Beenblessure Sven Kramer was te wijten aan te veel vitamine B6

Volgens sportkoepel NOC*NSF komen vitaminevergiftigingen door verkeerd gebruik van supplementen geregeld voor onder topsporters. Naar aanleiding van zaak-Kramer heeft sportarts Peter Vergouwen, verbonden aan ziekenhuis Gelderse Vallei in Ede, voor topsporters een multivitamine zonder B6 laten ontwikkelen.

Gelderse Vallei waarschuwde vorig jaar via de Consumentenbond voor de toxische effecten van B6 in vrij verkrijgbare multivitaminen. In 2014 registreerde het ziekenhuis driehonderd B6-vergiftigingen, een vervijfvoudiging ten opzichte van eerdere jaren. In elf van de vijftien onderzochte supplementen zat een te hoge dosering B6, tot wel honderdmaal de aanbevolen dosis.

B6 is van belang voor de weerstand en spijsvertering en het draagt bij aan de werking van het zenuwstelsel. De klachten variëren van tintelingen in de ledematen tot gevoelloosheid, van stekende spiertrekkingen tot extreme zenuwpijn.

Analyse
Wie verhielp de chronische klachten van Kramer? Lees het in deze analyse van John Volkers en Mark van Driel

Twee dozijn pillen

Kramer begon na de Winterspelen van Vancouver met de hoge doseringen B6. Orthomoleculair voedingsdeskundige Zoutewelle was als adviseur aan de schaatsploeg toegevoegd. Hij ziet supplementen met hoge doseringen als middel om betere prestaties te leveren.

Kramer kreeg 25 milligram B6 per dag, ruim zestien maal de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid van de Gezondheidsraad: 1,5 milligram. Ook van andere vitaminen, mineralen en aminozuren kreeg hij hoge doseringen. Hij slikte soms wel twee dozijn pillen per dag. Ook de andere TVM-schaatsers volgden het ambitieuze suppletie-regime van Zoutewelle.

Kramer kampte in het post-olympische seizoen volgens Zoutewelle met 'enorme deficiënties'. De middelen dienden te helpen bij zijn herstel. Maar ze leidden niet tot snelle verbetering. Kramer moest het begin van het schaatsseizoen laten schieten wegens algehele vermoeidheid en raadselachtige klachten aan zijn bovenbeen. Hij kon zijn rechterschaats niet meer sturen.

Medische speurtocht

De problemen vormden het begin van een medische speurtocht. In december 2010 werd de hulp in geroepen van Vergouwen, al decennia de vertrouwensarts van tientallen topatleten uit binnen- en buitenland. Die ontdekte na langdurig en veelomvattend onderzoek een waaier aan klachten bij Kramer. De schaatser vatte zijn problemen zelf eens samen met de kernachtige uitspraak: 'Ik was naar de kloten.'

Vergouwen concludeerde ook, binnen een week, op grond van bloed-onderzoek, dat Kramer een B6-probleem had. Uit neurologische zenuwmetingen bleek bovendien dat de schaatser in de bovenbeen 'sensibiliteitsverschillen' had die zijn te verklaren uit een overdosis van de vitamine. Het ontgiften van Kramer geschiedde vlot nadat de B6-vitamine en andere supplementen waren geschrapt uit zijn dieet.

Zoutewelle bestrijdt de conclusies van Vergouwen. Hij acht de kans groot dat Kramer ook was genezen als hij zijn adviezen had opgevolgd. De voedingsdeskundige is ervan overtuigd dat B6 ongevaarlijk is in de doseringen die hij voorschreef. 'Uit diverse recente studies over de mogelijke toxiciteit van B6 is gebleken dat het onwaarschijnlijk is dat zenuwschade optreedt bij een dosering onder de 100 milligram.'