De mooiste boeken van 2016 volgens onze specialisten

Wineke de Boer (Franse literatuur)

1 Emmanuel Bove: Het voorgevoel
Aanmodderen op hoog literair niveau.

2 Marcel Cohen: Het innerlijk toneel - Feiten
Familieleden die in WOII zijn omgekomen, worden door Cohen herinnerd aan de hand van voorwerpen en geuren, in een klein boekje met grote gevoelslading.

3 Olivier Rolin: De weerman
Bijzondere ode aan een Sovjet-meteoroloog die zelfs in de Goelag van Stalin bleef houden.

4 Virginie Despentes: Het leven van Vernon Subutex, deel 1
Grimmig, deprimerend, maar ook lachwekkend, deze dwarsdoorsnede van de Parijse bevolking.

5 Olivier Bourdeaut: Wachten op Bojangles
De hit van afgelopen zomer die je laat lachen en huilen.

Aleid Truijens (Nederlandse non-fictie)

1 A. F. Th. van der Heijden: Kwaadschiks
Zesde deel van de romancyclus De tandeloze tijd is een spannend misdaadverhaal, liefdesgeschiedenis en treurigstemmend tijdsbeeld ineen.

2 Elisabeth Leijns: Cécile en Elsa - Strijdbare freules
Wat een beetje braaf onderwerp scheen, bleek aanleiding tot een schitterend geschreven en gecomponeerde dubbelbiografie, terecht meermalen bekroond.

3 J. Slauerhoff: Een varend eiland - Brieven
Brieven van de romantische 'dichtende zeebonk' en eeuwige puberdichter, zo fris, levendig, geagiteerd en soms woedend, dat ze gisteren geschreven lijken. 

4 Doeschka Meijsing: En liefde in mindere mate - Dagboeken 1961-1987
Hartstochtelijke, geestige en wanhopige brieven van een schrijver die, vijftig jaar voor haar dood, schreef dat ze 'volkomen op het randje leeft'.

5 Hella S. Haasse: Irundina
Ontroerend nagelaten verhaal over een jonge Portugese vrouw die een tijdje bij de schrijver in Frankrijk als schoonmaakster werkte.

Marjan Slob (filosofie)

1 Julia Blackburn: Draad
Prachtige, tedere beschrijving van het leven van John Craske, een eenvoudige visser die na zijn ziekte ging schilderen en later borduren. Gaandeweg blijkt dit boek over leven en dood te gaan en de schoonheid van dit alles.

2 Jenny Diski: In Gratitude
Scherpe, lucide autobiografie van de dit jaar overleden Britse schrijver. Vooral de manier waarop Diski schrijft over pleegmoeder Doris Lessing is adembenemend: hoe je dankbaar en ondankbaar tegelijk kunt zijn.

3 Claude Lefort: Wat is politiek?
Deze selectie uit het werk van de Franse politiek filosoof had niet beter getimed kunnen zijn. Over 'het lege hart' van de democratie, en de altijd aanwezige mogelijkheid dat deze leegte onverdraaglijk blijkt en daarom ingenomen wordt door een populist.

4 Lutz Seiler: Kruso
Roman over een groepje dromers op een Oost-Duits Waddeneiland aan de vooravond van de Val van de Muur. Vooral de zintuigelijke beschrijving van het werk in de spoelkeuken blijft bij.

5 Elisabeth Lockhorn: Andreas Burnier - metselaar van de wereld
Vaardige biografie van deze volstrekt uitzonderlijke, dappere vrouwelijke denker. Verscheen eind 2015, maar las ik pas dit jaar.

Joost Pollmann (strip en beeldromans)

1 Wauter Mannaert/Max de Radiguès: Weegee, Serial Photographer
Film noir-achtige biografie van de Amerikaanse fotograaf Weegee.

2 Richard McGuire: Hier
Origineel idee, knap uitgewerkt: wat gebeurt er allemaal op die ene plek, van oertijd tot verre toekomst?

3 Michiel van de Pol: Spotters
Ontroerende strip over een nerdy vliegtuigspotter en zijn liefdesleven.

4 Jakob Hinrichs en Hans Fallada: De Drinker
Graphic novel naar Hans Fallada's fameuze roman uit 1950, verbeten en expressionistisch.

5 Mark Smeets: De triomf van het tekenen
Uitputtend overzicht van het hallucinante oeuvre van meester-tekenaar Smeets (1942-1999).

Hans Achterhuis (filosofie)

1 J.M. Coetzee: De schooldagen van Jezus
Vervolgdeel over vroegwijs jongetje intrigeert mede door de vele symbolische verwijzingen.

2 Frank Westerman: Een woord een woord
Onthutsende reportage over terrorisme van eigen bodem en makelij.

3 Henk Manschot: Blijf de aarde trouw
Verrassend nieuwe interpretatie van de filosoof Friedrich Nietzsche als milieuprofeet.

4 Peter Ackroyd: Thomas More
Vertaling van een al bijna klassieke biografie over de schrijver van Utopia.

Hans Bouman (Engelse literatuur)

1 Edna O'Brien: De rode stoeltjes
Meesterlijke roman over de aard van het kwaad en de marginalen van de samenleving.

2 Adam Johnson: Als het lot lacht
Vier razend knappe en twee ronduit briljante verhalen die diep in de ziel van getraumatiseerde personages boren.

3 Graham Swift: Moeders zondag
Zeldzaam trefzekere combinatie van een elegie en een lofzang op de toekomst.

4 Mark Haddon: De pier stort in
Negen adembenemend gevarieerde verhalen over ziekte, dood en schijnbare aangepastheid.

5 Max Porter: Verdriet is het ding met veren
Indringender en overtuigender dan een plank vol zelfhulpboeken.

Arjan Peters (redacteur boekenkatern Sir Edmund)

1 A.F.Th. van der Heijden: Kwaadschiks
Het dikste en het krachtigste boek van dit jaar.

2 R.A. Basart: De verzoening
Comebackroman na 19 jaar stilte, over een ex-leraar die ons permanent laat grinniken om de menselijke komedie.

3 Roos van Rijswijk: Onheilig
Het beste, schurende debuut van het jaar, over de band tussen een zieke moeder en haar verloren zoon.

4 Doeschka Meijsing: En liefde in mindere mate - Dagboeken 1961-1987
Mooie dagboeken van een beroepstobber.

5 Linn Ullmann: De rustelozen
Hoe een dochter tussen twee beroemde ouders (Ingmar Bergman en Liv Ullmann) in viel.

Erik van den Berg (redacteur boekenkatern Sir Edmund)

1 James Joyce: Dublinezen
Rijke, baldadige vertaling van Joyces eerste meesterwerk (1914), door Bindervoet & Henkes.

2 Herman Melville: De klerk Bartleby
Miniatuur uit 1853, wurgend beklemmend.

3 Cees Nooteboom: 533 - een dagenboek
Vitale notities van de 82-jarige schrijver, oog in oog met de vergankelijkheid.

4 Ian Bostridge: Schuberts Winterreise
De meesterlijke liedcyclus in alle hoeken en gaten verkend.

5 Bas van Putten: Alles moest anders - Biografie van Peter Schat
Tomeloze biografie van een hemelbestormende componist.

Wilma de Rek (redacteur boekenkatern Sir Edmund)

1 Frans de Waal: Zijn wij slim genoeg om te weten hoe slim dieren zijn?
'Een mens kan een boek lezen en een olifant kan geen boek lezen; maar een olifant heeft ook helemaal geen behoefte om een boek te lezen.'

2 Arnon Grunberg: Aan nederlagen geen gebrek
Grunberg zeurt en mekkert er in een superieure stijl op los.

3 Julian Barnes: Het tumult van de tijd
Droevige biografie in romanvorm over Dmitri Sjostakovitsj.

4 Carel van Schaik en Kai Michel: Het oerboek van de mens
Evolutiebioloog en historicus leggen uit waarom de Bijbel niets te maken heeft met het woord van God.

5 Ernest Hemingway: Parijs is een feest
Van heimwee en vals sentiment doordrenkt maar toch heerlijk testosteronbomboek.

Bert Wagendorp (popcultuur)

1 Konstantin Paustovski: Goudzand, verhalen, dagboeken en brieven
Wereldprimeur van een 'nieuwe' en prachtige Paustovski (1892-1968), samengesteld door vertaler Wim Hartog.

2 Bruce Springsteen: Born to Run
Een openhartige kijk in de ziel van een rock-'n-rolllegende.

3 Simon Hall: 1956, de wereld in opstand
Waaruit blijkt dat de jaren vijftig helemaal niet saai waren, en 1956 nog wel het minst.

4 John Jansen van Galen: De gouden jaren van het linkse levensgevoel, het verhaal van Vrij Nederland
Een tijdsbeeld: toen Vrij Nederland nog een krant was en iedereen er elke week op zat te wachten.

5 David Coventry: De onzichtbare mijl
Op de feiten uit de Tour de France van 1928 gebaseerde fictie, nog in de schaduw van de Grote Oorlog.

Maarten Steenmeijer (Spaanse literatuur)

1 David Trueba: Ik heb hem nog niets verteld
Trueba weet het luchtig te houden in dit weemoedige verhaal van een 30-jarige Spaanse man die blijft haken aan een veel oudere Duitse vrouw.

2 Albert Sánchez Piñol: De man die de wereld ging ontdekken
Overlopend van vertellust kijkt een oude Catalaanse balling terug op een leven dat zo ongeveer heel de 18de-eeuwse geschiedenis omvat.

3 Mike Love en James S. Hirsch: Good Vibrations
Memoires die de notoir onsympathieke Beach Boy een beetje meer mens maken.

4 Sander Donkers: Hay
Memoires van meesterverteller en Golden Earring-voorman Barry Hay.

5 Ben Ratliff: Every Song Ever -Twenty Ways to Listen to Music Now
Leerzaam boek over luisteren buiten je comfortzone.

Pjotr van Lenteren (jeugdliteratuur)

1 Gideon Samson: Eilanddagen

Briljante, spannende tienerroman over een kwetsbaar kind.

2 Maranke Rinck en Martijn van der Linden: Tangramkat

Hoezo zijn tangrampuzzels ouderwets? Raadpleeg het beste prentenboek van het afgelopen jaar met je eigen setje tangram achterin.

3 Jowi Schmitz: Weg

Schmitz zakte na een briljant debuut wat naar de achtergrond met half-gelukte opvolgers, maar is helemaal terug met dit indringende, bijna poëtische wegloopboek.

4 Charlotte Dematons en Hector Malot: Alleen op de wereld

Oogstrelende heruitgave doet de ultieme kinderklassieker meer dan recht. De illustrator, zelf van Franse origine, reisde kriskras door haar geboorteland, achter Remi aan.

5 Andreas Steinhöfel: Anders (met tekeningen van Peter Schössow)

Anders wordt aangereden door zijn moeder en zijn vader laat bij het klussen een stuk verlichting op zijn hoofd vallen. Net geen meesterwerk van de filosofische grootmeester uit Duitsland.

Bo van Houwelingen (Nederlandse literatuur)

1 Auke Hulst: En ik herinner me Titus Broederland
Verbluffende stijl, sterke en ontroerende plot; zoiets kom je niet vaak tegen.

2 Gottfried Keller: Groene Heinrich
Uitstekende vertaling van een absolute klassieker uit de wereldliteratuur.

3 Jeroen Olyslaegers: Wil
Waardevolle toevoeging aan de romanliteratuur over de Tweede Wereldoorlog.

4 Nikos Kazantzakis: Christus wordt weer gekruisigd
Vluchtelingen in een Grieks dorp, in de opnieuw actuele roman uit 1948 van de schepper van Zorba de Griek.

5 Rick Honings: De dichter als idool
Indrukwekkend en vermakelijk naslagwerk over de persoonlijkheden van dichters uit de 19de eeuw.

Ranne Hovius (psychologie)

1 Frans de Waal: Zijn we slim genoeg om te weten hoe slim dieren zijn?
Een veelomvattend boek over het dierenonderzoek van de afgelopen eeuw waarmee De Waal de mens op zijn bescheiden plek wijst.

2 Gavin Francis: Avonturen in de mens
Door dit bijzonder mengsel van anatomie, cultuur en geschiedenis ga je met andere ogen naar je eigen lichaam kijken.

3 Suzanne O'Sullivan: It's All in Your Head - True Stories of Imaginary Illness
Een hart onder de riem voor iedereen die ziek is en te horen krijgt dat het 'maar' psychisch is.

4 Graham Swift: Moeders zondag
Een in zonlicht verpakt drama over een niet-zielig weesmeisje in 1924.

5 De Napolitaanse romancyclus van Elena Ferrante
De 1.600 pagina's over de pogingen van twee meisjes aan hun afkomst te ontsnappen mogen slordigheden bevatten: je blijft lezen tot het uit is.