Praten vrouwen drie keer zoveel als mannen?

De eeuwenlange strijd tussen de seksen wordt tegenwoordig ook regelmatig uitgevochten op de opiniepagina's van de Volkskrant. Zo nam onlangs Chiem Balduk in zijn opiniestuk 'Mannen, wees trots op je geslacht' de wapens op tegen de feminisering van de samenleving.

'Een vrouw is per definitie mondiger dan een man', aldus Balduk. 'De vrouw spreekt gemiddeld 20.000 woorden per dag, terwijl slechts 7.000 woorden uit de mond van de man komen. Deze cijfers wijzen niet alleen op een gereserveerde en rationele houding van de man, maar ook op een vocabulaire overheersing van de vrouw.'

Een interessante bewering. Leiden kletsgrage vrouwen inderdaad de vocabulaire overheersing op zwijgzame, pensieve mannen? En uit zich dat in maar liefst drie keer zoveel tekst?

Wat is de bron?

Dat vrouwen meer praten dan mannen is een welbekend stereotype, dat al decennialang wordt herhaald. In sommige versies spreken vrouwen 7.000 woorden en mannen 2.000, dan weer is het 30.000 duizend versus 12.000, of 50.000 tegenover 25.000, waarbij in alle gevallen de man het verbale onderspit delft.  

Het door Balduk genoemde aantal, 20.000 woorden voor de gemiddelde vrouw tegenover een schamele 7.000 voor de man, werd in 2006 genoemd op de achterflap van het boek De vrouwelijke hersenen van Amerikaanse wetenschapper Louann Brizandine.

Het taalblog Language Log probeerde toentertijd al te achterhalen wat de bron was van deze bewering en vond wel talloze boeken, artikelen en interviews waarin wordt beweerd dat uit 'onderzoek' zou blijken dat vrouwen een x aantal woorden meer spreken dan mannen (onder andere in het populaire boek Waarom mannen niet luisteren en vrouwen niet kunnen kaartlezen), maar nergens een verwijzing naar een concrete wetenschappelijke bron die dat daadwerkelijk kon onderbouwen.

Tips voor deze rubriek?

Mail naar kloptditwel@volkskrant.nl.

Klopt dit wel?

Is er sindsdien uitsluitsel gekomen over welke sekse de andere overtreft in dagelijks woordverbruik? Dat er geen bewijs voor te vinden is, wil immers nog niet zeggen dat het onwaar is.

Een groep wetenschappers boog zich na het verschijnen van het boek van Brizandine over de vraag of vrouwen echt meer praten dan mannen. Gedurende acht jaar ontwikkelden zij een digitale stemrecorder die op vaste intervallen opnames maakte van de proefpersoon. Na een paar dagen werd het aantal gesproken woorden opgeteld. En nee, vrouwen bleken niet veel meer meer te praten dan mannen. De onderzoekers berekenden dat vrouwen gemiddeld 16.215 woorden per dag gebruikten, en mannen 15.669. Een verschil zo klein dat het niet statistisch significant is.

Nu werd dit onderzoek alleen onder studenten uitgevoerd, op zichzelf geen representatieve groep, maar als vrouwen écht drie keer zoveel zouden kletsen als mannen, zou er toch ook onder studenten een verschil zichtbaar moeten zijn.

Dan is er nog de recentere studie van psycholoog Geoff Beattie, die in 2011 de media haalde. Beattie evalueerde 56 onderzoeken naar mannelijke en vrouwelijke communicatie. Slechts twee daarvan zouden aantonen dat vrouwen meer praten, terwijl uit 24 studies bleek dat mannen juist vaker aan het woord zijn. Helaas is deze meta-studie niet op internet te vinden, en Beattie laat vanaf zijn vakantieadres weten alleen op zijn kantoor bij het onderzoek te kunnen.

Laten we dus nog niet concluderen dat het juist de mannen zijn die 'vocabulair overheersen', maar het houden op gelijkspel.

Oordeel

De erop los kletsende vrouw en de man die de spraakwaterval zwijgend aanhoort is een van die hardnekkige mythes die ondanks gebrek aan bewijs eindeloos worden herhaald - net als dat de mens een kortere aandachtsspanne heeft dan een goudvis, of dat één op de tien kinderen zonder het te weten een andere vader heeft.

Chiem Balduk kan dus gerust zijn: mannen en vrouwen zijn in elk geval op vocabulair gebied gewoon gelijkwaardig.