Paling, zalm en forel krijgen gat in Afsluitdijk
Er komt een gat in de Afsluitdijk om vissen makkelijker tussen de Waddenzee en het IJsselmeer te laten migreren. De zogeheten Vismigratierivier is onderdeel van een akkoord over renovatie van de Afsluitdijk tussen Gedeputeerde Staten van de provincies Fryslân en Noord-Holland en een drietal gemeenten. De kosten daarvan bedragen 82,5 miljoen euro.
De belangrijkste blikvanger vormt de zogeheten Vismigratierivier. De rivier stroomt letterlijk door een gat in de dijk en maakt dat vissen gemakkelijker de tot nog toe ondoordringbare barrière kunnen passeren.
Bij eb stroomt zoet IJsselmeerwater naar de Waddenzee. Deze lokstroom verleidt sterke zwemmers als zalm en zeeforel naar binnen te trekken. Zij kunnen daardoor hun paaiplaatsen in de grote rivieren bereiken. Op hun beurt kunnen vissen als volgroeide bot en paling het IJsselmeer gemakkelijker verlaten om in zee te paaien.
Bij vloed keert de stroomrichting om en drijven zwakke zwemmers als glasaaltjes (kleine palingen met duizenden kilometers op de teller), stekelbaars en spiering het IJsselmeer binnen. De laatste twee vissoorten vormen cruciaal voedsel voor foeragerende trekvogels.
Lage stroomsnelheid
De Vismigratierivier heeft een lengte van vier kilometer en telt vele kronkels waardoor de stroomsnelheid laag is. Visjes kunnen rusten, eten en wennen aan het zoete dan wel zoute water.
Een dergelijke doorgang is nog nergens gerealiseerd. De rivier zou op 200 plaatsen in de wereld soelaas kunnen bieden en een nieuw exportproduct kunnen vormen voor Nederland.
'Het gat in de dijk vormt geen enkel bezwaar voor de veiligheid', zegt Tineke Schokker, voorzitter van de stuurgroep De Nieuwe Afsluitdijk en CDA-gedeputeerde in Fryslân. Eerdere schetsen toonden een duiker door de dijk, nu is gekozen voor een zichtbaar gat. 'Rijkswaterstaat is ermee akkoord gegaan.' De vismigratierivier kan bij zware stormen en springtij worden afgesloten.
De sluizen bij Kornwerderzand worden verbreed. Hiervan profiteert niet alleen het toerisme, ook de jachtbouwers aan het IJsselmeer kunnen de bij hen gebouwde megajachten gemakkelijker terughalen voor onderhoud.
Toeristische verbeteringen
Rijkswaterstaat gaat de Afsluitdijk vanaf 2017 voor 830 miljoen euro overslagbestendig maken. De dijk wordt niet verhoogd. Tijdens een zware storm mag er water over de dijk zwiepen maar door versteviging van de toplaag blijft de dijk intact. Ook de spuicapaciteit van het sluizencomplex bij Den Oever wordt vergroot.
Onderdeel van de gisteren gepresenteerde regionale plannen zijn toeristische verbeteringen aan de Afsluitdijk. 'Bij de Vismigratierivier komt een educatiecentrum waar mensen door glasplaten trekkende vissen kunnen bekijken', aldus Schokker. Er komen wandelpaden door het riviergebied. Er zijn plannen voor nieuwe fietspaden aan de Waddenzeekant. Ook krijgt het Monument een opknapbeurt.
De werkgelegenheid lift mee, licht Schokker toe. 'De sluizen bij Kornwerderzand worden verbreed. Hiervan profiteert niet alleen het toerisme, ook de jachtbouwers aan het IJsselmeer kunnen de bij hen gebouwde megajachten gemakkelijker terughalen voor onderhoud.'
Het hernieuwde contact tussen zoet en zout water wordt op meerdere fronten uitgebuit. Zo krijgen de Kornwerderzand-sluizen een getijdencentrale. Dertig turbines wekken door spui- en getijdenstroom genoeg stroom op voor 1.200 gezinnen.
Lees ook
Geselecteerd door de redactie
