De twee bedrijven draaiden al een tijd om elkaar heen. De postmarkt krimpt sterk, waardoor er niet genoeg ruimte lijkt te zijn voor twee grote partijen. PostNL liet maandag bij de presentatie van de jaarcijfers weten dat het postvolume in 2018 weer met 10,2 procent is gekrompen.
Het is echter nog maar de vraag of de Autoriteit Consument & Markt (ACM) de geplande overname gaat goedkeuren, zegt sectoreconoom Rico Luman van het ING Economisch Bureau. "Er ontstaat een bijna-monopoliepositie, de ACM gaat er ongetwijfeld heel kritisch op zijn."
"Als de overname doorgaat, wordt de markt gedomineerd door PostNL. Dat kan ongunstig uitpakken voor de tarieven die ze rekenen", stelt Luman.
De laatste jaren zijn de tarieven voor postbezorging al relatief hard gestegen. In 2017 betaalden bedrijven en consumenten gemiddeld 30 procent meer dan in 2013.
Plan B als ACM niet akkoord gaat
PostNL heeft al een plan B in gedachten voor als de ACM niet instemt met de overname. Dan stapt het bedrijf namelijk rechtstreeks naar staatssecretaris Mona Keijzer van Economische Zaken en Klimaat. Zij kan toestemming geven als er sprake is van "zwaarwegende redenen van algemeen belang".
Keijzer liet afgelopen september al weten dat zij de weg vrij wil maken voor een samenwerking tussen PostNL en Sandd. Ze is dan ook bereid een eventueel negatief besluit van de Autoriteit Consument & Markt (ACM) terug te draaien.
Volgens Keijzer is consolidatie de beste oplossing voor het sterk afnemende aanbod van brievenpost. De Tweede Kamer is al langer bezorgd over die ontwikkeling. Postbezorgers moeten tegen sobere arbeidsvoorwaarden aan het werk, postzegels worden duurder en de dienstverlening gaat erop achteruit, zo wordt gevreesd.
'We moeten realistisch blijven'
PostNL en Sandd lieten dan ook doorschemeren geen andere mogelijkheid te zien dan samen te gaan. "Vanwege de alsmaar afnemende postvolumes in Nederland door digitalisering moeten we realistisch blijven", zo zei Sandd-directeur Ronald van de Laar. "Er is geen andere manier om de continuïteit van de postdienstverlening in Nederland in stand te houden."
Luman weet niet of de overname onvermijdelijk was. "PostNL heeft met pakketbezorging een andere poot die sterk groeit. Dat PostNL kijkt naar mogelijkheden om postbezorging in een krimpende markt efficiënt en winstgevend te houden, is logisch." PostNL bezorgde vorig jaar 22 procent meer pakketjes dan in het voorgaande jaar.
Daar komt bij dat als de krimp van de post op hetzelfde tempo doorgaat, het volume van Sandd en PostNL samen over zes jaar weer net zo groot is als dat van PostNL nu, merkt Luman op.
'Te mooi om waar te zijn'
PostNL gaat alle zestienduizend postbezorgers van Sandd een baan aanbieden. Die komen dan nog boven op de achttienduizend postbezorgers die PostNL zelf al rond heeft lopen.
De hamvraag is natuurlijk of er op de krimpende postmarkt wel genoeg te doen blijft voor zo veel bezorgers. "Het klinkt mooi, maar er is overlap en dan gaan bedrijven op zoek naar efficiëntie en besparingen", zegt Luman. "Misschien worden de postbezorgers anders ingezet, bijvoorbeeld op de pakketafdeling. Ook PostNL heeft natuurlijk te maken met een krappe arbeidsmarkt."
Pakketbezorger DHL vreest gevolgen
Pakketbezorger DHL liet in een reactie weten niet blij te zijn met het nieuws over het samengaan van PostNL en Sandd. Het bedrijf is bang voor de gevolgen van de machtsconcentratie die dan ontstaat voor de pakketmarkt.
"Wij benadrukken het belang om serieus te kijken naar het oordeel van de ACM en waarschuwen voor de neiging dit al bij voorbaat via slimme wettelijke clausules opzij te zetten; een indruk die ontstaat nu er zo gehamerd wordt op de politieke steun die zou bestaan voor de concentratie", stelt DHL.
DHL heeft in de pakketmarkt een aandeel van 25 procent, waar PostNL 65 procent voor zijn rekening neemt. Het bedrijf vindt dat er ook serieus gekeken moet worden naar alternatieven.