Tygo Gernandt op een avond die het spreken doodsloeg

Ze zullen wel hebben gedacht bij de EO: voor die serie over jeugdcriminaliteit moeten we Tygo Gernandt vragen. En gelijk hebben ze. De acteur uit Van God los heeft een stoer en ruw uiterlijk. Echt een type waarvan je als misdadiger zou zeggen: daar valt mee te praten. Meteen al in deel één wist Gernandt het vertrouwen van jonge criminelen te winnen. Vaak met verdraaide stem vertelden ze over hun leven.

Een bestaan van drugs dealen, achtervolgd worden door de politie, in de bak zitten, vrijkomen en weer opnieuw beginnen. De presentator ging op pad met de 17-jarige heroïnedealer Jopie, die standaard een wapen op zak had. “Mijn schatje”, noemde de jongen zijn pistool. “Een Beretta”, taxeerde Gernandt met kennersblik. “In mijn wereld is alles anders dan bij jullie”, verklaarde Jopie.

Natuurlijk zagen we in Tygo in de jeugdcriminaliteit geen echte deals, maar Gernandt slaagde er op slimme manier in om toch wat dieper door te dringen in de onderwereld. Bijvoorbeeld door af te spreken met een voormalige topcrimineel: Younes, zeven jaar vastgezeten en een boek geschreven over zijn leven. In het tempo van een mitrailleur vertelde hij over zijn vroegere drugsdeals, waarbij vooral Amsterdamse toeristen doelwit waren. Af en toe vreesde je: als Younes maar niet terugvalt, zo enthousiast als hij doorratelt. “Je wist nooit hoe een avond zou verlopen. Soms eindigde je met een rijke Kroaat in een hotel met escortgirls.”

“Het begint me te duizelen”, verzuchtte Gernandt. En hij was niet de enige. Dat is het knappe van deze presentator. Hij leeft zich niet alleen in in de misdadiger, maar ook in de kijker.

Steeds meer steekincidenten

Gernandts reportage besloeg het hele criminele palet. Hij ging op stap met jonge delinquenten, maar net zo goed met de politie. En hij voerde een gesprek met een criminoloog. Het loopt met jeugdcriminaliteit de spuigaten uit, waarschuwde deze Robby Roks. “Jongeren hebben een mes op zak omdat ze vrezen dat ze anders niet veilig zijn. Er zijn steeds meer steekincidenten onder jongeren.”

Gernandt sprak een persfotograaf die daar uit eigen ervaring helaas alles van wist. Hij werd gebeld om een foto te maken van iemand die was neergestoken. Het bleek zijn eigen zoon Nick te zijn, vermoord om tweehonderd euro. “Ik weet niet meer wat ik moet zeggen”, stamelde de presentator. Waarmee hij wederom het gevoel van de kijker verwoordde. Al met al, een knap staaltje onderzoeksjournalistiek.

Datzelfde geldt voor Jojanneke uit de prostitutie. In alweer deel drie van deze EO-serie praatte Jojanneke van den Berge met Carlos, die in de cel zat omdat hij minderjarige meisjes de prostitutie in had gechanteerd. Hij spoorde hen op via internet, had seks met hen en maakte daar opnamen van. Vervolgens dwong hij de meisjes tot betaalde seks. Weigerden ze, dan zou Carlos de beelden online zetten. Van den Berge: “Als ik je zo hoor dan denk ik: je staat nog steeds achter je daden. Al die beelden online, sommige kinderen plegen er zelfmoord om.” Waarop Carlos: “Dat raakt me niet. Dat is een zwakte.” Van den Berge: “Ik weet even niet meer wat ik moet zeggen.”

Het was een avond die het spreken doodsloeg. Maar ook eentje die aantoonde hoe belangrijk het is dat we een publieke omroep hebben die onderzoeksjournalistiek serieus neemt.

Willem Pekelder keek tv. Hij schreef Swipen & klikken gedurende de zomer. Meer van zijn columns leest u hier.