Terwijl bij ons de economie ogenschijnlijk doordendert, ziet het er bij onze oosterburen een stuk minder florissant uit. Sterker nog: de economie kromp in Duitsland en dat is slecht nieuws voor Nederland.
De Duitse economie kromp in het tweede kwartaal met 0,1 procent ten opzichte van een kwartaal eerder, zo blijkt uit een voorlopige raming van het Duitse statistiekbureau Destatis. In het eerste kwartaal van 2019 was er nog een groei van 0,4 procent. Daarmee lijkt er een einde te zijn gekomen aan bijna een decennium van voorspoed.
In tegenstelling tot Nederland voelt Duitsland nu al de gevolgen van internationale handelsconflicten en de alsmaar minder draaiende wereldeconomie. Net als Nederland is ons buurland zwaar afhankelijk van export, en die daalde sterk bij zowel diensten als goederen. Die daling kon het afgelopen kwartaal niet meer worden gecompenseerd door de stijgende consumentenuitgaven en bedrijfsinvesteringen.
Industrie als boosdoener
Dat de Duitse economie kwakkelt wordt met name veroorzaakt door de stevige productiedaling in de industriesector. Die daalde de afgelopen twaalf maanden met 5,2 procent, wat de sterkste daling sinds 2009 betekende. Sommige analisten zien dit als voortekenen van een recessie in Duitsland, waarvoor minimaal twee kwartalen van krimp nodig zijn.
Een recessie in Duitsland zal in Nederland zeker worden gevoeld. Veel Nederlandse bedrijven doen zaken met Duitsland: bijna een kwart van onze export (113 miljard euro) gaat naar onze oosterburen en bijna een vijfde van onze import (78 miljard euro) komt er vandaan. Zo zijn veel Nederlandse bedrijven toeleverancier voor de Duitse automobielindustrie, die middenin de transitie zit naar elektrisch rijden.
Kritiek op Merkel
Ondertussen groeit de druk op het economisch beleid van bondskanselier Angela Merkel. Haar regering zou ondernemerschap te weinig stimuleren door toegenomen bureaucratie en hoge vennootschapsbelasting, wat ten koste gaat van de concurrentiekracht van Duitse bedrijven.
Ook zou de energierekening voor bedrijven te hoog zijn. Critici zien daarom graag dat er meer overheidsinvesteringen komen voor onder meer verduurzaming, digitalisering, infrastructuur en het onderwijs.
Maar dat lijkt niet genoeg. Want ook grote Duitse bedrijven presteren de laatste tijd minder goed. Zwaargewichten als staalbedrijf ThyssenKrupp, autobouwer Daimler en chemieconcern BASF hebben last van tegenvallende orders. Zij blijven voor een groot deel afhankelijk van andere landen.
Ook Britse economie krimpt
Ook die andere belangrijke handelspartner van Nederland kreeg deze week slecht nieuws te verwerken. Het bbp van het Verenigd Koninkrijk daalde met 0,2 procent ten opzichte van het kwartaal ervoor.
Daarmee krimpt de Britse economie voor het eerst in zeven jaar tijd. De oorzaken zijn niet verrassend: brexit en de handelsoorlog tussen de VS en China.
