘De meerderheid van de Amerikaanse kinderen is queer’

De aanleiding

Wat is nog man, wat is vrouw en in hoeverre kan een mens zich tussen beide binaire polen bewegen? Over die vraag boog politicoloog Mounir Samuel zich zaterdag in een opiniestuk in NRC. Aanleiding was de taalgids voor ambtenaren vol genderneutrale suggesties die de gemeente Amsterdam vorige week publiceerde. Er kwam van verschillende kanten kritiek op. Maar volgens Samuel kan nieuwe taal de mens juist ruimte geven om tot volledige zelfontplooiing te komen.

Om dit standpunt kracht bij te zetten, worden er in het stuk enkele cijfers genoemd. Zo zou uit recent onderzoek blijken dat 48 procent van de Amerikaanse tieners zichzelf nog als uitsluitend heteroseksueel definieert. „Daarmee”, concludeert Samuel, „is de meerderheid van de Amerikaanse kinderen nu officieel queer (gender en/of seksueel fluïde)”. Onder meer website GeenStijl trok die bewering in twijfel.

Lees hier het opiniestuk van Mounir Samuel

En, klopt het?

We pakken het bewuste onderzoek erbij. Het gaat om een enquête uitgevoerd door marketingbureau J. Walter Thompson, gehouden onder in totaal zeshonderd jongeren uit de leeftijdscategorieën 13-20 jaar (generatie Z) en 21-34 jaar (millennials). Hun werd onder meer gevraagd hun seksualiteit te beoordelen op basis van de zogeheten Kinsey-schaal – waarbij 0 staat voor uitsluitend hetero- en 6 voor uitsluitend homoseksueel. Zoals Samuel opmerkt, zegt 48 procent van de 13- tot 20-jarigen volledig heteroseksueel te zijn.

Er is echter géén sprake van een niet-heteroseksuele meerderheid: slechts 37 procent vulde een cijfer in dat tussen 1 en 6 lag. 6 procent van de respondenten wilde de vraag niet beantwoorden, 4 procent vulde „weet ik niet” in. Dan resteert er nog 5 procent, maar wat daarmee gebeurd is, is een raadsel – J. Walter Thompson reageert niet op mails of telefoontjes. Dat maakt het lastig de betrouwbaarheid van het onderzoek vast te stellen.

Net als veel anderen hanteert Samuel ‘queer’ als een verzamelterm voor iedereen die zich niet aan de heteroseksuele en/of geslachtsnormen conformeert. Over dat laatste, genderidentiteit, worden echter geen cijfers gegeven, waardoor de bewering over de Amerikaanse kinderen een flink stuk onderbouwing mist.

Mounir Samuel laat in een reactie weten zich niet bewust te zijn geweest van de details van het Thompson-onderzoek. „Het gaat mij erom dat de ideeën en beleving van gender en seksualiteit onder de jonge generaties aan het veranderen zijn. Ik zie die ontwikkeling ook op Nederlandse scholen, zelfs op zogeheten zwarte scholen in Amsterdam-Slotervaart. Dit gaf mij het vertrouwen een statement te maken.”

De trend is volgens Samuel goed op te maken uit recent onderzoek van de non-profitorganisatie GLAAD, waaruit blijkt dat 20 procent van de Amerikaanse millennials zich als niet-heteroseksueel of niet-cisgender ziet (‘cisgender’ wil zeggen dat de genderbeleving overeenkomt met het geboortegeslacht). Onder generatie X (35-51 jaar) ligt dit percentage op 12 procent, onder babyboomers (52-71 jaar) op 7 procent. Jongere leeftijdscategorieën zijn door GLAAD niet onderzocht. Maar ook al is het goed mogelijk dat het percentage daar nog iets hoger ligt, het is geen bewijs voor een meerderheid.

En in Nederland? Volgens Samuel is er weinig reden om te denken dat de cijfers onder Nederlandse jongeren lager zouden liggen. Maar dat is wel het geval, leert navraag bij kenniscentrum Rutgers. Uit het onderzoek Seks onder je 25e (een steekproef onder 20.500 jongeren van 12 tot 25 jaar) blijkt dat 4 procent van de jongens en 3 procent van de meisjes zich ook, vooral of uitsluitend seksueel aangetrokken voelt tot seksegenoten. Van de jongens heeft 1,7 procent en van de meisjes 2,9 procent het gevoel een ander geslacht te hebben dan het geboortegeslacht. Die percentages zijn iets gestegen ten opzichte van vijf jaar geleden.

Conclusie

Mounir Samuel schreef in een opinieartikel in deze krant dat uit onderzoek zou blijken dat de meerderheid van de Amerikaanse kinderen queer is – gender- en/of seksueel fluïde. Bewijs daarvoor ontbreekt, en de percentages die voorhanden zijn liggen lager. Daarom beoordelen we de bewering als onwaar.