Direct naar artikelinhoud
Opinie

'Auschwitz-selfie is niet verwerpelijk, maar een modern souvenir'

Auschwitz-selfies zijn best oké, schrijft Chiem Balduk. 'Het is niets anders dan een souvenir dat je aanschaft en een logisch gevolg van een digitaliserende wereld.'

De Amerikaanse Breanna Mitchell nam een selfie tijdens haar bezoek aan Auschwitz.Beeld Twitter

Deze zomer vult iedere Facebooktimeline zich weer met leuke vakantiekiekjes van vrienden, kennissen en collega's. Allen stralend en poserend voor hagelwitte stranden, op een Frans terrasje of in een concentratiekamp. Die laatste zinsnede las je waarschijnlijk met een wrang gevoel. Een selfie op een plek met een heilige, historische of emotionele betekenis? Dat vinden velen verwerpelijk. Onterecht.
 
Onlangs ontstond er grote ophef op sociale media toen de Auschwitz-selfie van de Amerikaanse Breanna Mitchell viraal ging en vorig jaar reageerde de wereld verontwaardigd op de selfie van Obama, Cameron en hun Deense ambtgenoot Thorning Schmidt tijdens de uitvaart van Nelson Mandela. Het Tumblr-blog selfiesatseriousplaces.tumblr.com verzamelt - zoals de naam al doet vermoeden - soortgelijke opmerkelijke selfies, zoals een toerist die in Tsjernobyl met geopende mond poseert of een bikinibabe die ligt te zonnen met de urn van haar overleden moeder in haar handen. Deze selfies zijn echter uitschieters van een trend die in mijn ogen niet verkeerd is. Auschwitz-selfies, zoals ik de kiekjes noem, zijn best oké.
 
Ramptoerismecommercie
Een selfie is niets anders dan een souvenir dat je aanschaft om er later nog eens aan terug te denken. Daarom zijn begrafenisselfies ook veel voorkomend - zo kan later nog eens teruggedacht worden aan 'de laatste dag'. In plaats van het kopen van een sleutelhanger met 'never again' of een brokje steen van de Berlijnse muur, creëren wij ons eigen souvenir met één druk op de knop. En zeg nou zelf, áls je dan toch voor dat Holocaustmonument staat, doe dat dan wel lachend. Met een lach ben je immers het mooist.
 
Het argument dat een Auschwitz-selfie beledigend is voor degenen die in het vernietigingskamp zijn omgebracht, gaat niet op. De trekpleisters zijn door het massatoerisme en de daarbij horende commercie al grotendeels hun emotionele waarde verloren. Dankzij alle miniatuurbeeldjes en 'koop hier een herdenkingsmunt'-apparaten wordt het de bezoekers bijna onmogelijk gemaakt nog emotioneel van het desbetreffende monument te worden. Als een selfie al beledigend is, hoe mensonterend is het feit dat een kop koffie op zulke locaties een fortuin kost dan wel niet?

In plaats van het kopen van een sleutelhanger met 'never again' of een brokje steen van de Berlijnse muur, creëren wij ons eigen souvenir met één druk op de knop

Twitter bericht wordt geladen...

Obama, Cameron en hun Deense ambtgenoot Thorning Schmidt nemen een selfie tijdens de uitvaart van Nelson Mandela.Beeld afp

Voor de betrokken, al dan niet op winst ingestelde, partijen geldt een selfie immers als gratis reclame. Toen ik onlangs een selfie in een voormalig Goelagkamp zag, kwam ik er pas achter dat het mogelijk is om die kampen te bezoeken. Bij een volgend bezoekje aan een voormalige Sovjetstaat zal ik daarom zeker overwegen om een dergelijk kamp te bezoeken - het is puur ramptoerisme, maar voor elke geschiedenisfreak wel interessant. Zonder maar een euro aan marketing uit te geven, heeft een Goelagmuseum er een bezoeker bij.
 
Sharing society
Enkele jaren geleden plakten we ouderwets onze vakantiekiekjes (al dan niet lachend) nog in een boek en lieten het vervolgens enkel aan wat goede vrienden en familieleden zien. Tegenwoordig leven we in een sharing society waarbij elk moment gedeeld moet worden. We laten, geheel nieuwerwets, het vakantiefotoboek aan onze honderden online contacten zien zodat zij erover kunnen oordelen. Dat gedrag van 'alles, alles, alles delen' is pure zelfverheerlijking, maar wie houdt daar nou niet van? Het is toch heerlijk dat wanneer je op een feestje komt iedereen zegt dat ze jaloers zijn op jouw vakantie?
 
Kortom, de Auschwitz-selfies zijn een logisch gevolg van een digitaliserende wereld. Een stralende lach bij een concentratiekamp is geen goedkeuring voor de Holocaust, maar slechts bedoeld als opleuking van je gezicht. Hoewel een opstekende duim wellicht te ver gaat, wordt er over het algemeen niets kwaadaardigs bedoeld met de foto's. Het zijn souvenirs van de indrukwekkendste momenten van je leven... en bovendien veel goedkoper dan een sleutelhanger.
 
Chiem Balduk (17) is publicist en begint in september met Taal- en Cultuurstudies aan de Universiteit Utrecht.

'Auschwitz-selfie is niet verwerpelijk, maar een modern souvenir'
Beeld Twitter
Hoewel een opstekende duim wellicht te ver gaat, wordt er over het algemeen niets kwaadaardigs bedoeld met de foto's
'Auschwitz-selfie is niet verwerpelijk, maar een modern souvenir'
Beeld http://selfiesatseriousplaces.tumblr.com/