Direct naar artikelinhoud

Zelfmoordaanslag Jakarta toont waar 'doe-het-zelf terroristen' toe in staat zijn

Een dubbele zelfmoordaanslag op een busterminal in Jakarta heeft woensdagavond aan vijf mensen het leven gekost. Twee zelfmoordenaars bliezen zichzelf op met 'snelkookpan-bommen' die gevuld waren met aluminium scherven. Hun actie was gericht tegen agenten die toezicht hielden op de terminal waar het vanwege een lang weekeinde drukker was dan normaal. Drie agenten kwamen om, en zes agenten en vijf omstanders raakten gewond bij de explosies.

Een gewapende agent bij de kransen ter nagedachtenis aan de aanslag in Jakarta.Beeld afp

De aanslag past in een reeks acties van terroristen tegen politiedoelen. Hij wordt vergeleken met de actie van januari 2016, toen 4 terroristen een politiepost en een Starbucks-restaurant in het hart van Jakarta aanvielen met pistolen en explosieven. Acht mensen, onder wie alle vier de daders, kwamen om. Destijds viel vooral op hoe amateuristisch de daders te werk gingen. Hun actie werd daarom minder gezien als een waarschuwing, dan wel als een bewijs van de zwakte van de terreurbeweging.

Geschiedenis van aanslagen

Indonesië heeft een lange geschiedenis van terroristische aanslagen. De beweging Jemaah Islamiyah wordt verantwoordelijk gehouden voor zware bomaanslagen op ambassades en hotels in Jakarta, en de aanslag in 2002 op Bali. Bij die aanslag kwamen 202 mensen, vooral jonge buitenlandse toeristen, om.

De speciale antiterreureenheid van de politie heeft met succes jacht gemaakt op Jemaah Islamiyah en zijn afsplitsingen. De leiders en de makers van de zware, hoogwaardige bommen zijn allemaal gedood en het merendeel van hun volgelingen is ofwel dood of gevangen gezet. Wat nog over was van Jemaah Islamiyah zwoer verder geweld af. Dat was het einde van de grootschalige terreur in Indonesië.

De politie heeft met succes jacht gemaakt op Jemaah Islamiyah en zijn afsplitsingen
Een woordvoerder van de Indonesische politie laat een foto zien van verzameld bewijsmateriaal.Beeld afp

Doe-het-zelf terroristen

De opkomst van de Islamitische Staat (IS) in Syrië en Irak heeft een nieuwe lichting would-be terroristen geïnspireerd. Honderden zijn er naar Syrië getrokken om daar te vechten voor IS, anderen maakten, aangezet door onder meer de Indonesische IS-leider Bahrun Naim, plannen voor acties in eigen land. Zij hebben het vooral gemunt op de politie. Het afgelopen jaar zijn diverse plannen voor aanslagen, waaronder zelfs een aanslag op het presidentieel paleis, verijdeld. Tientallen terroristen werden gepakt voordat zij tot actie konden overgaan. Het aantal en de omvang van de plannen leek echter toe te nemen, en de dubbele aanslag van woensdag bewijst waar zelfs doe-het-zelf terroristen toe in staat zijn.

De opkomst van IS in Syrië en Irak heeft een nieuwe lichting would-be terroristen geïnspireerd

Het plan van woensdag kwam zo uit het internet handboek voor terroristen: de eerste bom ontplofte even voor negen uur 's avonds. Mensen renden weg, maar al gauw stroomden ze weer toe, de politie voorop, om te kijken wat er was ontploft. Toen ontplofte, 10 meter verderop, een tweede bom. Aan elke bom zat een zelfmoordenaar vast die het beste moment uitzocht om zichzelf op te blazen. De explosieven waren 'low explosives', aldus de politie, een sterk soort vuurwerk, maar het effect was maximaal. De daders, maar ook drie agenten overleden ter plekke. Van de gewonde agenten lag er donderdag nog een in intensive care na een uren durende spoedoperatie.

Het plan van woensdag kwam zo uit het internet handboek voor terroristen

'Recept' voor snelkookpanbommen

Ook de bommen waren van het type doe-het-zelf. De 'recepten' voor het maken van de snelkookpanbommen zijn op het internet makkelijk te vinden. De politie vond woensdag zelfs het bonnetje van een van de pannen die bij de aanslag waren gebruikt. Ook vond de politie het identiteitsbewijs van een van de daders, een 31-jarige man uit Bandoeng. Over zijn achtergrond was donderdag nog niets bekend. De politie gaat er echter van uit dat de daders gezocht moeten worden in kringen die sympathiseren met IS, zoals het obscure 'Jemaah Anshorut Daulah'.

In februari schoot de politie in Bandoeng een lid van deze kleine radikale groep dood nadat zijn bom per ongeluk was ontploft. Bij een razzia in maart werd een ander lid van JAD gedood, en werden zeker zes anderen opgepakt die plannen hadden een trainingskamp voor terroristen op te zetten. JAD wordt ook verantwoordelijk gehouden voor de actie in Jakarta in januari 2016.

De slachtoffers zijn kleine buschauffeurs, bromfiets-rijders, voedselverkopers en politieagenten. Dit moet afgelopen zijn, dit moet met wortel en tak worden uitgeroeid
President Joko Widodo

De Indonesische president, Joko Widodo, zei dat met de aanslag in Jakarta 'een grens is overschreden'. Het is genoeg geweest, zei de duidelijk verstoorde president. 'De slachtoffers zijn kleine buschauffeurs, bromfiets-rijders, voedselverkopers en politieagenten. Dit moet afgelopen zijn, dit moet met wortel en tak worden uitgeroeid.'